ونک ارامنه کجاست؟

حسن حسن‌زاده

روزگاری که‌آبادی ونک یکی از ۳۳ پارچه‌آبادی شمیران بود، ساکنان ونک بخشی ازآبادی را با نام «ونک ارامنه» می‌شناختند.

این نام هنوز هم در میان موسفیدان محله آرارات امروزی رایج است و قدیمی‌ها در محاورات روزمره استفاده از نام ونک ارامنه را از یاد نبرده‌اند. در جست‌وجو برای علت این نامگذاری باید سری به دوران حکومت محمدشاه قاجار بزنیم. «علیرضا زمانی» تهران‌شناس می‌گوید: «در دوران حکومت محمدشاه قاجار بود که بخشی ازآبادی ونک به ونک ارامنه معروف شد.

در روزگاری که‌آبادی ونک پر بود از زمین‌های زراعی، میرزاآقاسی صدراعظم محمدشاه ۱۳ خانواده ارمنی را برای کشاورزی از چهارمحال و بختیاری به ونک آورد. طولی نکشید که در نزدیکی زمین‌های کشاورزی ونک، قلعه‌ای برای سکونت این ۱۳ خانواده ساخته شد. با سکونت همسایگان جدید در بخش شرقی‌آبادی ونک، به تدریج نام ونک ارامنه هم میان اهالی قدیمی رایج شد.»

محله‌های امروزی ونک و آرارات هم از توسعه شهر و ساخت‌وسازهای دهه ۳۰ و ۴۰ جا نماندند و اراضی این محله‌ها هم به تسخیر آپارتمان‌ها و برج‌های سر به فلک کشیده درآمده است. با این وجود هنوز هم با کمک نشانه‌هایی می‌توان محدوده ونک ارامنه را در میان انبوه تغییرات شناسایی کرد. زمانی می‌گوید: «آخرین بقایای قلعه ارامنه که قلعه‌ای گلی با ۴ برج نگهبانی بود هنوز هم در اطراف کوچه امید در محدوده محله فعلی آرارات وجود دارد. با این نشانه‌ها می‌توان گفت که محدوده ونک ارامنه، همان حد فاصل غرب خیابان سئول و شرق بزرگراه کردستان است.»