روایت ایرلندی از فلسطین اشغالی

آرش نهاوندی - روزنامه‌نگار

سالی رونی، نویسنده جوان ایرلندی که به‌تازگی با انتشار جدید‌ترین کتابش با عنوان «دنیای زیبا، تو کجایی؟» به زبان عبری در سرزمین‌های اشغالی مخالفت کرده بود، در گفت‌وگویی با سایت میدیل ایست‌آی اعلام کرده است که هر فردی از فلسطین دیدار کرده و از وضعیت زندگی فلسطینیان آگاه باشد، از تصمیم من مبنی بر خودداری از انتشار رمان «دنیای زیبا، توکجایی؟» به زبان عبری حمایت خواهد کرد. او در بخش مهم دیگری از سخنان خود به این مسئله نیز اشاره کرده که تجربه آنچه هر روزه بر فلسطینیان می‌رود، شما را برای همیشه تغییر خواهد داد. شاید به همین دلیل باشد که بسیاری از نویسندگانی که به جشنواره ادبی فلسطین رفته‌اند از تصمیم وی مبنی بر خودداری از انتشار کتاب‌هایش در سرزمین‌های اشغالی فلسطینی حمایت کرده‌اند.

حمایت 70 نویسنده از مواضع ضد  صهیونیستی سالی رونی
ماه گذشته 70نویسنده، شاعر، نمایشنامه‌نویس، کتابفروش و ناشر با امضای یک نامه از تصمیم سالی رونی مبنی بر عدم‌انتشار آثارش به زبان عبری حمایت کردند. یک‌سوم افرادی که این نامه را امضا کرده بودند، در جشنواره ادبی فلسطین نیز حضور داشتند. در این نامه که بسیاری از نویسندگان آن را امضا کرده‌اند، نام نویسندگان مطرحی نظیر آندرو اوهاگان از اسکاتلند، کوین بری از ایرلند، راچل کوشنر از آمریکا، گئوف دایر از بریتانیا، پانکاج میشرا از هند، کارمن کلیل از استرالیا و اهداف سوئیف از مصر به چشم می‌خورد. در بخشی از این نامه آمده است: نویسندگان فلسطینی از همکاران بین‌المللی خود خواسته‌اند که به همراهی با اسرائیلی‌ها  در زیر پا گذاشتن حقوق فلسطینیان خاتمه دهند، (مخالفت با اعمال و اقدامات ضد‌حقوق بشری رژیم صهیونیستی) برای خیلی از ما یک وظیفه مشخص اخلاقی است. مخالفت سالی رونی با امضای قرارداد با یکی از انتشاراتی‌های اصلی رژیم اسرائیل که در فروش آثار وزارت دفاع این رژیم همکاری می‌کند، واکنشی نمادین به بی‌عدالتی‌هایی است که به فلسطینی‌ها (از سوی رژیم اسرائیل) تحمیل شده است. در بیانیه این 70نویسنده همچنین به این اشاره شده که سالی رونی از امضا‌کنندگان نامه‌ای با بیش از 16هزار امضا بوده که در آن درخواست شده بود که (رژیم صهیونیستی) بلافاصله و به‌صورت بی‌قید و شرطی به خشونت‌ها علیه فلسطینیان خاتمه دهد. 

روایت سالی رونی از فلسطین اشغالی
سالی رونی در بخشی از گفت‌وگوی خود با میدل ایست‌ای به نخستین سفر خود به سرزمین‌های اشغالی فلسطین برای شرکت در جشنواره ادبی2009 فلسطین اشاره کرده و می‌گوید: ما با گروه کوچکی از نویسندگان ازجمله مایکل پالین، دبورا موگاچ، راچل هلمز، عبدالرزاق گورناه (برنده جایزه نوبل ادبیات در 2021)، کلر مسعود، هنینگ مانکل و تعداد دیگری از نویسندگان عازم شرکت در جشنواره ادبی فلسطین در سال2009 شدیم و چیزی که به ذهنمان خطور نمی‌کرد، این بود که در این سفر شاهد موارد زیادی خشونت و بدرفتاری باشیم. رونی ادامه می‌دهد: در بعدازظهر آن روز در تئاتر ملی فلسطین در شهر بیت‌المقدس برای افتتاح این جشنواره ادبی گردهم آمدیم. مدت زمان کوتاهی بعد ارتش (رژیم) اسرائیل به آنجا حمله برد و ما را از سالن تئاتر بیرون کردند. در یک هفته حضورمان در فلسطین(سرزمین‌های اشغالی) صحنه‌هایی دیدیم که برای همیشه زندگی‌مان را تغییر داد؛ بی‌اعتنایی و رفتار خشن در ایست‌های بازرسی، شهرک‌نشینانی که فریاد می‌کشیدند و اسلحه‌هایشان را در هوا تکان می‌دادند، دیوار، سیم‌های خاردار، اردوگاه آوارگان فلسطینی و شهر قدیمی الخلیل که ناراحت‌کننده‌ترین صحنه‌ها را در آنجا دیدیم.

الخلیل باشکوه، الخلیل از سکه افتاده
کلر مسعود در توصیف شهر الخلیل در سال 2009 نوشت: ما نظاره‌گر افول عذاب‌آور شهری باستانی دارای خانه‌های قدیمی سنگی بودیم که زمانی از شهرهای باشکوه فلسطین بود و اکنون خالی از سکنه شده است. سالی رونی نیز در سخنان خود درباره الخلیل می‌گوید: هیچ‌گاه پیاده‌روی در بازار الخلیل که زمانی پررونق بود و اکنون تعطیل شده را از خاطر نمی‌برم. به بالا که نگاه می‌کردیم پرچم‌های (رژیم) اسرائیل را آویخته از خانه‌هایی که در گذشته متعلق به فلسطینیان بوده و اکنون اسرائیلی‌ها آنها را اشغال کرده بودند، می‌دیدم. از بالای این ساختمان‌های تصرف شده، ساکنان منازل متصرفی به سمت یک پیرزن فلسطینی که در حال عبور بود، آشغال و سنگ پرتاب می‌کردند. سالی رونی همچنین درباره دومین سفر خود به سرزمین‌های اشغالی می‌گوید: در سال 2017به‌منظور برگزاری دهمین سالگرد جشنواره ادبی فلسطین که در آن زمان با انتشار منتخبی از آثار ادبی با عنوان «اینجا یک مرز نیست» توسط انتشاراتی بلومزبری گرامی داشته شده بود، به فلسطین بازگشتم. کتاب «اینجا یک مرز نیست» توسط اهداف سوئیف و عمر رابرت همیلتون ویرایش شده بود. از امان پایتخت اردن از مرز شاه حسین وارد (سرزمین‌های اشغالی) شدیم. با اتوبوس به رام‌الله و سپس به بیت‌المقدس رفتیم، در طول مسیر از گذرگاه بدنام «قلندیه» نیز گذر کردیم. از این گذرگاه هر روزه هزاران فلسطینی شاغل در اسرائیل (سرزمین‌های اشغالی) عبور می‌کنند. ما از این گذرگاه درحالی‌که نسخه‌هایی از کتاب «اینجا یک مرز نیست» را در دست داشتیم، عبور کردیم. از اینجا ما به الخلیل رفتیم که وضعیت بدتر و ناراحت‌کننده‌تری نسبت به سفر اولی که به فلسطین داشتم پیدا کرده بود و سپس به بیت‌اللحم، حیفا و نابلوس رفتیم. سالی رونی در توصیف مناظر بین راه می‌گوید: از پنجره اتوبوس درخت‌های زیتونی که برای زندگی فلسطینیان از نظر اقتصادی اهمیت بسیار زیاد داشت را می‌دیدیم که همگی توسط سربازان اسرائیلی از بین رفته بودند. از رام‌الله نیز بازدید کردیم. یکی از نویسندگان در تپه باستانی نزدیک رام‌الله به من گفت: ما نمی‌توانیم کار زیادی برای وضعیت بسیار ناگوار فلسطینیان انجام دهیم، اما تو می‌توانی کتاب‌هایی براساس مشاهدات ما انتشار دهی. ویلیام ساتکلیف، نویسنده بریتانیایی پس از حضور در جشنواره ادبی فلسطین در گاردین درباره تجربیاتش از سفر به سرزمین‌های اشغالی نوشت: من در حالی از فلسطین بازگشتم که از نظر روحی، روانی و احساسی کاملا حس و حال خرابی دیدم. من بیش از آنکه فکر می‌کردم و انتظار داشتم شاهد رفتار خشن و بی‌رحمانه با فلسطینی‌ها بودم.