زهرا خلجی - خبرنگار
دانشمندی که نخستین بار گونه جدید کووید-19را در آفریقا کشف کرد، از سرعت اومیکرون در الگوی غیرمعمول جهشها، ابراز نگرانی کرد. سرعت این جهشها سؤالات زیادی درباره اینکه چطور اینگونه جدید تکامل خواهد یافت و تا چه اندازه مسری خواهد بود، ایجاد کرده است.
به گزارش بلومبرگ، شیخولیل مویو، مدیر آزمایشگاه مرجع اچایوی هاروارد بوتسوانا و محقق دانشگاه هاروارد T.H. دانشکده بهداشت عمومی چان، میگوید که ویروسها نمیتوانند فقط در یک مرحله، جهش کنند: ما هنوز تلاش میکنیم بفهمیم چطور این حجم از جهش در یک بازه زمانی کوتاه اتفاق افتاده است. اگر به شجره ویروسهای قبلی مانند آلفا و بتا نگاه کنید میبینید که جهشها در طول زمان اتفاق افتاده است. اما اومیکرون با همه آنها متفاوت است.
یک نظریه میگوید که اینگونه جدید از بدن یک فرد مبتلا به سرکوب سیستم ایمنی که ویروس را طولانیتر از زمان معمول در بدنش نگه داشته است، اتفاق افتاده است. که البته بهگفته مویو هنوز هیچ شاهدی برای این ادعا وجود ندارد. نظریه دیگر این است که ویروس از انسان به حیوان منتقل شده و پس از سازگاری با میزبان حیوان، خیلی سریع به بدن انسان برگشته و تبدیل به اینگونه عجیب و غریب شده است.
اولین مواجهه مویو با اومیکرون در تاریخ 30آبان بود که نمونه را از یک دیپلمات خارجی که به بوتسوانا سفر کرده بود به دست آورد و پس از تعیین توالی ژنتیک، این گونه را بسیار شبیه بهگونه B.1.1.263دید. B.1.1.263 واریانتی بود که با نام امارات متحده عربی شناخته میشد و در آوریل 2020شناسایی شده بود. اما با بررسی دقیقتر B.1.1.263متوجه شد که این گونه جهشهای کمتری دارد و یکسانبودن این دو را با هم رد کرد. پس از دریافت اطلاعات بیشتر از وزارت بهداشت بوتسوانا درباره افرادی که نمونه آنها مثبت شده بود، مویو و تیمش یافتههایشان را در یک دیتابیس بینالمللی قرار دادند. چند ساعت بعد یک گروه جداگانه از آفریقای جنوبی یافتههای مشابهی را گزارش کردند و کمی بعد هم از هنگکنگ نیز اطلاعات همسانی روی این دیتابیس قرار گرفت.
با توجه به تعداد بالای جهشهای اومیکرون، مویو در ابتدا فکر کرد این ممکن است منجر به ضعیف شدن ویروس شود اما با سرعت بالایی که ویروس در تکثیر خود داشت، فرارکردن از بخشهایی از سیستم ایمنی آسان شده بود و همین منجر به ریسک بالاتر ابتلای مجدد میشود. در آفریقای جنوبی شمار مبتلایان روزانه به کووید-19چهار برابر شده است و این نشاندهنده سرایتپذیری بیش از اندازه آن است. یکی از بزرگترین سؤالهایی که دانشمندان سعی دارند به آن پاسخ بدهند این است که واکسنها چقدر در برابر اومیکرون مؤثر هستند.
خطر بزرگ اومیکرون برای کودکان
مقامات بهداشتی آفریقای جنوبی میگویند اومیکرون، بسیار سریعتر از گونههای قبلی موجود در این کشور منتشر میشود و در این بین، شمار بستری کودکان و نوجوانان در بیمارستان به طرز عجیبی افزایش یافته است. گفته میشود که در گواتنگ موج جدیدی از ابتلای سخت کودکان زیر 5سال به این گونه جدید وجود دارد. واسیلاجاسات، متخصص بهداشت عمومی در آفریقای جنوبی میگوید: در گواتنگ، شاهد افزایش هفته به هفته در مبتلایان هستیم و آمار به وضوح از موجهای قبلی بیشتر است. البته در همه گروههای سنی افزایش مبتلایان را داریم اما آمار در گروه سنی زیر 5سال بیشتر است. پیش از این کودکان چندان تحتتأثیر این ویروس قرار نمیگرفتند.
او علت افزایش چشمگیر ابتلا در میان کودکان که منجر به بستریشدن آنها درپی ابتلا بهگونه اومیکرون شده است را واکسینه نشدن این گروه سنی میداند. محققان معتقدند اومیکرون در مبتلا کردن افرادی که دچار عفونت پیشین شدهاند، سه برابر دلتا و بتا عمل میکند و بنابراین میتواند به راحتی از ایمنی حاصل از عفونت قبلی فرار کند.
سرعت نگرانکننده جهشهای اومیکرون
ابتلای مجدد و فرار از ایمنی ابتلای قبلی، احتمالا حاصل جهشهای سریع و بسیار زیاد گونه اومیکرون است
در همینه زمینه :