میزبانی تهران از صلح فراگیر

 نشست صلح و ثبات افغانستان امروز به میزبانی تهران و با حضور رئیس‌جمهور در محل وزارت امور خارجه برگزار می‌شود. وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان، مهمانان اصلی این نشست یک روزه هستند. ایران، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، چین و پاکستان در این نشست مشارکت دارند. وزرای خارجه برخی کشورهای مهمان به‌ تدریج از دیروز وارد تهران شدند و دیدارهایی با همتای ایرانی خود داشتند.
روسیه اگر نه به‌عنوان کشور همسایه افغانستان، ولی به ‌درخواست مسکو و توافق کشورهای همسایه افغانستان به این دور از مذاکرات اضافه شده است. وزرای خارجه چین و روسیه به‌طور مجازی با جلسه ارتباط دارند ولی نمایندگان این کشورها به‌صورت حضوری در این نشست شرکت می‌کنند. طالبان همانند نشست پاکستان در نشست ایران نیز دعوت نشده است، ولی سخنگویش از برگزاری آن استقبال کرده است. نشست پاکستان شهریورماه به‌صورت مجازی برگزار شده بود. بنا به اعلام سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه، سفرای خارجی مستقر در تهران نیز به نشست امروز دعوت شده‌اند و قرار است طرف‌ها در پایان این اجلاس یک جمع‌بندی و بیانیه مشترک داشته باشند.

دستور کار نشست
«راه‌حل افغانی» و «تشکیل دولت فراگیر» اصلی‌ترین کلیدواژه‌های خبری وزارت امور خارجه برای نشست امروز افغانستان در تهران هستند. سخنگوی وزارت خارجه در تشریح اهداف و دستور کار نشست امروز گفته: «نشست تهران نشستی برای یک راه‌حل افغانی خواهد بود و تشریک مساعی کشورهای همسایه افغانستان برای کمک به صلح و ثبات پایدار در افغانستان است. این نشست در ادامه ابتکاری است که به‌صورت مجازی وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان چندی پیش نشستی را داشتند و به اصول پایه‌ای رسیدند؛ ازجمله اینکه آینده افغانستان باید براساس اراده و خواست مردم افغانستان شکل بگیرد. در اجلاس مجازی توافق شد بر یک دولت فراگیر در افغانستان تأکید شود، دولتی که در چارچوب آن تنها می‌شود به یک افغانستان با ثبات که بخشی از یک ترتیبات همکاری‌های منطقه‌ای فراگیر باشد، فکر کرد.»
خطیب‌زاده با بیان اینکه آنچه امروز در افغانستان شاهدیم همراه با نگرانی‌ها و ملاحظاتی است و در عین حال امیدهایی است، تصریح کرد: امیدواریم با کمک همه کشورهای مسئول و بدون دخالت خارجی شاهد سازوکار فراگیر در داخل افغانستان باشیم.

مردم افغانستان تصمیم می‌گیرند
او درباره الزام‌آور بودن تصمیمات نشست یا هرگونه اقدام جمعی همسایگان افغانستان در ارتباط با حاکمیت طالبان در افغانستان گفت: قطعا تشکیل چنین سازوکار سیاسی که اراده مردم افغانستان را محقق کند و بتواند یک دولت فراگیر را در افغانستان تشکیل دهد، نه‌تنها حمایت مردمی را دارد، بلکه حمایت جامعه بین‌المللی و کشورهای همسایه را به همراه خواهد داشت. البته هیچ کشوری ازجمله کشورهای همسایه افغانستان حق ندارند درباره آینده افغانستان تصمیم بگیرند؛ تصمیم با مردم افغانستان است. البته نقش ما تسهیل‌کننده و روشن کردن خطوطی است که هیأت حاکمه افغانستان در آینده به آن احترام بگذارد. تلاش می‌کنیم زبان مفاهمه‌ای برقرار شود و روی اصولی که جامعه بین‌المللی و کشورهای همسایه نظر جمعی دارند، تلاش خواهد شد که این خطوط در بیانیه به روشنی بیان شود.
خطیب‌زاده درباره پیام نشست نیز توضیح داد: آنچه روشن است این است که پیام واحدی به داخل افغانستان ارسال شود که افغانستان نمی‌تواند محلی برای خشونت، تروریسم و افراطی گری باشد. افغانستان عاری از خشونت، ترور و افغانستان آرام و باثبات خواهد بود که شریک همکاری‌های منطقه‌ای است. پیامی که اجلاس تهران خواهد داشت این است که مردم افغانستان، دولتی را به‌عنوان دولت افغانستان خواهند پذیرفت که بازتاب‌دهنده اراده و ترکیب قومی و جمعیتی آنها باشد. تلاش خواهد شد مجمع تهران به محل تلاقی آرای در حال همگرایی باشد.
 اجلاس تهران می‌خواهد نشان دهد که راه‌حل افغانی برای مشکل افغانستان چیزی است که همه باید به‌دنبال آن باشیم، گفت‌وگوهای جامع و فراگیر بین‌الافغانی با هدف رسیدن به یک راه‌حل مرضی‌الطرفین. خطیب‌زاده درباره حاکمیت قدرت طالبان در افغانستان گفت: تصورم این است که هیأت حاکمه افغانستان باید گوش شنوایی برای شنیدن اراده و خواست مردم افغانستان داشته باشند و در این صورت می‌تواند به‌عنوان یک هیأت حاکمه مسئول خودش را نشان دهد و برای ایجاد یک دولت پایدار فراگیر متشکل از همه اقوام و قومیت‌ها در افغانستان زمینه‌سازی‌ کند.

مکث
تشکیل دولت فراگیر، شرط استقبال از طالبان
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در گفت‌وگو با پایگاه این شورا درباره شرایط همکاری ایران با حکومت آینده افغانستان گفت: اگر طالبان در دوران حاکمیت خود نشان دهد که با تشکیل دولتی فراگیر حقوق اقوام و اقلیت‌های مختلف افغان را تأمین می‌کند، استقلال کشور را حفظ و به قدرت‌های بیگانه اجازه حضور و نفوذ را ندهد، در آن صورت با استقبال جبهه مقاومت اسلامی روبه‌رو می‌شود. خرازی با بیان اینکه هنوز زود است بتوان در مورد حرکت طالبان سخن گفت، تصریح کرد: رفتار گذشته طالبان در کشتار اقوام مختلف افغان و تجاوز به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در مزار شریف و به شهادت رساندن دیپلمات‌های ایرانی به‌رغم اطمینانی که هم رهبران آنها و هم دولت پاکستان به مسئولان ایرانی داده بودند، هیچ‌گاه از خاطره مردم افغانستان و ایرانیان که عزیزان خود را از دست دادند، فراموش‌شدنی نیست.