سرزمین محبوب پیک موتوری‌ها

سمیرا رحیمی - روزنامه‌نگار

پایان جنگ جهانی اول همزمان بود با تولد ایده پیک موتوری. نیروهای موتورسوار «رویال کورپس سیگنال» که بازوی پشتیبان ارتش بریتانیا محسوب می‌شدند، با پایان جنگ، کاری برای انجام دادن نداشتند و یافتن شغل هم برایشان دشوار بود. در نتیجه این نیروها موتورسیکلت‌های ارتشی را در اختیار گرفتند و از آن برای انجام کارهایی مانند پیغام‌رسانی و حمل‌ونقل استفاده کردند. با آغاز و تداوم جنگ جهانی دوم، تراکم خودروها در لندن افزایش پیدا کرد و در میان این تراکم، افرادی سوار بر موتورهای کوچک در سطح شهر دیده می‌شدند که میان چاپخانه‌ها، روزنامه‌ها یا آژانس‌های تبلیغاتی در حرکت بودند و طرح‌ها، ‌عکس‌ها، نقاشی‌ها یا مطالب روزنامه و نامه‌ها را خارج از شبکه پست، جا‌به‌جا می‌کردند. پیک‌های موتوری بی‌سیم‌دار از سال1971در لندن رواج پیدا کردند و این صنعت در نتیجه رضایت کسب‌وکارها از خدمات این موتورسواران، ‌از اواسط دهه 1970پا گرفت. نخستین شرکت‌های پیک‌موتوری با نام‌های «یلو اکسپرس»، «GLH» و «امبسدور» به این شکل تاسیس شدند و تولید پیجر‌های موتورولا و بی‌سیم‌های دستی قابل حمل منجر به رونق این کسب‌وکار شدند. رونق این صنعت تا اواسط دهه1980 با روی کار آمدن پیک‌های دوچرخه‌ای، ابداع فکس و بعد‌ها ای‌میل و همچنین نیاز به‌وجود بیمه مناسب برای کالاهای حمل شده به‌تدریج کاهش پیدا کرد. اگرچه این کسب‌وکار هنوز در بسیاری از شهرهای متراکم و درحال توسعه جهان بسیار پررونق و گاه پردرآمد است. امروز با سلطه گوشی‌های هوشمند و اپلیکیشن‌ها بر تمامی کسب‌وکارها و صنایع، فراوانی کسب‌وکارهای مرتبط با حمل‌ونقل موتوری در جهان افزایش یافته است. اگرچه فناوری‌های نوظهور در دوره‌ای از تاریخ رونق این صنعت را کاهش داد، اما امروز به لطف کاربری‌های جدیدی که برای حمل‌ونقل موتوری تعریف شده است و با کمک اپلیکیشن‌هایی که مختص این صنعت طراحی شده‌ و دسترسی عمومی خدمات‌دهندگان و خدمات‌گیرندگان را به این نوع خدمات ساده‌تر ساخته است، رونق این صنعت روزبه‌روز درحال افزایش است، ‌به‌ویژه در کشورهایی که شهرهای آن از تراکم و ترافیک بالایی برخوردار است.

متوسط درآمد پیک‌های موتوری در کشورهای اروپایی
در اواسطه دهه 70میلادی، زمانی که پیک‌ها و پیغام‌رسانان موتورسوار به‌تازگی کسب‌وکار خود را آغاز کرده ‌بودند، نوپا بودن کسب‌وکار و نیاز شدید به حضور پیک‌ها باعث شده بود که متوسط درآمد هفته‌ای یک پیک موتوری در لندن به 500پوند برسد. با کسر 50پوند هزینه و مخارج جانبی موتورسیکلت‌ها درآمد ماهانه این افراد به 1800پوند می‌رسید و از آنجا که در آن سال‌ها مخارج زندگی بسیار پایین‌تر از امروز بود، پیک‌های موتوری زندگی بسیار مرفه و پردرآمدی داشتند. امروز اما شرایط تغییر کرده است. علاوه بر افزایش رقابت در این صنعت، مخارج زندگی در شهرهای بزرگ افزایش زیادی پیدا کرده است و ورود شرکت‌های بزرگ به این صنعت باعث شده تا سهم موتورسواران از درآمد به حداقل برسد. درحال حاضر متوسط درآمد سالانه افرادی که به‌عنوان پیک در شرکت‌های بزرگ حمل‌ونقل کالا و بار در شهرهای مختلف لندن مشغول به‌کارند درحدود 23662پوند، برابر ساعتی 11.38پوند و ماهی 1971پوند است، یعنی کمی بیشتر از آنچه پیک‌های موتوری در دهه‌های 70و 80میلادی درآمد داشتند. با این تفاوت که متوسط هزینه ماهانه زندگی در بریتانیای امروز برخلاف آن دوران، بدون درنظر گرفتن اجاره خانه در حدود 768پوند است. یعنی هر موتورسوار درصورت داشتن محل سکونت درحدود 2.5برابر مخارج ماهانه خود درآمد دارد.
در ایتالیا هم شرایط نسبتا مشابهی حاکم است. سفیران شرکت‌های حمل‌ونقل موتوری در این کشور به‌صورت متوسط سالانه 23261یورو درآمد دارند؛ برابر ساعتی 11یورو و ماهی 1938یورو. افرادی که در این حوزه کاری کمتر از 3 سال تجربه دارند در حدود 17590یورو در سال و افراد باتجربه بالای 8 سال سالانه 27899یورو در سال درآمد دارند. پیک‌های موتوری در ایتالیا ماهانه حدود 40یورو پاداش هم دریافت می‌کنند و به این ترتیب متوسط درآمد ماهانه آنها به حدود 1978یورو می‌رسد، درحالی‌که متوسط مخارج ماهانه زندگی در ایتالیا برای یک نفر 744یورو بدون اجاره خانه است. به بیانی دیگر، درآمد حاصل از این کار در ایتالیا 2.6برابر مخارج زندگی در این کشور است.
آلمانی‌ها اما در این حوزه وضعیت بهتری نسبت به دو کشور اروپایی پیشین دارند. متوسط درآمد سالانه پیک‌های موتوری در آلمان 34862یورو، متوسط درآمد ساعتی آنها 16.76یورو و متوسط درآمد ماهانه آنها 2905یورو است. با احتساب پاداش ماهانه 61یورویی، درآمد ماهانه فعالان در این حوزه به 2966یورو می‌رسد. افرادی که سابقه کار آنها زیر 3سال است 26386یورو و افرادی که بالای 8سال سابقه دارند سالانه 41949یورو درآمد دارند. با درنظر گرفتن متوسط مخارج ماهانه زندگی در آلمان برای یک نفر که بدون احتساب کرایه مسکن حدود 861یورو است، درآمد ماهانه پیک‌های موتوری در آلمان حدودا 3.4برابر مخارج ماهانه آنها خواهد بود.

متوسط درآمد پیک‌های موتوری در کشورهای آسیایی، ‌آفریقایی و لاتین
اشتغال به‌عنوان پیک موتوری در هندوستان چندان پردرآمد و عاقلانه به‌نظر نمی‌آید. به‌ویژه اگر هزینه‌های جانبی کار با موتور را هم درنظر بگیریم، ‌درآمد حاصل از این کار با هزینه ماهانه زندگی در این کشور سر‌به‌سر می‌شود. پیک‌های موتوری هندوستان در سال تقریبا 290هزار روپیه درحدود 3865دلار درآمد دارند. متوسط درآمد ماهانه پیک‌های موتوری در هندوستان 24180روپیه، در حدود 322دلار است درحالی‌که متوسط هزینه زندگی در این کشور بدون احتساب هزینه مسکن، برای یک نفر حدود 23هزار روپیه، یعنی درحدود 307دلار است. این به آن معنی است که تنها حدود 1100روپیه، یعنی حدود 15دلار از درآمد افراد برای تامین مخارج جانبی باقی می‌ماند. اما این بدترین سطح درآمدی برای سفیران موتورسوار در جهان نیست. در مکزیک درآمد ماهانه برای افراد فعال در این حوزه درحدود 461دلار است درحالی‌که متوسط مخارج زندگی ماهانه در این کشور 467دلار، یعنی 6دلار بیشتر از متوسط درآمد ماهانه برآورد شده‌ است. پیک‌های موتورسوار چینی از نظر نسبت درآمد به مخارج زندگی وضعیتی نسبتا مشابه پیک‌های هندوستانی دارند؛ یعنی درآمد آنها حدود 1.8برابر مخارج زندگی آنهاست. متوسط درآمد سالانه سفیران موتوری در چین 76886یوآن، درحدود 12هزار دلار است که با احتساب میزان پاداش سالانه به 1021دلار می‌رسد. درعین حال متوسط هزینه ماهانه زندگی در چین درحدود 3555یوآن برابر 556دلار بدون درنظر گرفتن اجاره خانه است. در آفریقای جنوبی هم نسبت درآمد به مخارج زندگی سفیران موتورسوار درحدود 1.3و در ترکیه 1.04است و وضعیت هردو کشور در این حوزه شباهت زیادی به وضعیت چین دارد. سفیرها اما در کره‌جنوبی وضعیتی شبیه به سفیران در آلمان را دارند. این افراد با متوسط درآمد سالانه برابر 23.661میلیون وون، یعنی حدود 20226دلار، ماهانه 1685حقوق دریافت می‌کنند که با احتساب پاداش ماهانه 35.5دلاری، درآمد ماهانه آنها به 1720دلار می‌رسد. به این ترتیب درآمد ماهانه سفیرهای موتورسوار در کره‌جنوبی حدود 3.07برابر مخارج ماهانه زندگی آنها، بدون درنظر گرفتن هزینه مسکن است. درآمد سفیران موتورسوار در کشور ثروتمند عربی مانند کویت اگرچه به نسبت دیگر کشورها زیاد به‌نظر می‌آید، اما در مقایسه با مخارج زندگی رقم آن چندان قابل توجه نیست و به پای درآمد در کشورهای اروپایی یا کره‌جنوبی نمی‌رسد. نسبت درآمد 1326دلاری به مخارج زندگی 689دلاری (بدون احتساب بهای مسکن) پیک‌های موتوری 1.9است. در عربستان سعودی اما وضعیت متفاوت است و درآمد ماهانه فعالان در این حوزه 3.2برابر متوسط مخارج زندگی آنهاست. به این ترتیب با مقایسه نسبت‌های به‌دست آمده از درآمد و هزینه، می‌توان به‌ترتیب کشور‌های آلمان، عربستان سعودی و کره‌جنوبی را به‌عنوان بهترین‌ها در میان کشورهای بررسی شده برای کار به‌عنوان پیک موتوری درنظر گرفت.