خانه‌های آینده چگونه خواهند بود؟

عماد‌الدین قاسمی پناه  - خبرنگار

اگر می‌توانید، یک اتاق کوچک و تقریبا آبی‌‌رنگ را با سیم‌های زیاد، صفحه‌های نمایش و سنسورهای گوناگون که یادگارهایی از جهان قدیمی است تصور کنید. در این اتاق کسی زندگی می‌کند که قرنطینه شده است. یک آشپزخانه مشترک هم در پایین راهرو وجود دارد که او با چند غریبه که به‌صورت آنلاین آنها را ملاقات کرده در آن سهیم است. با این حال، او بیشتر غذاهای خود را از طریق یک پلتفرم سفارش می‌دهد. میکروفون‌ها تعاملات او را ضبط می‌کنند و یک حسگر حرکتی روی مچ دست، به او یادآوری می‌کند که عملکرد خود را بهبود بخشد. همچنین یک دستگاه نظارت جیبی به او یادآوری می‌کند که گیاهان خود را آبیاری کند. او این خبر را دریافت می‌کند: ثروتمندترین مرد جهان به تازگی جو زمین را ترک کرده است. این تصویری از خانه‌های سال2021 است اما آیا خانه‌های سال2050 می‌توانند تصویر امیدوارکننده‌تری نسبت به این کابوس ویرانگر که برخی از ما طی 2سال گذشته تجربه کرده‌ایم، ارائه دهند یا ما به‌طور اجتناب‌ناپذیری در دنیای نظارت و اتمی‌سازی، بحران آب‌وهوا و بحران مسکن می‌لغزیم و درحالی‌که هدست‌های متا، اطلاعات را از روح و روان ما می‌مکند، به تنهایی در این فضا غرق می‌شویم؟ سارا داگلاس، مدیر شرکت لیمینال اسپیس می‌گوید: «شاید هر دو.» او برگزارکننده نمایشگاه Tomorrow’s Home در «موزه خانه» شرق لندن است که زندگی ما را از 3دهه آینده به تصویر خواهد کشید. داگلاس می‌گوید: « نمایشگاه خانه آینده می‌تواند به ما کمک کند تا روش‌های بهتر و پیچیده‌تر طراحی را شکوفا کنیم؛ به شرطی که میان مزایای زیاد و پرسش‌های اخلاقی که فناوری‌های تعاملی جدید به ارمغان می‌آورند، هماهنگی ایجاد کنیم.» این نمایشگاه که با همکاری دانشگاه کالج لندن تولید شده است، خانه‌ای را تصور می‌کند که 3نفر در آن زندگی می‌کنند. کای که 17سال سن دارد و برای یک شرکت چاپ سه‌بعدی کار می‌کند، در متاورس وقت می‌گذراند. یک شخص مسن به نام مو با 76سال سن که یک معلم بازنشسته است. او دچار زوال عقل زودرس شده است و چارلی 34ساله که فلج مغزی دارد و برای یک تولیدکننده پروتئین مستقر در بوینس‌آیرس کار می‌کند. زندگی در سال 2050با 3«پدیده کلان» فراگیر همراه است؛ بحران آب‌و‌هوا، پیری جمعیت و انقلاب صنعتی چهارم که منجر به نفوذ فناوری جمع‌آوری داده(data-gathering) به صمیمی‌ترین فضاهای ما خواهد شد. حالا ببینیم فضای خانه 2050چگونه است؟

اتاق نشیمن

همه حسگرها، میکروفن‌ها، دوربین‌ها و مانیتورها احتمالاً تا سال2050 بسیار متداول‌تر و هوشمندتر خواهند شد. نسخه آینده الکسا ممکن است در یک شمعدان یا گلدان تعبیه شود. ممکن است با مواد طبیعی بیشتر مانند چوب، کنف و کاه ترکیب شود و نه‌تنها به آنچه می‌گویید پاسخ می‌دهد، بلکه به لحن و حجم صدای شما هم واکنش نشان می‌دهد و متوجه می‌شود که چه زمانی سر فرزندانتان فریاد می‌زنید. ایوان راجرز، رئیس علوم کامپیوتر در دانشگاه UCL می‌گوید: «با این حال، اگر بتوانیم کنترل داده‌های خود را در دست بگیریم، هیچ‌یک از اینها چیز وحشتناکی نیست.» به‌عنوان مثال، شاید کاغذ دیواری‌های دیجیتال بسته به احساسات موجود در خانه تغییر رنگ دهند.

آشپزخانه

این بخش از خانه طی نسل‌های اخیر تغییرات بزرگی را به‌خود دیده است: از اتاقی شبیه یک گالری که برای خدمتکار خانه طراحی شده است تا فضای بزرگ و جمعی که کانون زندگی خانوادگی است و اتاق غذاخوری را حذف کرده است. این بدان معنا نیست که ما در حال پخت‌وپز ‌بیشتر هستیم. به‌نظر می‌رسد تحویل غذا با پهپاد، استفاده از گوشت‌های آزمایشگاهی و برنامه‌های غذایی بهینه‌سازی شده را تجربه خواهیم کرد. یخچالی که تا حدودی محیط خود را درک می‌کند، از طریق اینترنت اشیا می‌تواند اعلام کند که در حال خالی شدن است. همچنین سطل‌زباله‌ای را تصور کنید که بتواند دورریز شما را محاسبه کند و با تخفیف مالیاتی به شما پاداش دهد.

حمام

آینده معمولاً به‌عنوان فضایی درخشان، سفید و ضدعفونی‌شده به تصویر کشیده می‌شود. در این شرایط اما، ما تنوع میکروبی مورد‌نیاز بدنمان را دریافت نمی‌کنیم و این منجر به بسیاری از بیماری‌های مزمن جدید می‌شود. برای مقابله با این وضعیت، برخی در حال توسعه مصالح ساختمانی هستند که طبیعت را به داخل خانه می‌آورد. نمونه آن کاشی‌های حمام حاوی اسپور یا هاگ‌هایی است که میکروب‌های مفیدی دارند.

اتاق خواب

پتو یا احتمالاً تشک شما به چیزی تبدیل می‌شود که خواب شما را کنترل می‌کند. داگلاس می‌گوید: «اکنون، وقتی به فناوری‌های پوشیدنی فکر می‌کنیم، به دستگاه‌هایی شبیه آیفون با صفحه‌نمایش فکر می‌کنیم اما در آینده شاهد خواهیم بود که این دستگاه‌های جمع‌آوری داده بسیار انسانی‌تر می‌شوند.» شاید در آینده کمدهای مجازی داشته باشیم که به ما امکان می‌دهند به راحتی لباس‌ها را با دوستان و همسایه‌ها عوض کنیم.