آفت‌خشکسالی به‌جان اشتغال

آمارها از توقف کاهش نرخ بیکاری در فصل تابستان و تضعیف اشتغال در بازار کار کشور حکایت دارد. در این فصل، دوباره نرخ مشارکت اقتصادی کاهش پیدا کرده و روند احیای اشتغال از دست رفته در دوره کرونا نیز متوقف شده؛ اما بدتر از همه اینکه اشتغال بخش کشاورزی به‌شدت تحت‌تأثیر خشکسالی قرار گرفته است.
به‌گزارش همشهری، اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران حاکی از این است که نرخ بیکاری در فصل تابستان با 0.1درصد افزایش نسبت به تابستان پارسال، 9.6درصد ثبت شده و با افت نرخ مشارکت اقتصادی، جمعیت شاغلان کشور نیز کاهش 136هزارو584نفر را تجربه کرده است. در این وضعیت جمعیت بیکاران کشور نیز 18هزارو736نفر افزایش پیدا کرده و مابقی شاغلان بیکار از نظر اقتصادی غیرفعال شده‌‌اند.

نمای بازار کار
بررسی آمارهای بازار کار ایران در تابستان1400 نشان می‌‌دهد که در این فصل 41.1درصد از جمعیت 15ساله و بیشتر در کشور از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند. این نرخ 0.7درصد کمتر از تابستان سال قبل است و جمعیت فعال اقتصادی (اعم از شاغل و بیکار) در این فصل 117هزار و848نفر کمتر از مدت مشابه سال قبل بوده است. از سوی دیگر بررسی نرخ بیکاری افراد ١٥ساله و بیشتر نشان می‌دهد که 9.6درصد از جمعیت فعال در این سن، بیکار بوده‌اند که این مقدار 0.1درصد بیش از تابستان سال قبل است و تعداد بیکاران کشور با 18هزار و736نفر افزایش به 2میلیون‌ و496هزار و 86نفر رسیده است. همچنین جمعیت شاغلان ١٥ساله و بیشتر در این فصل به ٢٣میلیون‌ و404هزارو980نفر رسیده که 136هزارو584نفر کمتر از تابستان سال قبل است. نکته دیگر اینکه در تابستان امسال، 9.5درصد جمعیت شاغل کشور‌ به دلایل اقتصادی (اعم از فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و...) دچار اشتغال ناقص بوده‌ و کمتر از ٤٤ساعت در هفته کار کرده‌اند و در مقابل 36.5درصد از شاغلان کشور بیشتر از ٤٩ساعت در هفته کار کرده‌اند.

ریزش اشتغال کشاورزی
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در تابستان١٤٠٠، سهم بخش خدمات از بازار کار ایران با 0.7درصد افزایش نسبت به تابستان پارسال به 48.8درصد رسیده و این بخش همچنان بیشترین سهم اشتغال را به‌خود اختصاص داده است. همزمان سهم بخش صنعت از بازار کار ایران نیز با 0.4درصد افزایش به 33.8درصد رسیده، اما سهم بخش کشاورزی از بازار کار کشور در یکی از خشک‌‌ترین تابستان‌‌های نیم‌‌قرن اخیر با کاهش 1.1درصدی مواجه شده و از 18.5درصد در تابستان99 به 17.4درصد در تابستان امسال رسیده است. با این اتفاق 284هزارو361 شاغل بخش کشاورزی از این بخش خارج شده‌اند و تعداد کل شاغلانی که ماموریت تامین غذا و تضمین امنیت غذایی کشور را برعهده دارند به 4میلیون‌ و63هزارو966نفر کاهش پیدا کرده است. خشکسالی و کاهش 50درصدی بارندگی در سال آبی1400–1399 یکی از اصلی‌ترین عواملی است که منجر به تضعیف اشتغال بخش کشاورزی شده است؛ اما در این میان، دخالت‌‌های دولتی در قیمت‌گذاری محصولات نهایی این بخش و جولان دلالان از مزرعه تا بازار نیز باعث شده صرفه اقتصادی فعالیت‌های کشاورزی به‌شدت افت کرده و حتی وارد محدوده زیان شود که کاهش شاغلان یکی از تبعات اولیه آن است؛ اما اگر این روند ادامه پیدا کند، پیامد بعدی این وضعیت می‌تواند امنیت غذایی جامعه را تهدید کند.

جوانان بیکارتر شدند
بررسی نرخ بیکاری جوانان ١٥تا٢٤ساله حاکی از آن است که 25.7درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان١٤٠٠ بیکار بوده‌اند و این میزان 2.6درصد بیش از تابستان سال قبل است. همچنین جوانان گروه سنی ١٨تا٣٥ساله نیز در این بازه زمانی با نرخ بیکاری 17.6درصدی مواجه بوده­‌اند که 0.7درصد بالاتر از تابستان1399 است. تنها نکته امیدوارکننده در بازار تابستان1400 می‌تواند این باشد که نرخ بیکاری فارغ­‌التحصیلان دانشگاهی و آموزش عالی 0.5درصد کاهش پیدا کرده؛ هرچند همچنان نرخ بیکاری این گروه روی رقم 14.4درصد مانده و 4.8درصد بالاتر از نرخ بیکاری کل کشور است.