نزول دلاری بورس

شاخص کل بورس تهران دیروز همگام با نزول و بازگشت قیمت دلار به کانال 27هزار تومان با یک افت سنگین مواجه شد و معادل 1.5درصد افت کرد. این نزول بعد از آن اتفاق افتاد که قیمت هر دلار پس از یک دور صعود بار دیگر به کانال 27هزار تومان بازگشت.
به گزارش همشهری، گزارش عملکرد شش‌ماهه شرکت‌های بورس در حال انتشار است. این گزارش‌ها نشان می‌دهد درآمد شرکت‌های بورس به نحو مطلوبی در حال افزایش است به‌نحوی که جمع کل درآمد شرکت‌های بورس از مرز 400هزار میلیارد تومان هم عبور کرده است. با وجود این شاخص‌های بورس در حال نزولند و این روند نزولی همچنان ادامه دارد. این روند از هفتم شهریور آغاز و موجب شده نسبت قیمت به در آمد بازار سهام به محدوده 9مرتبه برسد. به‌عبارت دقیق‌تر قیمت سهام شرکت‌های بورس تحت‌تأثیر نزول‌های یک‌ماه گذشته ارزان‌تر شده و این شرکت‌ها بخش زیادی از ارزش‌شان را از دست داده‌اند.
مطابق آمار‌های بورس تهران در یک‌ماه گذشته تحت‌تأثیر نزول شاخص‌های بورس ارزش بازار شرکت‌های تولید‌کننده محصولات پتروشیمی به‌طور میانگین 9درصد و ارزش بازار تولید کننده‌های محصولات فلزی شامل فولاد، مس و آلومینیوم 8درصد کاهش یافته است. شرکت‌های معدنی نیز در این مدت 14درصد از ارزش‌شان را از دست داده‌اند این گروه‌ها ازجمله بزرگ‌ترین گروه‌های بازار سهام هستند. طبق این اطلاعات جز 8صنعت بقیه صنایع بازار سهام در یک‌ماه گذشته با افت سنگین ارزش سهامشان مواجه شده‌اند. این روند نزولی دیروز هم ادامه یافت و شاخص کل بورس تهران با افتی سنگین 22هزار واحد معادل 1.5درصد کاهش یافت.
دیروز همچنین نزدیک به 1000میلیارد تومان از نقدینگی سهامداران حقیقی از بازار سهام خارج شد و نزدیک به 110میلیارد تومان نقدینگی وارد اوراق بدهی و صندوق‌های با درآمد ثابت شد. اما چرا با وجود افزایش درآمد شرکت‌های بورس، شاخص کل بورس تهران درحال افت است؟ تحلیلگران می‌گویند نوسان‌های قیمت دلار، افزایش نرخ بهره، سرنوشت برجام و نامشخص بودن سیاست‌های اقتصادی با توجه به آغاز به‌کار دولت جدید ازجمله دلایل نزول بازار سهام است.

اثر قیمت دلار
نگاهی به نمودار قیمت دلار و شاخص بورس اثبات می‌کند اثر هر نوع نوسان در قیمت ارز به‌ویژه ارز نیمایی بلافاصله در شاخص بورس منعکس می‌شود و شاخص کل بازار سهام انطباق زیادی با قیمت ارز پیدا کرده است.
هر نوع کاهش قیمت ارز در بازار ارز در بازار نیمایی هم تأثیر دارد و این می‌تواند روند در آمد‌زایی شرکت‌های بورس به‌ویژه شرکت‌های صادرات محور را تحت‌تأثیر قرار دهد، به همین دلیل شاخص بورس همبستگی زیادی با نوسان‌های قیمت ارز دارد.
امیر تقی‌خان تجریشی، رئیس هیأت مدیره بورس تهران با تأکید بر اینکه عوامل زیادی در نوسان شاخص بورس تأثیر دارند اما یکی از عوامل مؤثر بر شاخص بورس نوسان‌های قیمت ارز است می‌گوید: اگرچه در روزهای اخیر نوساناتی در نرخ ارز رخ داده که به لحاظ روانی روی تصمیمات سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گذارد اما این موضوع توجه سرمایه‌گذاران را به اهمیت نرخ نیمایی که مبنای محاسبات شرکت‌ها در سودآوری و تسعیر ارز درصورت‌های مالی است، جلب می‌کند که بیشتر با رشد همراه بوده و سعی بر آن دارد فاصله با نرخ آزاد ارز را کم کند. با این حال او تأکید می‌کند: برای بررسی دقیق و علمی پدیده‌ها در بازارهای مالی و حتی کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری، باید از نگاه تک مولفه‌ای پرهیز کرد و تمام عوامل مؤثر درنظر گرفته شود تا از گزند آسیب‌های احتمالی به دور بود. بهروز زارع، کارشناس بازار سرمایه هم تأثیر نوسان‌های قیمت ارز را بر بازار سهام تأیید می‌کند و می‌گوید: قیمت ارز در ماه‌های آینده از مهم‌ترین ابهام‌های بازار سرمایه است.

اثر نرخ بهره
یکی دیگر از عوامل مؤثر بر شاخص بورس در شرایط فعلی تغییرات نرخ بهره است. در ماه‌های گذشته دولت برای کنترل نرخ تورم سیاست افزایش نرخ بهره را در پیش گرفت و این موضوع روی نرخ بهره اوراق بدهی تأثیر داشت و چون نرخ بهره اوراق بهادار با درآمد ثابت ریسک کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری در بورس دارد توانست بخشی از نقدینگی را جذب خود کند.
امیر تقی‌خان تجریشی درباره اثر تغییرات نرخ بهره ‌بر بازار سهام می‌گوید: نکته‌ای که این روز‌ها ذهن فعالان بازار را مشغول کرده افزایش نرخ بهره بین بانکی به حدود ۱۹.47درصد است. بازار بیم این را دارد که نرخ سپرده‌ها نیز افزایش یابد. البته زمزمه‌هایی هم در برخی بانک‌ها پیرامون این موضوع به گوش می‌رسد که در برخی موارد هم افزایش نرخ سپرده‌های بلندمدت رخ داده است.
منصور اصغری، مدیر سبد شرکت سبدگردان آسمان در این‌باره می‌گوید: افزایش نرخ بهره بین بانکی و به‌دنبال آن افزایش نرخ بازده اوراق با درآمد ثابت، همچنین افزایش نرخ بهره سپرده‎های بانکی در ساده‌ترین حالت به کاهش نسبت قیمت به درآمد انتظاری بازار منجر می‎شود. او توضیح می‌دهد: وقتی چشم‌انداز تورمی با بازده اوراق بدون ریسک، اختلاف معنی‌‌داری نداشته باشد، بسیاری از سرمایه‌گذاران حاضر به پذیرش ریسک سرمایه‌گذارای در بازار سرمایه نیستند و کسب بازده بدون ریسک از طریق سرمایه‎گذاری در اوراق را ترجیح می‌‎دهند.
به‌گفته او این موضوع جریان نقدینگی را به سمت اوراق بدهی سوق می‌دهد و بازار سرمایه را در رکود قرار می‌دهد؛ البته یک نکته را باید به سرمایه‌گذاران در اوراق یادآور شد که این افراد پیوسته در معرض ریسک افزایش تورم قرار دارند.

اثر مذاکرات هسته‌ای
در کنار نوسان‌های قیمت دلار یکی دیگر از موضوعاتی که ریسک بازار سهام را افزایش داده است نامشخص بودن آینده مذاکرات هسته‌ای است. زیرا سرانجام مذاکرات هسته‌ای می‌تواند بر کاهش یا تشدید تحریم اثر بگذارد، این موضوع می‌تواند درآمد شرکت‌های بورس، به‌ویژه شرکت‌های صادرات محور را که بخش بزرگی از بازار را در اختیار دارند، تحت‌تأثیر قرار دهد. امیر تقی‌خان تجریشی در این‌باره می‌گوید: نخستین عامل نوسان بازار سرمایه را می‌توان چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای دانست که نظرات متفاوتی نسبت به آن وجود دارد. رئیس هیأت مدیره بورس تهران اضافه می‌کند: آنچه مهم است رویکرد منطقی سیاست خارجی ایران نسبت به مذاکرات است که می‌تواند در کنار تقویت قدرت ژئوپلتیک ایران در منطقه، کفه خوش‌بینی به نتایج سیاست خارجی را سنگین کند. این عامل می‌تواند پیام‌آور روندی آرامش‌بخش و متعادل برای بازار سرمایه نیز باشد.

ابهام در سیاست‌های اقتصادی
دولت سیزدهم از زمان آغاز به کارش برنامه متنوع اقتصادی را در پیش گرفته، با این حال هنوز به‌طور دقیق سیاست‌های اقتصادی دولت شفاف نیست. این موضوع ابهام‌های زیادی برای بازار سرمایه ایجاد کرده است، به‌ویژه آنکه انتخاب رئیس‌کل بانک مرکزی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهاد‌های اقتصادی با تأخیر زیادی انجام شد.
بهروز زارع، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه فعلا سیاست‌های بانک مرکزی شفاف نیست و مشخص نیست آیا بانک مرکزی سیاست‌های انقباضی را دنبال خواهد کرد یا خیر، توضیح می‌دهد: با تغییر دولت، بسیاری از سیاست‌های اقتصادی دولت مبهم است. برای مثال در دو‌ ماه گذشته مرتب در مورد تثبیت قیمت‌ها اظهارنظر شده و هم‌اکنون صنایع فلزی، پتروشیمی و حتی شرکت‌های فعال در بخش مسکن در مورد موضوع تثبیت قیمت با ابهام مواجه هستند و سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند تا شفاف‌تر شدن شرایط محتاطانه‌تر عمل کنند. به‌گفته او طبیعی است که بازار سرمایه حرکت‌ با ثباتی نداشته باشد و به نوعی درجا بزند. او همچنین به عامل ترس در بازار سهام اشاره می‌کند و می‌گوید: به‌دلیل نزول‌های سال گذشته بازار سهام با ترس مواجه است و این ترس هنوز مجال رشد را به بازار نداده است.