«زِفت‌اندازی» برای درمان کچلی
بهاره خسروی
یک بیماری رایج در میان پایتخت‌نشینان در گذشته‌های نه چندان دور، کچلی بود.
این عارضه بیشتر در میان کودکان رایج بود و برای درمان آن از روش سنتی زفت‌اندازی استفاده می‌کردند. «مژگان جعفری»، از تاریخ‌پژوهان تهران قدیم، با اشاره به این سابقه، درباره راه‌های درمانی بیماری یادشده توضیح می‌دهد: «زفت‌اندازی و گَرتراشی، راه درمانی این بیماری در میان عامه به شمار می‌آمد. نویسندگان منابع گوناگون، مانند تاریخ اجتماعی ایران، طهران قدیم و جهانگردانی چون شاردن، تارونیه و دکتر پولاک، به این شیوه‌های درمانی اشاره کرده‌اند.
برای نمونه، دکتر پولاک به زفت انداختن چنین اشاره کرده؛ معمولاً به روی آن زفت می‌اندازند و به قسمت خارجی آن گرد گچ می‌پاشند.» همچنین «جعفر شهری» در کتاب «طهران قدیم» در این‌باره نوشته است: «گاه نیز پس از تراشیدن سر، با روغن کنجد آن را چرب می‌کردند، سپس کشک، پشم و جو را سوزانده، می‌ساییدند و چندین بار روی سر می‌پاشیدند. کچلی نیز مانند آبله برای زنان نامطلوب بود؛ نگرش جامعه را به آنان دگرگون کرده، بر زندگی روزمره و آینده‌شان تأثیر می‌گذاشت. بیشتر زنانی که از این بیماری رنج می‌بردند، برای خود کلاه‌گیسی تهیه کرده، از آن بهره‌می‌بردند.»