مرکز تبادل کتاب، جایی که کتاب‌ها در آن دست به‌دست می‌شوند
زندگی دوباره برای کتاب‌های خوانده‌شده
نیلوفر ذوالفقاری
داستان مرکز تبادل کتاب از جایی شروع شد که چند فعال فرهنگی و کتاب‌دوست دست به یک کار جدید زدند که تا پیش از آن به این شکل انجام نشده بود. آنها به کتاب‌های متعددی فکر کردند که برای تولید آنها هزینه زیادی صرف شده بود اما به هر دلیل دیگر از چرخه مصرف خارج شده بود. کتاب‌هایی که در کتابخانه‌های شخصی خاک می‌خورد یا در انباری خانه‌ها به حال خود رها شده بود. در مرکز تبادل کتاب، کتاب‌هایی که شهروندان به مرکز آورده‌اند، عرضه می‌شود و دریافت‌کننده کتاب‌ها هم خود مردم هستند. خیابان انقلاب اسلامی که برای سال‌های طولانی پاتوق علاقه‌مندان به کتاب بوده، جایی است که مرکز تبادل کتاب را با ایده خلاقانه‌اش در خود جا داده است. اگر تا به حال از وجود چنین مرکزی بی‌خبر بودید یا دوست دارید درباره سازوکار فعالیت آن بیشتر بدانید، گزارش ما را از این مرکز بخوانید.
کتاب‌ها دست‌به‌دست می‌شوند
شاید در نگاه اول به‌نظر برسد که فعالیت مرکزی مانند تبادل کتاب، فرقی با فعالیت یک کتابخانه عمومی ندارد. اما ایده شکل‌گیری این مرکز متفاوت و خلاقانه بوده است. مرکز تبادل کتاب، محلی برای مبادله کتاب‌های خوانده شده و بازگرداندن آنها به چرخه استفاده است. برای این کار شرایط و سامانه‌ای طراحی شده تا افراد بتوانند کتاب‌های خود را تحویل دهند و بدون پرداخت هزینه و پس از گذشت مدتی، کتاب‌های دیگری انتخاب کنند. برای این کار قواعدی همانند قیمت‌گذاری توسط خود شخص، تخفیف‌های متوالی، رویکرد الکترونیک و تحویل گرفتن کتاب از افراد درِ منزل پیش‌بینی شده و می‌توان گفت در نوع خود نخستین مرکز تبادل کتاب ساختاریافته در کشور است. در واقع مرکز تبادل کتاب حلقه وصلی است بین شهروندان تا بتوانند کتاب‌های خود را در ساختاری جدید دست به‌دست کنند. به این ترتیب دلالان کتاب حذف می‌شوند و شهروندان می‌توانند کتاب‌های خود را با هم رد و بدل کنند. در این مرکز کتاب‌ها به پول تبدیل نمی‌شوند، بلکه هر شهروند می‌تواند کتابی را جایگزین کتاب خود کند. حالا که بهانه خیلی‌ها برای کتاب نخواندن، قیمت بالای کتاب‌ها در بازار است، وجود چنین مرکزی می‌تواند بهانه‌ها را از آنها بگیرد تا بتوانند از کتاب‌های خوانده‌شده با قیمت مناسب استفاده کنند.
چرا تبادل؟
شاید بپرسید امتیاز استفاده از خدمات مرکز تبادل کتاب چیست و چه فرقی با عضویت در یک کتابخانه عمومی دارد؟ دلایل زیادی وجود دارد که ما را به این کار تشویق کند. مثلاً بیشتر مردم کتاب‌هایی را در خانه‌هایشان انبار کرده‌اند که استفاده نمی‌شود، درحالی‌که این کتاب‌ها کالاهایی فرهنگی هستند و از چرخه استفاده خارج شده‌اند. با شیوه تبادل کتاب، این کتاب‌ها به چرخه استفاده برمی‌گردند و در اختیار دیگران قرار می‌گیرند. در مرکز تبادل کتاب بیشتر کتاب‌ها سالمند، ولی هزینه یک‌سوم تا یک‌دومی از مردم گرفته می‌شود که هزینه بالای کتاب در سبد خانوار را کاهش می‌دهد. ضمن اینکه در این مرکز فضایی مطبوع و خانوادگی ایجاد شده که افراد بتوانند کتاب بخوانند و از امکانات فرهنگی استفاده کنند. به‌عنوان مثال بخش کودک و نوجوان فضای بزرگی دارد که از سایر بخش‌ها جدا و مناسب استفاده کودکان و مادرانشان است. شما از طریق مرکز تبادل کتاب در زمان کمتر به کتاب مورد نظر خود می‌رسید و با مراجعه به یک مرکز بزرگ کتاب با بیشترین تنوع موضوع، می‌توانید تمام نیازهایتان به کتاب را یکجا تأمین کنید. با تحویل کتاب‌هایتان به مرکز تبادل کتاب اجازه می‌دهید این کالای فرهنگی مورد استفاده افراد بیشتری قرار گیرد و در نتیجه درختان کمتری قطع شوند. امتیاز دیگر این است که با هزینه کمتر می‌توانید کتاب مورد نظر خود را از مرکز تبادل کتاب تهیه کنید و از تخفیف‌های ویژه کتاب‌ها نیز استفاده کنید. جست‌و‌جوی آسان در بین بیش از 200هزار جلد کتاب با استفاده از سایت مرکز تبادل کتاب، امتیاز دیگر استفاده از این مرکز است.
چرخه‌ای برای تبادل کتاب‌ها
سازوکار دقیقی برای استفاده از تخفیف‌ها و برگشتن کتاب‌های شهروندان به چرخه استفاده تعریف شده است. کتاب‌های تحویلی از زمان ثبت به‌مدت 5هفته با قیمت کارشناسی شده مرکز فروخته می‌شوند و در هفته ششم با تخفیف 30درصد و پس از یک هفته (بعد از هفته هفتم) با 50درصد تخفیف برای مدت یک سال و در نهایت با 70درصد تخفیف برای مدت 6ماه به فروش می‌رسند. اگر شهروندی بخواهد بیش از 50جلد کتاب را به مرکز تبادل کتاب بفرستد می‌تواند با این مرکز تماس بگیرد تا سرویس مخصوص حمل کتاب به نشانی شهروند مراجعه کند و کتاب‌ها را تحویل بگیرد. وقتی به این مرکز مراجعه می‌کنید، بسته به اینکه کتابی برای افزودن به کتابخانه دارید یا نه، مراحل مشخصی برای استفاده از خدمات طی می‌شود: درصورت داشتن کتاب، ارائه و قیمت‌گذاری، ثبت کتاب توسط متصدی و چیدمان در قفسه مربوط، دریافت رسید، انتظار تا فروش کتاب، تخصیص اعتبار برای خرید کتاب براساس ارزش کتاب‌های فروخته شده و انتخاب کتاب و انجام تبادل، مراحلی است که طی می‌شود. درصورت خرید نقدی و نداشتن کتاب هم، انتخاب کتاب مورد علاقه، پرداخت وجه نقد به صندوق و دریافت اعتبار و در نهایت خرید کتاب، مراحلی است که شما را به کتاب مورد علاقه‌تان می‌رساند.
از خانه کتاب پیدا کنید
این روزها که سعی می‌کنیم تا حد امکان کمتر از خانه خارج شویم و ترجیح می‌دهیم از خدمات غیرحضوری و آنلاین استفاده کنیم، پایگاه اینترنتی مرکز تبادل کتاب پاسخگوی خوبی برای مخاطبان مرکز تبادل کتاب محسوب می‌شود. هر که کتابی به مرکز واگذار می‌کند، با دریافت حساب کاربری می‌تواند از طریق اینترنت و از خانه وضعیت کتاب‌های خود در مرکز را کنترل کند و به اطلاعاتی از قبیل تعداد کتاب‌های فروخته یا مبادله شده، میزان اعتبار و وضعیت کتاب‌های مانده دست پیدا کند.
قبل از مراجعه، جست‌وجو کنید
علاوه بر حساب کاربری برای مشترکان، بقیه هم می‌توانند قبل از مراجعه به مرکز تبادل کتاب برای اطلاع از موجود بودن یک عنوان کتاب، نام آن را از طریق سایت در فهرست کتاب‌های مرکز جست‌وجو کنند و درصورت موجود بودن از اطلاعات کتاب‌شناختی و قیمت پیشنهادی اطلاع پیدا کنند. این امکان به‌خصوص برای دانشجویانی که به منابع مطالعاتی متعدد احتیاج دارند و با توجه به گران بودن کتاب‌ها نمی‌توانند همه منابع را خریداری کنند، انتخاب هوشمندانه‌ای به‌نظر می‌رسد. کتاب‌های مرکز تبادل به‌صورت معمولی بین 25تا 30درصد ارزان‌تر از قیمت بازار هستند و وقتی تخفیفات مختلف روی آنها اعمال شود، تهیه منابع مطالعاتی مورد نیاز برای دانشجویان از قبل هم راحت‌تر می‌شود. اگر قصد دارید کتاب‌هایی را که در خانه دارید به چرخه مرکز تبادل کتاب اضافه کنید و تعداد آنها بیشتر از 50جلد است، می‌توانید از طریق سایت مرکز، درخواست پیک رایگان کنید تا کتاب‌ها را در خانه از شما تحویل بگیرند.
در همینه زمینه :
