بازار سرد صنایع‌دستی زنجان
کرونا علاوه بر کسادی بازار صنایع‌دستی زنجان، گرانی مواد اولیه را برای هنرمندان این حوزه در پی داشته است
پوپک قاسمی-خبرنگار
صنایع‌دستی زنجان آوازه‌ای بلند دارد و حدود هشت هزار هنرمند صنایع‌دستی در این زمینه اشتغال دارند. بیش از 55 رشته صنایع‌دستی در استان زنجان به عنوان یکی از مهدهای صنایع‌دستی کشور، فعالیت و تولید دارند. از جمله این صنایع‌دستی می توان به ملیله‌کاری، چاروق دوزی، چاقوسازی، مسگری، قلمزنی، گلیم، جاجیم و گیوه اشاره کرد. با این وجود برخی صنایع نیز در گذر زمان به فراموشی سپرده شده‌اند.
با وجود تنوع تولیدات، کیفیت بالا و نام و نشان معتبر صنایع‌دستی زنجان، اما صنعتگران این حوزه این روزها حال و روز چندان خوشی ندارند.
مشکل گرانی مواد اولیه
«سجاد امینی» یکی از هنرمندان زنجانی در این زمینه به خبرنگار همشهری می‌گوید: بیشتر صنایع‌دستی زنجان فلزکاری هستند که مدتی است با افزایش قیمت مواد اولیه دچار مشکل شده‌اند.
وی که در زمینه تولید ظروف مسی فعالیت می‌کند، می‌افزاید: ظروف مسی به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه، گران شده‌اند و این موجب رکود بازار شده است. زیرا در حال حاضر مردم به دنبال تامین مایحتاج اولیه خود هستند و خرید صنایع‌دستی اولویت آخر سبد خرید خانواده‌هاست.این هنرمند اضافه می‌کند: نوسان قیمت‌ها و رکودی که شرایط اقتصادی رقم زده، باعث خروج برخی شاغلان از این حوزه شده است.
تاثیر کرونا بر بازار
فرحناز داداشی دیگر هنرمند زنجان نیز عنوان می کند: از 10 سال پیش با راه اندازی کارگاهی برای 10 نفر اشتغالزایی کردم اما این روزها به دلیل تاثیر منفی کرونا بر بازار، قادر به سرپا نگه داشتن آن نیستم.
وی می‌افزاید: بعد از شیوع کرونا میزان گردشگر در استان کم شد و ما قادر به پرداخت دستمزد کارگران و سایر هزینه‌های ثابت مانند اجاره محل کارگاه نیستیم.
این هنرمند که تولیدات کارگاه را مستقیم به بازار زنجان عرضه می‌کند، می‌گوید: اگر تسهیلات ارزان قیمت به فعالان حوزه صنایع‌دستی ارائه شود، شاید بتوانند هرچند با درآمد کم به فعالیت خود ادامه دهند و گرنه جز تعطیلی چاره دیگری نمانده است.
زنجان را به شهر چاقو می شناسند اما چاقوسازان زنجانی نیز این روزها از کسادی بازار می‌گویند: قیمت مواد اولیه تا چندین برابر افزایش یافته اما در مقابل اگر قیمت چاقوی تولید شده دو یا سه برابر شود، مشتری ندارد. نداشتن بیمه یکی دیگر مشکلات آنهاست. در حال حاضر کمتر از 30 درصد فعالان این حوزه زیر پوشش بیمه هستند.
ظرفیت زنجان در صادرات صنایع‌دستی
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی زنجان درباره وضعیت کنونی صنایع‌دستی استان می‌گوید: زنجان یکی از استان‌های موفق در تولید صنایع‌دستی است و سال گذشته یک‌میلیون و ۳۳۰ هزار دلار صادرات صنایع‌دستی از زنجان به کشورهای مقصد به‌صورت چمدانی و رسمی انجام شده است.
امیر ارجمند اظهار می‌کند: صنایع‌دستی زنجان بیشتر به کشورهایی همچون عراق، کویت، قطر، عمان، جمهوری آذربایجان، ترکیه و برخی کشورهای اروپایی صادر می‌شود.
وی می‌افزاید: رشته‌های صنایع‌دستی می‌تواند اشتغال طیف زیادی از علاقه‌مندان به این رشته‌ها را فراهم کند. در اینصورت به رونق اقتصادی خانواده کمک می‌شود و افرادی که صلاحیت و تبحر آنان مورد تایید قرار بگیرد، می‌توانند از حمایت‌ها، دریافت مجوز و دریافت تسهیلات کم‌بهره به منظور احیا و تولید صنایع‌دستی استفاده کنند.
حمایت‌های انجام شده
ارجمند تصریح می کند: ۵۴۷ کارگاه صنایع‌دستی با اشتغالزایی برای ۸۸۳ نفر، وام تسهیلات کرونا دریافت کرده‌اند که جمعا به مبلغ ۷۸۰ میلیارد ریال بوده است.
این مسئول ادامه می دهد: ۱۱۹ مورد وام بلاعوض نیز در سال های ۹۸ و ۹۹ به صنعتگران صنایع‌دستی استان زنجان پرداخت شده است.
وی درباره کمک به هنرمندان در زمینه بازاریابی تصریح می‌کند: برنامه‌ریزی کرده‌ایم با راه‌اندازی بازارچه‌ها و کارگاه‌ها، رشته‌های مختلف صنایع‌دستی را در معرض دید مردم قرار دهیم تا آنها با دست‌آفریده‌های زیبای استان زنجان آشنا
شوند.
احیای رشته‌های فراموش شده
ارجمند ادامه می‌دهد: با احیای صنایع‌دستی، مسیر رونق گردشگری و کارآفرینی در استان هموار خواهد شد. به همین دلیل با آموزش و مستندسازی می‌توان نحوه اجرای این رشته‌های اصیل و ریشه‌دار را به نسل جوان و علاقه‌مند انتقال داد تا حداقل به فراموشی سپرده نشود.
این مسئول در مورد صنایع فراموش شده زنجان اظهار می کند: این استان رشته‌های متنوعی در صنایع‌دستی دارد که به مرور زمان به فراموشی سپرده شده‌اند و اکنون برای احیای این رشته ها تلاش
می‌شود.
ارجمند با بیان اینکه ۱۰ رشته منسوخ شده صنایع‌دستی این استان از ۱۵ سال گذشته تا به امروز احیا شده است، می‌افزاید: رشته‌های صنایع‌دستی در حال فراموشی مانند؛ جاجیم‌بافی پنبه‌ای، پرده‌بافی، مسگری، انگشترسازی، پلاس‌بافی، مینای ملیله، تنورسازی، آینه‌کاری، کنده‌کاری روی مس و البسه محلی که دارای قابلیت و توجیه اقتصادی هستند، دوباره در استان راه‌اندازی شده‌اند.
