ظرفیتهای نوظهور در دپیلماسی
عباس مقتدایخوراسگانی؛ نایبرئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
مذکرات قبلی ایران با 1+5با بدعهدیهای مکرر طرفهایی همراه شد که قرار بود در قبال دریافت برخی امتیازات، بخشی از حقوق ایران را پس بدهند. به این ترتیب در طول سالهای گذشته برای ایران منفعت ویژهای به همراه نیامد و با توجه به بهایی که برای این قبیل مذاکرات دادیم نتوانستیم دستاورد قابل توجهی بهدست بیاوریم. اما این اتفاق نتیجه اثرگذاری داشت و آن نگاه ویژه به آسیا و کشورهای همسایه بوده است.
ما بهعنوان کشوری مستقل و قدرت نوظهور در عرصههای دفاعی و امنیتی نهتنها متکی بهخود هستیم بلکه میتوانیم از سایر کشورهای منطقه نیز حفاظت کنیم. امروز 15کشور منطقه نیز عمیقا متوجه پیشرفتهای ایران در عرصههای مختلف شدهاند و ما با استفاده از درس تاریخی گذشته و با نگاه به همسایگان و آسیا میتوانیم مشکلات اقتصادی و دیگر معضلات را حل کنیم. باید بدانیم که اروپاییها اصل را بر بدعهدی در برابر جمهوری اسلامی گذاشتهاند. ما میتوانیم هم بازار وسیع خود را سروسامان دهیم و هم بازار گسترده منطقه پیرامون خود را با توجه به تواناییهای جمهوری اسلامی ساماندهی کنیم. اکنون کشورهایی نظیر عراق، سوریه و افغانستان با توجه به توانمندیهای جمهوری اسلامی زمینه بسیار مناسبی برای همکاریهای چندجانبه دارند.
سازمان همکاری شانگهای و اجلاس پیشرو یکی از ظرفیتهایی است که باید از آن بهره ببریم. کشورهای قدرتمند و نوظهوری مانند هند، روسیه و چین به حضور ایران در منطقه و نقشآفرینی ما توجه دارند. اگرچه این سازمان در ابتدای هزاره سوم میلادی شکل گرفته اما اکنون در گذر زمان هنوز زمینه رشد و پیشرفت بیشتر را دارد.
کشورهای مهمی نظیر ایران در همکاری با سایر کشورهای یادشده و علاوه بر آن کشورهایی مثل پاکستان، بلاروس، تاجیکستان و همسایگان او میتوانند بهعنوان مجموعه دفاعی که محور فعالیت آن اقتصاد قرار میگیرد حد بالاتری از منافع را برای کشورهای منطقه و جهان ایجاد کنند.
اولین سفر رسمی سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهور کشورمان حاوی این پیام برای جهانیان خواهد بود که ایران خود را معطل اروپا نمیکند و بدعهدی آمریکاییها نیز نمیتواند مانع ارتباطات وسیع جمهوری اسلامی با همسایگان و کشورهای آسیایی شود. اجلاس سازمان همکاری شانگهای با حضور رئیسجمهوری ایران و پذیرش عضویت ایران در این سازمان میتواند سرآغاز همکاریهای پیچیده و چندبعدی ایران با دیگران باشد. این روند میتواند بر نوع تعاملات کشورهای اروپایی نیز سایه بیفکند. کما اینکه پیش از استقرار کامل دولت سیزدهم نیز رئیسجمهوری فرانسه در حاشیه اجلاس عراق از وزیر خارجه ایران چند نوبت تقاضا میکند که ارتباط با فرانسه تقویت شود. وزیر خارجه انگلستان نیز بهدنبال ایجاد ارتباط با ایران است. ما اکنون روندی روبه رشد در همکاریهای سیاست خارجی را در نخستین هفتههای حضور آقای رئیسی تجربه میکنیم. هماهنگی میان شورایعالی امنیت ملی، دولت، مجلس شورای اسلامی و سایر نهادهای درونی ایران بر قدرت جمهوری اسلامی افزوده است و اکنون ایران دست بالاتر در مذاکرات و نحوه مدیریت ارتباطات بینالمللی خود را دارد.