کاهش کیفیت زندگی در بافت فرسوده

تراکم بافت فرسوده در مناطق قدیمی پایتخت از جمله نهمین تکه از تهران، یکی از مهم‌ترین معضلات شهری به شمار می‌آید. معضلی قابل تأمل که با توجه به ایجاد دامنه گسترده‌ای از پیامدها شامل ناهماهنگی با کالبد ساختاری کلی، تراکم جمعیت و فقدان امکانات و خدمات، کاهش توان اقتصادی و کیفیت زندگی، بروز مشکلات زیست‌محیطی، دشواری در دسترسی‌ها و‌‌‌ ترددها، ایجاد نابرابری‌های بصری و معماری، نیاز به انجام اقدامات راهبردی در راستای رفع و بهبود شرایط فرسودگی و فشردگی دارد. اقداماتی که فرایند رشد و توسعه ابنیه را در تجدید کالبد و سازه، پوشش می‌دهد. این میان، افول کیفیت اجتماعی و‌فر هنگی در محدوده دارای بافت فرسوده نیز از دیگر پیامدهای پیچیده این معضل است که ناپایداری، نفوذناپذیری و ریزدانگی بر شدت آن می‌افزاید. در واقع، توسعه فرسودگی در محله‌هایی که بار هویتی دارند مانند محله‌های امامزاده عبدالله(ع)، مهراباد و شهید دستغیب باعث تنزل رتبه و مطلوبیت اجتماعی و افزایش مهاجرت افراد بومی می‌شود که این موضوع، خود زمینه‌ساز ظهور انواع آسیب‌های اجتماعی است. ناهنجاری‌هایی که با تبدیل به هنجارهای منفی، رفاه و امنیت محدوده دارای بافت فرسوده را به مخاطره می‌اندازد و حس تعلق خاطر (پایداری اجتماعی) و هویت جمعی در حالت نزولی و رکود قرار می‌دهد. در این مرحله است که محدوده جغرافیایی مورد بحث، به محیطی ناکارآمد و آسیب‌پذیر از نظر فرهنگی تبدیل می‌شود و قابلیت‌ها و توانمندی‌های ارزشی خود را از دست می‌دهد. قابلیت‌ها و توانمندی‌هایی که تضمین‌کننده حیات و نشاط در ساختار یک محدوده یا محله هستند و با آنها می‌توان ضمن جذب مشارکت‌های شهروندی در همه زمینه‌ها از مسائل شهری گرفته تا فراخوان‌های هنری، به توسعه پایدار و سرمایه اجتماعی دست یافت. برای گریز از شرایط تراکم بافت‌های فرسوده باید به بازآفرینی، بازسازی و بهسازی در ابعاد کالبدی و اجتماعی پرداخت تا چالش افزایش نقاط بی‌دفاع شهری که مامنی برای تولید آسیب‌ها هستند، از بین برود. ارزیابی صدور کاربری‌های مناسب برای واحدهای شهری و محلی، ارائه تسهیلات تشویقی افزوده و بازنگری در قوانین شهرسازی و معاصرسازی می‌تواند تا حدود زیادی، راهگشا باشد.
چراکه منطقه ۹ تهران با داشتن هزارو ۹۷۴ هکتار مساحت کلی، ‌‌ ۱۱ هزار و ۳۸۲ پلاک فرسوده را در خود جای داده است که این رقم با توجه به رشد کالبدی و سازه ای شهر در حال تغییر است. یعنی از سویی هم روند نوسازی و بازآفرینی به تفکیک نواحی و محله ها در حال انجام است و هم به طور طبیعی با گذشت زمان بر تعداد واحدها و پلاک های فرسوده افزوده می شود.