• دو شنبه 8 بهمن 1403
  • الإثْنَيْن 27 رجب 1446
  • 2025 Jan 27
چهار شنبه 7 مهر 1400
کد مطلب : 141810
لینک کوتاه : newspaper.hamshahrionline.ir/v24mX
+
-

بازخوانی ماجرای سقوط هواپیمای فرماندهان نظامی هفتم مهر 1360

خداحافظ فرمانده

غروب سه‌شنبه هفتم مهر ۱۳۶۰، درست 2روز پس از شکست حصر آبادان و تلگراف تشکر امام‌خمینیره از فرماندهان جنگ، هواپیمای سی ۱۳۰ حامل فرماندهان ارشد نظامی و تنی چند از مجروحان در کهریزک سقوط کرد و در پی آن بالاترین فرماندهان نظامی ایران به شهادت رسیدند

خداحافظ فرمانده


روزنامه اطلاعات روز هشتم مهر در خبری به ماجرای سقوط هواپیما پرداخت. این روزنامه به نقل از یکی از شاهدان عینی که در محل سقوط هواپیما بوده است، نوشته: بعد از شنیدن صدایی مهیب در نزدیکی کهریزک، روبه‌روی میدان تیر متوجه آتش‌سوزی وسیعی شدیم. بلافاصله برای آگاهی از چگونگی آن به محل رفتیم و مشاهده کردیم یک هواپیما در حال سوختن است و عده‌ای نالان خودشان را از هواپیما به بیرون می‌اندازند. بلافاصله با کمک عده‌ای از اهالی منطقه برای کمک به مجروحان بسیج شدیم و عده‌ای را که قدرت و توانایی داشتند و سالم بودند از داخل هواپیما بیرون آوردیم. پس از مدتی 3بالگرد متعلق به ارتش و نیروی هوایی برای کمک و اعزام مجروحان به محل آمدند و در همین موقع مأموران آتش‌نشانی و اورژانس و پاسداران به منطقه آمدند و با کمک برادران ارتش و سپاه مجروحان را با بالگرد به بیمارستان‌ها انتقال دادند. پس از سقوط، هواپیما به‌مدت چند ساعت می‌سوخت که با کمک مأموران و نیروهای مردمی آتش خاموش شد؛ درحالی‌که از هواپیما جز آهن‌پاره چیز دیگری باقی نمانده بود.
 روزنامه اطلاعات تا چند روز بعد از واقعه به اسامی شهدای سقوط هواپیما اشاره‌ای نکرد و در ۱۰ مهر فهرستی از شهدای احتمالی حادثه سقوط سی۱۳۰ منتشر کرد، اما مانند روزنامه جمهوری اسلامی و رادیو و تلویزیون در میان این اسامی نامی از محمد جهان‌آرا، در این روزنامه وجود نداشت. درواقع تا چهلم شهدای سقوط هواپیما اسمی از محمد جهان‌آرا برده نشد تا اینکه در ۱۸ آبان‌ماه سپاه پاسداران بیانیه‌ای به این شرح منتشر کرد: به مناسبت چهلمین روز شهادت سرداران شهید برادران ارتشی فلاحی، نامجو، فکوری و برادران پاسدار کلاهدوز، جهان‌آرا و دیگر شهدای سانحه هوایی، مجلس بزرگداشتی در شهر خون و قیام در مدرسه فیضیه قم از ساعت ۱۴:۳۰تا۱۶:۳۰ امروز (دوشنبه) برپاست. به پاس احترام به خون این شهیدان عزیز و تأکید بر ادامه راه‌شان تا پیروزی نهایی اسلام بر کفر و همگام با روحانیت متعهد و بیدارمان در این مجلس شرکت می‌کنیم.

    امام‌خمینیره، رهبر انقلاب و فرمانده کل قوا، فردای آن روز یعنی چهارشنبه هشتم مهر ۱۳۶۰ به مناسبت شهادت این فرماندهان خطاب به مردم ایران پیامی را منتشر کردند. در بخشی از این پیام آمده: ما گرچه عزیزان ارزشمندی را از دست دادیم، لکن هدف به قوت خود باقی و فرزندان اسلام با اراده آهنین و تصمیم قاطع از اسلام و میهن عزیز خود دفاع می‌کنند و هرچه بیشتر برای خود و میهن خود افتخار می‌آفرینند.

    در گزارش‌های تکمیلی بعد از این حادثه چنین آمده است: روز هفتم مهر۱۳۶۰ خورشیدی 5 تن از فرماندهان نظامی بعد از پیروزی در عملیات ثامن‌الائمه و شکست حصر آبادان برای ارائه گزارش به امام‌خمینی(ره) از فرودگاه اهواز به مقصد تهران با هواپیمای سی۱۳۰ ارتش آمدند، اما این هواپیما هرگز به مقصد نرسید؛ چراکه در ۳۰کیلومتری فرودگاه مهرآباد در جنوب‌غربی کهریزک آتش گرفت. به‌دنبال سقوط این هواپیما، سرلشکر ولی‌‌الله فلاحی، جانشین ستاد مشترک ارتش، سرتیپ موسی نامجو، وزیر دفاع و نماینده امام‌خمینی(ره) در شورای‌عالی دفاع و فرمانده دانشکده افسری امام‌علی(ع)، سرتیپ جواد فکوری، فرمانده نیروی هوایی و وزیر دفاع کابینه شهید رجایی و مشاور در ستاد مشترک ارتش، یوسف کلاهدوز، قائم‌مقام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و محمدعلی جهان‌‌آرا، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خرمشهر به شهادت رسیدند.

    روزنامه جمهوری اسلامی ۲روز بعد از حادثه اسامی ۴۱ تن از افرادی را که شهید یا مجروح شده بودند به چاپ رساند. با اینکه خلبان توانست هواپیما را به زمین بنشاند به‌نظر می‌رسد علت آمار بالای شهدا تابوت‌های حامل شهدای عملیات ثامن‌الائمه که در انتهای هواپیما قرار داشتند بود؛ زیرا این تابوت‌ها با سرعت بسیار بالایی  به سمت جلو پرتاب شده بودند؛ بنابراین از آن روز به بعد حمل تابوت به این شکل در هواپیماهای ترابری ممنوع شد.

    روایت‌های گوناگونی درباره شرح سقوط هواپیمای سی۱۳۰ بیان شده است، اما محمود خرم‌دل – کمک‌خلبان پرواز- واقعه را اینچنین روایت می‌کند: پس از ترک اهواز همه‌‌چیز مرتب بود تا حدود ساعت 8شب به نزدیک کوه‌های حسن‌آباد قم رسیدیم. یک لحظه تمام برق‌های هواپیما قطع شد؛ ظلمات کامل. یک لحظه احساس کردم هواپیما ایستاده؛ موتورها به‌طور کامل خاموش شدند. به کمک چراغ‌قوه بیرون را نگاه کردم. دیدم ملخ‌ها فقط با نیروی باد می‌چرخند... . فکوری ابتدا به کابین خلبان آمد و با چراغ‌قوه سعی کرد که مشکل را برطرف کند و بعد برای باز کردن دستی چرخ‌ها رفت. چنین احساس می‌شد که فکوری فهمیده بود  مشکل فراتر از قطع برق است. از آنجا که فرمان هواپیما تریم شده بود، هواپیما با سرعتی آهسته و به‌طور افقی به سمت زمین در حرکت بود؛ به همین دلیل هواپیما در بیابان فرود آمد. از آنجا که یکی از چرخ‌ها قفل نشده بود، هواپیما به یک سمت خم و روی زمین کشیده شد. هواپیما پس از اصابت به زمین ۱۱متر کشیده شد و چرخ سمت چپ چون قفل نشده بود، جمع شد و دوباره بالا رفت و به همین دلیل بال سمت چپ پایین آمد و موتور شماره یک به همین دهنه چاه قنات برخورد کرد و بر اثر شکستن ملخ، بنزین روی دماغه هواپیما پاشیده شد و شیشه جلوی ما آتش گرفت. پای من بین صندلی و کنسول مرکزی هواپیما گیر کرده بود و آتش جلوی ما شعله می‌زد. با سختی خودم را از پنجره کشیدم بالا و از ارتفاع 3متری به پایین پرت شدم. ۱۸مسافر و 4خدمه توانستند از این سانحه جان سالم به‌در ببرند.

این خبر را به اشتراک بگذارید