دیدگاه‌های تعدادی از اهل قلم درباره طرح سازمان زیباسازی شهر تهران با موضوع کتاب و کتاب‌خوانی
گامی برای ترویج کتاب‌خوانی
علی‌الله سلیمی - روزنامه‌‌نگار
امسال در هفته کتاب و کتاب‌خوانی در کنار برنامه‌های فرهنگی متعددی که هرکدام به نوعی مردم را به سمت کتاب و کتاب‌خوانی سوق می‌داد، شاهد یک حرکت فرهنگی گسترده با موضوع کتاب در سطح معابر و میادین پایتخت بودیم که سازمان زیباسازی شهر تهران بانی آن بود. در قالب این طرح فراگیر، سازمان زیباسازی شهر تهران، ۵۰۰طرح فرهنگی با شعار «کتاب خوب بخوانیم» را روی سازه‌های تبلیغات شهری اکران کرد. تبلیغات فرهنگی اکران شده در سطح شهر با همکاری و مشارکت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و خانه کتاب انتخاب شده و به نمایش در آمد و مباحث مربوط به کتاب و کتاب‌خوانی را بار دیگر در میان علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی داغ کرد. در این میان، واکنش‌های را هم در میان اهالی قلم ایجاد کرد که برای آشنایی با دیدگاه‌های تعدادی از آنها سراغ‌شان رفتیم و نظرشان را در این‌باره جویا شدیم.
نفس کار باارزش است
محمدرضا سرشار، نویسنده
به‌نظرم نفس این قضیه خوب و باارزش است. لااقل به مردم کمک می‌کند با اهالی قلم و آثارشان بیشتر آشنا شوند اما در نحوه اجرای آن یک مقداری می‌شود بهتر عمل کرد. برخی ملاحظات باید رعایت شود. مثلا اگر شهرداری تهران به این موضوع ورود کرده باید نویسندگانی که همسو با ارزش‌های حاکم بر جامعه اسلامی هستند مورد توجه قرار گیرند. نه اینکه افرادی به مردم معرفی شوند که اگر زمانی پایبند ارزش‌های اسلامی جامعه بودند حالا به نوعی از گذشته خود پشیمان هستند و راهشان را جدا کرده‌اند. کسانی که این افراد و آثارشان را انتخاب می‌کنند باید شناختی از وضعیت حال آنها داشته باشند و اگر اطلاعات‌شان بهروز نیست آن را بهروز کنند. نکته دیگر، رعایت عدالت در تقسیم فضاهای شهری برای نصب تابلوهای معرف نویسندگان و آثارشان است. اینطور نباشد که فضاهای شلوغ و پر رفت‌وآمد به افراد خاصی تعلق بگیرد و تابلوهای معرف برخی دیگر در فضاهای پرت و خلوت نصب شود.
مسیرهای دسترسی به کتاب هموار شود
ناصر فیض، شاعر
کلا اینکه راجع به توسعه فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی در جامعه حرکت‌هایی از سوی نهادها و سازمان‌های مسئول صورت می‌گیرد، فی‌نفسه خوب است، اما باید به جوانب این موضوع هم توجه شود. مثلا وقتی نویسنده، شاعر یا محقق و پژوهشگری را همراه با تعدادی از آثارش در سطح شهر معرفی می‌کنیم باید زمینه دسترسی مخاطبان به آثار این افراد را هم فراهم کنیم. آن هم در شرایط امروزی که قیمت کتاب مانند دیگر اقدام افزایش یافته و برخی از علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی واقعا قدرت تهیه این کتاب‌ها را ندارند. به‌نظرم، نهادها و سازمان‌هایی که برای تبلیغ فرهنگ کتاب‌خوانی در سطح شهر فعالیت می‌کنند اگر مسیرهای دسترسی افراد به این آثار را هم هموار کنند، علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی با سهولت بیشتر کتاب‌های مورد نظرشان را تهیه می‌کنند. در آن شرایط است که به اثربخش بودن چنین طرح‌هایی بیش از پیش می‌تواند امیدوار بود.
طرح کتاب شهرداری تلنگری به جامعه است
بهناز ضرابی‌زاده، نویسنده
یک شهر ایده‌آل طبعا باید از مناظر گوناگون دیده شود و مسئولان شهری از جهات مختلف به آن توجه کنند. در بخش تبلیغات محیطی در فضاهای عمومی شهرها آنچه تاکنون غالب بوده، معمولا تبلیغات تجاری است که شهروندان را به نوعی به مصرف کالاها و تولیدات مورد نظر شرکت‌های تجاری تشویق می‌کند، اما حرکتی که اخیرا از سوی سازمان زیباسازی شهرداری تهران صورت گرفته و طی آن تابلوهایی با تصاویر اهل قلم و آثارشان در معرض دید شهروندان قرار گرفته، یک رویکرد فرهنگی خوشایند است که در ذات خود قابل احترام و ستایش است. این حرکت فرهنگی که گامی در جهت ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در جامعه است می‌تواند تلنگری به شهروندان باشد که در کنار نیازهای دیگر، به یک محصول فرهنگی اثرگذار و فرهنگساز به‌نام کتاب هم گوشه چشمی داشته باشند و در سبد خرید خانوارها جایی برای آن درنظر بگیرند و از آن غافل نشوند.
شورای شهر چنین طرح هایی را تقویت کند
محسن پرویز، نویسنده و رئیس انجمن قلم ایران
طرح اخیر سازمان زیباسازی شهرداری تهران که همزمان با آغاز هفته کتاب و کتاب‌خوانی در سطح شهر اجرایی شده و در قالب آن، ۵۰۰ طرح فرهنگی با شعار «کتاب خوب بخوانیم» روی سازه‌های تبلیغات شهری اکران شد، در ذات خود یک طرح خوب و قابل دفاع است، چرا که در سطح شهر تهران که انواع تبلیغات محیطی در گوشه و کنار آن شهروندان را احاطه کرده، توجه به کتاب و کتاب‌خوانی، هرچند در فاصله زمانی محدود که به هفته کتاب و کتاب‌خوانی خلاصه می‌شد، ارزشمند و قابل توجه است. پس نفس ماجرا را می‌شود با قاطعیت تأیید کرد اما نکته‌ای که لازم است در اجرای چنین طرح‌هایی لحاظ شود، بهره‌گیری از نظر کارشناسان این حوزه است که کیفیت کار به‌مراتب بالاتر برود. اگر در برنامه شورای شهر این موضوع به‌عنوان یک اصل مورد توجه قرار گیرد، می‌توان به تداوم اصولی و کارشناسانه آن در آینده امیدوار بود.
موفقیت طرح در گرو تداوم آن است
سعید تشکری، نویسنده
هربار مدیران ما و مؤسسات فرهنگی و اجتماعی حرکتی به سمت توسعه فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی در جامعه برداشته‌اند، شاهد ارتقای فرهنگ مطالعه در جامعه بوده‌ایم اما متأسفانه اغلب این ایده‌ها و طرح‌ها مقطعی بوده و به دلایل گوناگون تداوم نیافته اند.
مثال روشن در این زمینه، برنامه‌های تلویزیون در بخش کتاب بود که بینندگان و مخاطبان تا آمدند با برنامه و موضوع آن انس بگیرند، از کنداکتور برنامه‌های تلویزیون کنار گذاشته شد و مردم ماندند که آیا بالاخره کتاب خواندن خوب است یا نه، چون قطع یکباره برنامه‌ای که درباره کتاب بود، اهمیت آن برای جامعه را زیر سؤال می‌برد.
من با کلیت طرح اخیر شهرداری تهران موافق هستم و معتقدم اگر این طرح و طرح‌های مشابه تداوم یابد و از گستردگی بیشتری هم برخوردار باشد، می‌تواند در توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی در جامعه اثرات مفیدی داشته باشد.
