کلاف سردرگم گردشگری دریایی

حدود یک‌دهه از طرح موضوع توسعه گردشگری دریایی در ایران می‌گذرد و دولت‌ها همچنان بر طبل توسعه گردشگری دریایی ایران می‌کوبند. طی این سال‌ها توسعه گردشگری دریایی در ایران تنها در حد صحبت مانده است و به‌رغم جلسات مکرری که دستگاه‌های مختلف و مرتبط با موضوع گردشگری دریایی با یکدیگر داشته‌اند، هنوز نه تعریف مشخصی از گردشگری دریایی در ایران وجود دارد و نه هدفگذاری دقیقی از راه‌اندازی گردشگری دریایی درا یران انجام شده است.
سعید انوری‌نژاد که راه‌اندازی نخستین لنج بادبانی ایران را برای احیای دریانوردی سنتی در کارنامه دارد و عضو کارگروه مشورتی گردشگری دریایی در وزارت میراث‌فرهنگی است، به همشهری می‌گوید که هنوز تعریف مشخصی از گردشگری دریایی در ایران وجود ندارد.
به‌گفته او، متولیان گردشگری کشور  هنوز فانتزی ساخت هتل در آب یا راه‌اندازی کروزهای دریایی را  در ذهن دارند؛درحالی‌که هتل‌سازی‌ در آب ارتباطی به گردشگری دریایی ندارد و ایران نیز به‌دلیل نداشتن زیرساخت برای توسعه گردشگری دریایی آماده میزبانی و حتی پهلو گرفتن کشتی‌های کروز نیست.
انوری‌نژاد با اشاره به دستور اخیر وزیر میراث‌فرهنگی برای راه‌اندازی کشتی‌های کروز در سفر خود به هرمزگان گفت: کشتی کروز چندین هزار مسافر و گردشگر را جابه‌جا می‌کند؛ درحالی‌که هیچ‌یک از اسکله‌های گردشگری ایران ظرفیت سرویس‌دهی به چندین هزار گردشگر کروز را ندارد.
به‌گفته این عضو کارگروه مشورتی گردشگری دریایی وزارت میراث فرهنگی، سفر با کشتی‌های کروز بسیار گران است و اگر مدنظر مسئولان استفاده از کروز در گردشگری داخلی است که مشخص نیست چه تعداد از گردشگران از خدمات این کشتی‌ها استقبال کنند. اگر هم منظور جذب گردشگر خارجی برای کشتی‌های کروز است که خدمات این کشتی‌ها با افرادی که دارای سلایق خاص هستند با فرهنگ و شرع در ایران همخوانی ندارد.
به‌گفته این فعال گردشگری دریایی، هیچ طرحی برای توسعه گردشگری دریایی کشور وجود ندارد و حتی زمانی که در دولت قبل توافقنامه گردشگری برای توسعه کشتی‌های کروز با کشورهای اتحادیه اقیانوس هند امضا شد نیز به آنها یادآوری کردیم که امکان توسعه این شیوه از گردشگری دریایی در ایران وجود ندارد و بهتر است اتحادیه گردشگری دریایی میان ایران و کشورهای منطقه ایجاد شده و مسیرهای گردشگری دریایی بین ایران و برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نظیر امارات و قطر نه با کشتی کروز که با لنج‌های سنتی برقرار شود.
عضو کارگروه گردشگری دریایی وزارت میراث‌فرهنگی گفت: آسیب‌های محیط‌زیستی بالای کشتی‌های کروز برای پهنه‌های آبی و همچنین تأثیر ورود ناگهانی هزاران گردشگر کروزسوار به یک مقصد گردشگری از جمله موضوعاتی است که در توسعه گردشگری دریایی با کشتی‌های کروز همچنان مطرح است.
سعید انوری‌نژاد از مسئولان کشور می‌خواهد پیش از آنکه بر طبل گردشگری دریایی بکوبند تکلیف خودشان را با گردشگری دریایی مشخص کنند که تعریف دقیق‌شان از توسعه گردشگری دریایی چیست و کدام بخش‌ها در این اقتصاد دریا مدنظرشان است.
او با اشاره به ظرفیت‌های بالای ایران در توسعه گردشگری دریایی با لنج‌های سنتی به‌دلیل ثبت جهانی دانش لنج‌سازی و دریانوردی ایرانی در یونسکو، گفت: ایران دارای یک نوار ساحلی بسیار جذاب در جنوب و تعداد 14جزیره همچون لاوان و مارو و تنب‌های بزرگ و کوچک و قشم و هرمز و هنگام است که این جاذبه‌ها در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس وجود ندارد. فرهنگ و زیست اجتماعی بسیار جالبی نیز در جنوب کشور وجود دارد که درصورت وجود برنامه می‌توان گردشگر دریایی کشور را متمرکز بر این موضوعات کرد.
این فعال گردشگری دریایی از ممکن نبودن صدور مجوز گردشگری دریایی برای سرمایه‌گذاران به‌دلیل نبود آیین‌نامه درخصوص این شاخه از گردشگری خبر داد و گفت: نه‌تنها آیین‌نامه‌ای وجود ندارد که حتی قوانین مربوطه اجازه تردد لنج‌های سنتی در فاصله دورتر از ساحل را نمی‌دهند و لنج‌ها می‌توانند حداکثر 2مایل از ساحل دور شوند.
عضو کارگروه مشورتی گردشگری دریایی در وزارت میراث‌فرهنگی می‌گوید اولویت‌های راه‌اندازی گردشگری دریایی ایران نخست ایجاد اسکله‌های میزبان گردشگران و بعد برقرار شدن مسیر گردشگری بین جزایر جنوبی کشور است تا گردشگران بتوانند با استفاده از لنج‌های سنتی بین جزایر سفر کنند. به‌گفته او، تلاش برای ایجاد مسیر گردشگری دریایی بین کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و ایران از دیگر اقدامات فوری است که باید وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی عهده‌دار انجام آن شود.
تأکید وزرای میراث‌فرهنگی و همچنین روسای جمهوری بر توسعه گردشگری دریایی با هدف فعال کردن اقتصاد دریا صورت می‌گیرد و این در حالی است که سیامک مرندی، رئیس دبیرخانه شورای‌عالی صنایع دریایی به همشهری گفته است که تأکید روسای جمهوری باید تبدیل به برنامه در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مرتبط شود تا نتیجه‌بخش باشد.
به‌گفته سیامک مرندی، زیرساخت‌های لازم برای پهلو گرفتن کشتی‌های کروز در سواحل شمالی ایران و میزبانی از هزاران گردشگر در کشتی‌های کروز وجود ندارد؛ ضمن آنکه در جنوب ایران نیز کشتی سانی با قابلیت جابه‌جایی هزاران مسافر و خودرو و قابلیت هتلی و برخورداری از خدمات کافی از سال‌ها پیش بلااستفاده مانده است؛ چون برنامه‌ای برای راه افتادن این کشتی وجود ندارد. رئیس دبیرخانه شورای‌عالی صنایع‌دریایی کشور به همشهری می‌گوید که مسئولان مرتبط با صنعت گردشگری باید در موضوع گردشگری دریایی هدفگذاری داشته باشند تا مشخص شود که آیا تمایلی به جذب 3 تا 4میلیارد دلار پول با رونق این شاخه از گردشگری در کشور دارند یا منظورشان جذب تنها چند گردشگر زیر عنوان گردشگری دریایی است؟ او می‌گوید: باید بدانیم هدفی که سازمان گردشگری در توسعه گردشگری دریایی درنظر دارد چیست تا بر این اساس به حذف موانع و چالش‌ها اقدام کنیم و سرمایه‌گذاران این بخش بدانند گردشگری دریایی ایران در چه حوزه‌ای نیاز به سرمایه‌گذاری دارد وگرنه به آب انداختن چند جت اسکی در آب دریاها گردشگری دریایی نیست.
سیامک مرندی تأکید می‌کند: اگر وزارت میراث فرهنگی برنامه خود را  برای توسعه گردشگری دریایی کشور به‌طور مشخص ارائه کند، شورای‌عالی صنایع دریایی کشور نیز هر کمکی بتواند در مسیر رفع مشکلات توسعه این شاخه از گردشگری انجام می‌دهد.