چین؛ ابر قدرت نظامی آینده
حکومت کمونیستی پکن، با نوسازی ارتش خود، توازن نظامی جهانی را به نفع خود تغییر میدهد
پیشرفتهای خیرهکننده چین در بخشهای فناوریهای موشکی، سلاحهای هستهای و هوش مصنوعی، بسیاری را به این باور رسانده است که بهزودی شاهد تغییر در توازن قدرت نظامی در صحنه جهانی خواهیم بود. به گزارش بیبیسی، شی جینپینگ رئیسجمهور چین به نیروهای مسلح این کشور دستور داده که تا سال2035 کاملا خود را نوسازی کنند. بهگفته او، آنها باید قدرتی نظامی در «کلاس جهانی» باشند، و تا سال2049، توانایی «جنگیدن و پیروز شدن در هر جنگی» را داشته باشند. این ادعا، بسیار بزرگ است اما چین، در مسیر رسیدن به آن است. نقاط قوت ارتش آزادیبخش خلق چین اینها هستند.
خرجهای کلان نظامی
چین متهم است که هزینهکرد نظامی خود را بهصورت شفاف ارائه نمیکند. پکن آمارهای رسمی برای اعلان هزینههای نظامی خود دارد اما بسیاری معتقدند، این کشور بسیار بیشتر از این آمار و ارقام برای نیروهای مسلح خود هزینه میکند. مؤسسات بینالمللی مانند انستیتو تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم (SIPRI)، در گزارشهای خود به این مسئله اشاره کردهاند که چین، بعد از آمریکا، بیشترین هزینهکرد نظامی را در سراسر دنیا دارد.
مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی در واشنگتن گفته است که رشد بودجه نظامی چین بیشتر از رشد اقتصاد سالانه این کشور بوده است.
تقویت زرادخانه هستهای
وزارت دفاع آمریکا گفته است که چین میخواهد در دهه فعلی، زرادخانه هستهای خود را چهار برابر کند و تا سال2030، دستکم 1000 کلاهک هستهای داشته باشد. رسانههای دولتی چین این ادعا را رد کردهاند. چین از زرادخانه آمریکا که 5هزار و 550کلاهک هستهای دارد فاصله زیادی دارد.
بزرگترین نیروی دریایی دنیا
چین از آمریکا عبور کرده و حالا بزرگترین نیروی دریایی دنیا را دارد؛ البته کارشناسان میگویند که با مقایسه تعداد شناورهای 2نیروی دریایی نمیتوان برتری یکی بر دیگری را تعیین کرد و برخی عوامل دیگر هم هستند که قابلیت یک نیروی دریایی را مشخص میکنند. هماکنون، آمریکا در بسیاری از قابلیتهای دریایی برتری چشمگیری دارد؛ برای نمونه آمریکا 11ناو هواپیمابر دارد درحالیکه چین تنها دو شناور این چنینی دارد. آمریکا همچنین زیردریاییهای هستهای و ناوهای جنگی هستهای بیشتری دارد. اما چین میخواهد ناوگان دریاییاش را بزرگتر کند. نیروی دریایی آمریکا پیشبینی کرده است که تعداد ناوهای چینی بین سالهای 2020 تا 2040 میلادی، 40درصد بیشتر خواهد شد.
آینده هایپرسونیک
موشکهای هایپرسونیک، که 5برابر صوت سرعت دارند، آینده ارتشهای پیشرفته دنیا هستند. سرعت آنها از موشکهای بالستیک بینقارهای کمتر است. با این حال رهگیری این موشکها تقریبا غیرممکن است و احتمالا بسیاری از سامانههای دفاع موشکی فعلی دنیا، کارکرد خود را از دست خواهند داد. دکتر زنو لئونی، از کینگز کالج لندن گفته است که چینیها به خوبی میدانند از نظر نظامی چقدر عقب هستند اما میخواهند با سرمایهگذاری در بخشهایی مثل موشکهای هایپرسونیک، به جلو بجهند و این عقبماندگی را جبران کنند.
چین آزمایش این نوع موشکها را رد کرده اما کارشناسان غربی معتقدند دو موشکی که تابستان پیش شلیک شدهاند از این نوع هستند و ارتش چین در آستانه به خدمت گرفتن عملیاتی این سلاحهاست. دکتر لئونی معتقد است که این سلاحها، تغییرات بنیادین ایجاد نخواهند کرد اما برخی اهداف را بهشدت آسیبپذیر خواهند کرد؛ «دفاع از ناوهای هواپیمابر در مقابل این موشکها بسیار سختتر خواهد بود.»
هوش مصنوعی و حملات سایبری
بهگفته وزارت دفاع آمریکا، چین، بهشدت بهدنبال تولید سلاحهای هوشمند تکنولوژیک است و روشهایی را مدنظر دارد که در آینده بتواند از فناوریهای اخلالگر به اهداف نظامی خود برسد؛ آنها بهخصوص روی استفاده از هوش مصنوعی حساب باز کردهاند. به آکادمی نظامی چین دستور داده شده است که تحقق این اهداف را تضمین کند. براساس برخی گزارشها، چین همین حالا از هوش مصنوعی در سلاحهای روباتیک، موشکهای هدایتشونده و همینطور شناورهاو پرندههای بدون سرنشین استفاده میکند.
آینده مبهم
اما آیا اینها به این معنی است که چین رویکرد دوری از تقابل را کنار خواهد گذاشت و موضعی تهدیدآمیز اتخاذ خواهد کرد؟ بهگفته دکتر لئونی، فعلا رویکرد در پکن این است که چین باید «بدون جنگیدن پیروز نبردها» باشد، هرچند ممکن است این استراتژی در آینده تغییر کند. اما ژو بو سرهنگ سابق ارتش چین و استاد دانشگاه شینگوا در پکن معتقد است نگرانی غربیها، بیدلیل است. او گفته است: «چین، برخلاف آمریکا، قصد ندارد که پلیس دنیا باشد. حتی اگر چین روزی قویتر شود، همچنان سیاستهای بنیادین خود را دنبال خواهد کرد.» چین از سال1979 به بعد، زمانی که با ویتنام درگیر جنگ شد، در هیچ جنگی شرکت نکرده است، و بسیاری از تواناییهای نظامیاش در میدان نبرد آزموده نشدهاند. بسیاری، هم در غرب و هم در چین امیدوارند که این ارتش، همچنان روی میدان نبرد را نبیند.