حمیدرضا محمدی
دیروز در آخرین‌روزِ آخرین‌پاییزِ قرن، 24هزارمین شماره روزنامه ارمنی‌زبانِ «آلیک» (Ալիք) منتشر شد و این کم‌چیزی نیست. تداومِ انتشار خیلی هنر می‌خواهد. خیلی مراقبه و ملاحظه می‌خواهد. توجه کافی لازم دارد. کار هرکسی نیست. مثل نهالی می‌ماند که آب و نور می‌خواهد تا به درختی تناور و تنومند بدل شود و رسانه ارامنه ایران حالا به چنین منزلت و مرتبتی رسیده است.
ارمنیان هم دوستش دارند که اگر نداشتند، همین چندروز پیش، برای جشن نودمین سال انتشارش، در باشگاه آرارات تهران زیر یک سقف گرد نمی‌آمدند و 90شمع روشن نمی‌کردند. پیشنهاد ایجاد چنین مطبوعه‌ای، از یک‌سال و نیم قبلش مطرح شده بود. آنها به‌دنبال آن بودند تا نشریه‌ای برای انعکاس زندگی جامعه ارمنیان ایرانی داشته باشند تا جوامع ارمنی دیگر کشورها درباره آنان اطلاع حاصل کنند.
شماره یک آلیک اما در نخستین روز سال1310انتشار یافت و در بخشی از سرمقاله پرمغزِ همان شماره نخست آمد: «...آلیک با درک عمیق و وظیفه و تعهد سنگینی که تقبل کرده قدم در جایگاه نشر افکار می گذارد، اگرچه پیمودن این راه در حد غیرممکن دشوار باشد... و نیز آگاهیم که پیشانی هیچ روزنامه نگار متعهدی در قبال مسائل اجتماعی نزد ما با تاج برگ جاه و افتخار مزین نشده است. با وجود این، همچنان اعتقادی اساسی به این امر داریم که آلیک در شرایط دشوار کنونی ملزم است تا در حد توان خود، در ارتقای سطح فرهنگی ارمنیان ایرانی مفید واقع شود....»
مجوز آن، در 25آذر 1309، به‌نام وارطان هُوانِسیان صادر شد و او دو دهه، آن را اداره کرد. نخستین سردبیر آن هوسِپ تادئوسیان بود.
در ابتدا هفته‌ای 4صفحه منتشر می‌شد و نخستین مقر آن، خیابان لاله‌زار بود اما پس از 7شماره، یعنی کمتر از 2ماه بعد، دفتر آن به خیابان قوام السلطنه (30تیر کنونی) رفت. حسابدارِ آلیک در آن زمان که پِتو گریگوریان نام دارد، درباره محل اداره آلیک نوشته است: «…در خیابان قوام‌السلطنه، کمی بالاتر از سفارت مصر، در طبقه بالای یک ساختمان 2طبقه اتاقی برای هیأت‌تحریریه اجاره شده بود. کلیه اثاثیه تحریریه عبارت بود از یک میز، یک صندلی، به‌علاوه یکی،دو صندلی زهوار در رفته که از باشگاه جوانان ارمنی به امانت گرفته شده بود، یک چراغ نفتی، یک قوری و یک کوزه گِلی. بقیه بی شک عبارت بودند از؛ مجلات و کتاب ها و غیره که اجزای همیشگی هر دفتر تحریریه است....»
آلیک این چنین پا گرفت و کارش را شروع کرد و در همه این 9دهه، زبان گویا و رسای ارامنه ایران‌زمین بود. از جاده‌ای ناهموار و مسیری پرسنگلاخ عبور کرد و خود را به زمان حال رساند تا قدیمی‌ترین روزنامه ایران پس از روزنامه اطلاعات لقب بگیرد که هنوز و همچنان در حال نشر است. هنوز و همچنان روزنامه‌نگاران ارمنی می‌روند و می‌نویسند تا رسانه‌شان پایدار بماند و البته این مهم از همدلی این اقلیت دینی حکایت دارد، و نشان از آن دارد که در همه این 90سال، هرگاه تندباد حوادث و وقایع، آلیک را تا مرز تعطیلی می‌بُرد، دلسوزانِ پا در رکابی بودند که آمدند و نگذاشتند چراغ این رسانه خاموش شود.
باید به گردانندگان و روزنامه‌نویسانِ دیروزِ آلیک در همه این سال‌های رفته، تبریک و آفرین گفت که ماندند و پاییدند و حفظ کردند و دانستند که عیار رسانه به تداوم است و شادباش به قلم‌‌به‌دستانِ امروزش، برای 90سالگی آلیک و طبع شماره24000 آن.
90سال، 24000شماره
در همینه زمینه :