ترمیناتورها همچنان روی خط تولید

ساسان شادمان منفرد- خبر‌نگار

ساخت و توسعه سیستم‌های تسلیحاتی خودمختار معروف به «روبات‌های قاتل» همچنان ادامه خواهد داشت. به گزارش شبکه خبری الجزیره، مذاکرات در این خصوص در سازمان ملل متحد برای حصول یک توافق و ایجاد یک معاهده بین‌المللی برای کنترل آن در پی مخالفت کشورهای سازنده بی‌نتیجه ماند. برخلاف سلاح‌های نیمه‌خودران موجود مانند هواپیماهای بدون سرنشین، سلاح‌های کاملاً خودکار فاقد «سوئیچ کشتن» توسط نیروی انسانی هستند و در عوض تصمیم‌گیری درباره مرگ و زندگی به حسگرها، نرم‌افزارها و فرایندهای ماشینی واگذار شده است. مقررات این صنعت از زمانی که گزارش سازمان ملل در‌ ماه مارس مبنی بر وقوع نخستین حمله پهپادی خودمختار که ممکن است در لیبی رخ داده باشد، فوریت جدیدی پیدا کرده است. این هفته، آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، 125کشور کنوانسیون «برخی سلاح‌های متعارف (CCW)» را تشویق کرد تا «طرح بلندپروازانه‌ای» درباره قوانین جدید ارائه کنند.

کمپین‌های مخالف
کمپین‌های بسیاری در نقاط گوناگون دنیا علیه روبات‌های قاتل به‌راه افتاده است. آنها بر این باور هستند که ماشین‌ها ما را به‌عنوان مردم نمی‌بینند، بلکه ما تنها یک قطعه دیگر برایشان هستیم که باید پردازش و مرتب شویم. از خانه‌های هوشمند گرفته تا استفاده از سگ‌های روباتیک توسط پلیس، فناوری‌ و تصمیم‌گیری خودکار هوش مصنوعی اکنون نقش مهمی در زندگی ما بازی می‌کند. در انتهای این طیف اتوماسیون، روبات‌های قاتل قرار دارند. روبات‌های قاتل خودبه‌خود ظاهر نمی‌شوند؛ ما آنها را ایجاد می‌کنیم. اگر اجازه این انسانیت‌زدایی را بدهیم، برای محافظت از خود در برابر تصمیم‌گیری ماشینی در سایر زمینه‌های زندگی‌مان به مشکل خواهیم افتاد. ما باید سیستم‌های تسلیحاتی خودمختار را که علیه مردم استفاده می‌شوند، ممنوع کنیم تا از این لغزش به سمت انسانیت‌زدایی دیجیتال جلوگیری کنیم.

تعابیر متفاوت
«خود مختار» بودن در رشته‌های مختلف تحصیلی معانی متفاوتی دارد. در مهندسی ممکن است به توانایی ماشین برای کار بدون دخالت انسان اشاره داشته باشد. در فلسفه ممکن است به استقلال اخلاقی فردی اشاره شود. در علوم سیاسی منظور، ممکن است توانایی یک منطقه برای خودگردانی باشد. از نظر توسعه تسلیحات نظامی، شناسایی یک سلاح به‌عنوان خودمختار به اندازه سایر موارد روشن نیست. استاندارد خاصی که در مفهوم خودمختار بودن مستلزم است، می‌تواند بین دانشمندان، ملل و سازمان‌های مختلف بسیار متفاوت باشد.

الهام‌بخشی ترمیناتور و روبوکاپ
روزنامه نیویورک‌تایمز هم در این خصوص نوشت، زمانی که حوزه فیلم‌های علمی- تخیلی مانند سری فیلم‌های نابودگر (ترمیناتور) و پلیس آهنی (روبوکاپ) به‌حساب می‌آمدند، روبات‌های قاتل، که از نظر فنی بیشتر با نام سیستم‌های سلاح‌های خودکار مرگ‌آور شناخته می‌شدند، با سرعتی شتابان و بدون نظارت کمّی، اختراع و آزمایش شدند. برخی از نمونه‌های اولیه حتی در درگیری‌های واقعی نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

   ناکامی در توافق
امسال برای نخستین بار، اکثریت 125کشوری که به توافقنامه‌ای به نام کنوانسیون برخی سلاح‌های متعارف یا CCW تعلق دارند، گفتند که خواهان محدود کردن روبات‌های قاتل هستند. اما اعضایی که در حال توسعه این تسلیحات هستند، به‌ویژه ایالات متحده و روسیه با آن مخالفت کردند. همین مخالفت یکی از اصلی‌ترین دلایل عدم‌حصول به یک توافق نهایی منجر به یک معاهده شده است. کشورهای تولیدکننده اینگونه تسلیحات به هیچ عنوان علاقه‌ای برای تعطیل کردن بازارهای خود ندارند و درآمد بالا و سود سرشار از فروش روبات‌های قاتل را برای خود ارزشمند می‌دانند!