نفوذ طالبان به آخرین سنگر مقاومت

جواد نصرتی- روزنامه‌نگار

  نیروهای طالبان، دیروز تا مرکز پنجشیر، آخرین ولایت افغانستان که دربرابر آنها مقاومت می‌کرد نفوذ کردند و مغرورانه از پایان جنگ در افغانستان خبر دادند.
این ادعا در حالی مطرح شد که نیروهای مقاومت، ادعای طالبان را رد کردند و گفتند که مقاومت ادامه دارد. طالبان با انتشار فیلمی از حضور نیروهایش در مقابل ورودی دفتر استاندار ولایت، پیروزی خود را اعلام کرد. در ادامه، تصاویر دیگری هم از حضور نیروهای طالبان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی ارشد این گروه هم رسما از فتح پنجشیر و پایان جنگ در افغانستان خبر داد.
مجاهد دیروز ابتدا از پیروزی طالبان خبر داد؛ «با این پیروزی، ‌کشور ما کاملا از باتلاق جنگ بیرون کشیده می‌شود.»
به گزارش گاردین، ‌او در ادامه در کنفرانس خبری افزود: «ولایت پنجشیر، که آخرین آشیانه باقیمانده دشمن فراری بود، امروز و دیشب پاکسازی شد. نیروهای امارت (طالبان) حضور فعالی در آنجا دارند.»

رد ادعای طالبان
از همان لحظات اولیه ادعای طالبان، منابع جبهه مقاومت ملی این ادعا را زیر سؤال بردند و از تداوم مقاومت خبر داد. این گروه دیروز صبح در توییتر نوشت: «ادعای دشمن متجاوز مبنی بر تصرف پنجشیر نادرست است. نیروهای مقاومت ملی در قرارگاه‌هایی که از پیش ایجاد شده بود، حضور دارند و از شب گذشته تاکنون جنگ در نقاط مختلف ادامه دارد. مردم افغانستان مطمئن باشند که مقاومت تا رسیدن به آزادی و عدالت به نصرت خداوند ادامه می‌یابد.»
علی نظری یکی از سخنگویان این گروه هم در واکنش به ادعای طالبان، دیروز به سی‌ان‌ان گفت: «مقاومت همچنان در سراسر دره حضور دارد. بیشتر منطقه بازارک (مرکز ولایت) و دره‌های کناری توسط جبهه مقاومت ملی کنترل می‌شود.»

درخواست قیام همگانی
با این حال غیبت فرماندهان مقاومت باعث تردیدها درباره این روایت شد. سخنگوی طالبان در صحبت‌هایش به گزارش‌هایی که مدعی بودند امرالله صالح به تاجیکستان گریخته اشاره کرد اما همچنان از احمد مسعود، فرمانده مقاومت خبری نبود تا اینکه او دیروز در توییتر از سلامت خود خبر داد. در ادامه، احمد مسعود در پیامی صوتی از تداوم مقاومت در پنجشیر خبر داد و از مردم در سراسر کشور درخواست کرد علیه طالبان به‌پاخیزند.
به گزارش بی‌بی‌سی، احمد مسعود که فرزند احمدشاه مسعود، فرمانده سرشناس مقاومت افغانستان در همین منطقه در دوره حمله ارتش شوروی و دوره اول طالبان است، در پیامی که در فضای مجازی منتشر شده، از طالبان به‌خاطر اینکه درخواست‌های رهبران دینی را نادیده گرفته و به نیروهایش حمله کرده‌اند انتقاد کرده و گفته است که تعدادی از اعضای خانواده خودش هم در این حملات کشته شده‌اند.
مسعود، جامعه جهانی را به‌خاطر مشروعیت‌بخشیدن به طالبان به باد انتقاد گرفته است. او گفته است که نیروهای مقاومت در پنجشیر حضور دارند و به مبارزه با طالبان ادامه خواهند داد.
مجاهد، سخنگوی طالبان دیروز در کنفرانس خبری خود گفت که این گروه تلاش کرده بود با جبهه مقاومت مذاکره کند اما این مذاکرات به نتیجه نرسید. او همچنین گفت که برق و اینترنت پنجشیر که از هفته گذشته قطع شده بود، وصل می‌شود.
طالبان پیش از این تمامی افغانستان را فتح کرده بود اما پنجشیر، که سابقه‌ای طولانی در مقاومت دربرابر نیروهای داخلی و خارجی دارد به رهبری احمد مسعود در برابر آنها مقاومت می‌کرد. این دره که در 144کیلومتری شمال کابل قرار دارد، محل زندگی مردم از قومیت‌های متفاوت است اما بیشتر ساکنان آن از تبار تاجیک هستند. موقعیت سخت جغرافیایی و احاطه آن توسط کوه‌ها و وجود راه‌های ارتباطی اندک، در طول تاریخ فتح آن را توسط نیروهای خارجی سخت کرده است.
برای طالبان، مسئله فتح پنجشیر کاملا حیاتی بود و آنها تشکیل دولت خود را به فتح این منطقه گره زده بودند چون می‌خواستند دولت را در حالی تشکیل بدهند که تمامی خاک افغانستان در کنترل آنها باشد.
به گزارش بی‌بی‌سی، پیشروی طالبان در پنجشیر، با تلفات غیرنظامی همراه بوده است و برخی از مردم با تماس‌های تلفنی با بیرون، از کشتار مردم در قریه‌های پنجشیر توسط طالبان خبر داده‌اند. برخی از مردم اهل این ولایت که در کابل زندگی می‌کنند گفته‌اند که نیروهای طالبان به‌دنبال جوانان پنجشیری در محلات مخصوص به پنجشیری‌ها هستند.
درگیری‌ها در این منطقه یکشنبه اوج گرفت و گزارش‌های زیادی از تلفات دو طرف منتشر ‌شد. در یکی از گزارش‌ها، خبر کشته‌شدن فهیم دشتی، سخنگوی مقاومت، منتشر شد که بازتاب زیادی داشت. دشتی، صدای مقاومت و مشاور مسعود و خواهرزاده عبدالله عبدالله، سیاستمدار برجسته افغانستان بود.
ورود طالبان به پنجشیر، با حساسیت زیادی دنبال می‌شود چون پنجشیر آخرین نقطه امید مخالفان طالبان برای بالا نگه‌داشتن پرچم مقاومت در افغانستان است.

وقت تشکیل دولت فرارسید
مجاهد، دیروز در کنفرانس خبری خود بعد از اعلام سقوط پنجشیر، درباره تشکیل دولت هم صحبت کرد و گفت که دولت جدید، طی چند روز آینده اعلام خواهد شد؛ «دولت جدید، فعلا دولت موقت خواهد بود و فضا برای اصلاحات، تغییر و دیگر اقدامات بنیادین مهیا خواهد بود.»
طالبان از زمان به قدرت رسیدن در افغانستان، بر فراگیربودن دولت تأکید داشته، با این حال مقامات این گروه گفته‌اند زنان در سمت‌های رده بالا به‌کار گرفته نخواهند شد. مجاهد دیروز همچنین گفت: «در چند روز آینده شاهد اعلام دولت جدید خواهیم بود. دولت بعدی تصمیم خواهد گرفت که پروسه‌های بعدی چطور باید جلو برود.»
او همچنین اعلام کرد که رهبر طالبان هبت‌الله آخوندزاده زنده است و به‌زودی در معرض دید عموم قرار خواهد رفت. با توجه به بی‌خبری محض از فعالیت‌های او، برخی گمانه‌زنی می‌کردند که رهبر طالبان کشته شده است. او از سال 2016 رهبر طالبان شده و در این مقام، مسئول امور سیاسی، نظامی و مذهبی این گروه است.