کاهش تولید و عرضه و رشد نسبی تقاضای خرید تخم‌مرغ در فصول سرد سال، موجب عرضه چند نرخی و افزایش قیمت خرده‌فروشی هر شانه از این محصول درسطح شهر تهران به 55 تا 60هزار تومان شده است. علاوه بر افزایش قیمت، کیفیت انواع تخم‌مرغ عرضه شده در سطح بازار نیز با افت چشمگیری همراه بوده است. با این شرایط مسئولان تنظیم بازار واردات تخم‌مرغ و رشد عرضه این محصول در مراکز عرضه مستقیم با افزایش نرخ مصوب این فرآورده به هر شانه 43هزار و500تومان را در دستورکار خود قرار داده‌اند؛ اما هنوز رشد نسبی عرضه تخم‌مرغ در میادین میوه و تره‌بار و برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تأثیر مشهودی در کاهش قیمت خرده‌فروشی این محصول در سطح بازار نداشته و تخم‌مرغ‌های وارداتی از ترکیه نیز همچنان در راه رسیدن به بازار است. با ناصر نبی‌پور، رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.
مسئولان وزارت جهادکشاورزی از رشد عرضه تخم‌مرغ در میادین میوه و تره‌بار خبر می‌دهند، روزانه چقدر تخم‌مرغ در این مراکز توزیع می‌شود؟
تا پیش از این عرضه تخم‌مرغ در مراکز توزیع مستقیم، قابل توجه نبود اما از شنبه هفته جاری عرضه مستقیم تخم‌مرغ در میادین میوه و تره‌بار آغاز شده و مرغداران هر شانه تخم‌مرغ را در مرغداری به قیمت 38هزار تومان عرضه می‌کنند و به نرخ هر شانه 43هزار و500تومان در میادین میوه و تره‌بار توزیع می‌شود. مرغداران تخم‌مرغ را به مغازه داران خرده‌فروشی سطح شهر نمی‌دهند و فقط این محصول از طریق تشکل صنفی ذیربط در اختیار میادین میوه و تره‌بار قرار می‌گیرد. میزان مصرف سرانه تخم‌مرغ 11کیلوگرم است اما افزایش قیمت گوشت، مرغ، حبوبات و سایر اقلام مواد غذایی موجب شده تا تقاضای مصرف تخم‌مرغ به‌دلیل قیمت مناسب افزایش یابد. با توزیع مستقیم تخم‌مرغ در میادین، قیمت بازار این فرآورده نیز شکسته و نرخ هرکیلوگرم تخم‌مرغ از 23 تا 24هزارتومان به 19هزار تومان کاهش یافته است.
میزان تولید و نیاز ماهانه بازار تخم‌مرغ چقدر است؟
میزان کنونی تولید روزانه تخم‌مرغ 2هزار و800تن و ماهانه 85هزار تن بوده و در شرایط عادی نیاز ماهانه بازار به تخم‌مرغ، کمتر از این میزان تولید و 80هزار تن است. اکنون نیز به میزان سال گذشته، تولید تخم‌مرغ داریم و کمبودی برای تولید این ماده پروتئینی وجود ندارد و هنوز هم شاهد مازاد تولید مرغ هستیم. با توزیع مستقیم تخم‌مرغ اکنون قیمت هرکیلوگرم تخم‌مرغ در بازار تا 500تومان بالاتر از نرخ اعلام شده، یعنی 19هزار تومان در مرغداری است که با این روند نرخ هرشانه تخم‌مرغ در واحدهای مرغداری به 38هزار تومان و قیمت مصرف‌کننده آن به 43هزار و500تومان می‌رسد که این نرخ متعادل است.
علت کمبود و افزایش اخیر قیمت هرشانه تخم‌مرغ به بیش از 60هزار تومان در برخی خرده‌فروشی‌های سطح شهر تهران چیست؟
رشد تقاضا، علت اصلی کمبود و گرانی تخم‌مرغ است؛ زیرا افزایش نرخ تورم و قیمت سایر مواد غذایی و اقلام خوراکی مانند گوشت، مرغ ، حبوبات و غلات موجب افزایش تقاضای خرید تخم‌مرغ شده است. در واقع چون همه‌‌چیز گران شده، مردم به سمت خرید و مصرف تخم‌مرغ هجوم آورده‌اند.
اما پیش از این مرغداران، کشتار جمعیت گله‌های مرغ تخم‌گذار به‌دلیل کمبود و گرانی نهاده‌های تولید را عامل افت تولید و گرانی تخم‌مرغ قلمداد می‌کردند، علت چیست؟
همه این عوامل در میزان تولید و نوسان قیمت تخم‌مرغ مؤثر بوده است، اما مرغدار که نمی‌تواند واحد صنفی خود را تعطیل کند؛ به همین دلایل است که اکنون فقط 60درصد از ظرفیت یک میلیون و400هزار تنی سالانه تولید تخم‌مرغ در واحدهای مرغداری فعال است. اما میزان تولید تخم‌مرغ در همین60درصد ظرفیت فعال نیز جوابگوی نیاز بازار تخم‌مرغ است و مشکلی برای تامین این ماده پروتئینی وجود ندارد. اما مرغداران نقشی در افزایش قیمت خرده‌فروشی تخم‌مرغ در سطح بازار ندارند، اگر مرغداران نقشی در تعیین قیمت خرده‌فروشی تخم‌مرغ داشتند، اجازه نمی‌دادند که طی 5ماهه نخست امسال، هرکیلوگرم تخم‌مرغ تا 5هزارتومان کمتر از نرخ مصوب به فروش برسد. قیمت کنونی تخم‌مرغ نیز تابع نظام عرضه و تقاضاست و رشد نسبی تقاضای این فرآورده در ماه‌های سرد سال موجب کمبود و افزایش قیمت تخم‌مرغ شده است.
هر شانه تخم‌مرغ در میادین میوه و تره‌بار با چه قیمتی عرضه می‌شود؟
حداکثر قیمت خرده‌فروشی هر شانه تخم‌مرغ در میادین میوه و تره‌بار 43هزارو500تومان تعیین شده و اکنون نیز تخم‌مرغ با این قیمت در این مراکز در حال عرضه است. مشکلی برای تداوم عرضه مستقیم تخم‌مرغ وجود ندارد و مرغداران قادر به تامین نیاز روزانه میادین برای عرضه تخم‌مرغ با نرخ مصوب هستند.
آخرین نرخ مصوب هرکیلوگرم تخم‌مرغ در مرغداری 14هزار تومان تعیین شده، علت افزایش قیمت هر شانه تخم‌مرغ در مراکز عرضه مستقیم به بیش از 43هزار تومان چیست؟
یکی از دلایل مشکلات کنونی بازار تخم‌مرغ این است که با وجود پذیرش قیمت تمام‌شده 19هزار تومانی هرکیلوگرم تخم‌مرغ درب مرغداری، مسئولان از اصلاح و اعلام نرخ مصوب جدید تخم‌مرغ خودداری می‌کنند. نرخ مصوب 14هزار تومانی تخم‌مرغ در مرغداری مربوط به دی‌ماه98 است اما با وجود رشد هزینه تمام‌شده تولید هرکیلوگرم تخم‌مرغ در واحدهای مرغداری به 19هزار تومان و نرخ خرده‌فروشی هر شانه تخم‌مرغ به 43هزار و500تومان، این افزایش نرخ مصوب به‌طور غیررسمی اعلام و اعمال می‌شود.
در صورت تکافوی تولید داخل برای تامین نیاز بازار تخم‌مرغ، علت صدور مجوز واردات این محصول چیست؟
مجوز واردات 10هزار تن تخم‌مرغ برای رشد عرضه و جلوگیری از نوسان قیمت این ماده پروتئینی صادر شده و نخستین محموله تخم‌مرغ وارداتی از ترکیه را اتحادیه میهن وارد کرده است. در واقع نبود برنامه ای برای تنظیم بازار تخم‌مرغ، موجب شده تا پس از زیان مرغداران، اکنون مسئولان نسبت به واردات تخم‌مرغ اقدام کنند؛ اگرچه این میزان واردات ممکن است قیمت خرده‌فروشی این محصول را تا 2هزار تومان کاهش دهد، اما به تولید داخل ضربه شدیدی می‌زند. این در حالی است که تخم‌مرغ وارداتی از ترکیه به نرخ هر کیلوگرم 1.3دلارخریداری شده است اما هنگامی که قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ به 9هزار تومان کاهش یافته بود، اقدامی برای خرید و ذخیره‌سازی این ماده پروتئینی صورت نگرفت و مرغداران ضرر کردند. این شیوه تنظیم بازار مصداق بارز سیاستگذاری‌های نادرست است.
اما مردم از کیفیت تخم‌مرغ توزیع شده در میادین رضایت ندارند، علت چیست؟
باید بپذیریم هر کالایی که به‌دلیل کمبود و گرانی به‌صورت سهمیه بندی عرضه می‌شود، با افت کیفیت و نوسان قیمت مواجه می‌شود. از سوی دیگر همه واحدهای صنفی در توزیع تخم‌مرغ انصاف را رعایت نمی‌کنند. از سوی دیگر توزیع با تأخیر 2ماهه نهاده‌های تولید در سامانه بازار، گاه موجب رشد هزینه تمام‌شده تولید به‌دلیل ناگزیری مرغداران برای خرید این نهاده‌ها از بازار آزاد شده است.
نزول قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ به 19هزار تومان
گرانی مواد غذایی، تقاضا برای تخم‌مرغ را افزایش داد
در همینه زمینه :
