یادداشت
طرحی نو برای حل مشکلات ویژه استان‌ها
هادی حق‌شناس- استاندار گلستان
رئیس جمهور روز گذشته در جمع مردم زابل اعلام کردند که در استان‌هایی که مشکل خاص دارند، استانداران ویژه انتخاب خواهد شد تا با اختیارات ویژه بتوانند به مصاف محرومیت بروند و مشکلات مناطق محروم را حل کنند. اما چنین اقدامی تا چه اندازه می‌تواند در رفع مشکلات و چالش‌های استان‌ها نقش داشته باشد و اهمیت حضور یک استاندار در هیأت دولت چیست و چگونه می‌تواند به مصاف مشکلات استان و رفع محرومیت‌ها برود؟
به‌نظر نگارنده مطلع‌ترین فرد در زمینه مشکلات هر استان، استاندار است. در تمامی این سال ها وقتی مقامات به یک استان سفر می‌کنند رسم بر این است که استانداران اطلاعات درباره مشکلات و مسائل استان را به مقامات منتقل کنند؛ معمولا در این سفرها ده‌ها مسئله مطرح می‌شود و گاهی اوقات آن مطلب اصلی ذبح یا متناسب با اهمیت آن طرح نمی‌شود. این شکل از طرح مسائل و مشکلات طبیعتا نمی‌تواند راهگشا باشد؛ چنان‌که تا‌کنون هم نبوده و نتوانسته مشکلات عمده استان‌ها را حل کند. دلیل این امر این است که استاندار در دیدار مقامات ارشد فرصت زیادی ندارد و ناچار است تعداد زیادی مشکل را در یک ملاقات کوتاه طرح کند، در چنین شرایطی ممکن است آن مسئله اصلی دیده نشود یا آنگونه که باید مورد توجه قرار نگیرد. لذا اصطلاحا باید طرحی نو در انداخت و این طرح نو می‌تواند همین «استانداران ویژه» باشد. استاندار ویژه ضرورتا به معنی داشتن اختیارات ویژه نیست. در ادوار گذشته هم اختیارات قابلتوجهی به استانداران داده شده است؛ یعنی اختیارات آنها کم نیست. آنچه بیش از اختیارات اهمیت دارد، فهم و تبیین موضوع برای هیأت دولت است. اگر موضوعی مستقیم از زبان استاندار در دولت مطرح بشود همه وزارتخانه‌ها همگرا خواهند شد. به عنوان نمونه در مسئله آب گلستان؛ این استان جزو دو، سه استانی است که آب آشامیدنی آن نه از طریق سد بلکه از چاه‌ها تأمین می‌شود. در سال‌جاری همه می‌دانیم خشکسالی بوده و ممکن است سال آینده هم تکرار شود. همین امروز بخش قابلتوجهی از مردم گرگان مشکل آب دارند و ما به سختی توانسته‌ایم آب را تامین کنیم. در سال‌های گذشته من با وزیر نیرو بارها جلسه داشته‌ام و مجمع نمایندگان استان هم پیگیری کردند که بخشی از آب دریای خزر را شیرین‌سازی و به شهر گرگان منتقل کنیم. اما هنوز اقدامی صورت نگرفته است. اگر این تصمیم چند سال پیش در هیأت دولت مطرح می‌شد و وزارتخانه مربوطه پای کار می‌آمد و همه نهادهای مرتبط از سازمان حفاظت از محیط‌زیست و جهادکشاورزی تا وزارت نیرو به‌معنای واقعی همراه می‌شدند، تا امسال مسئله آب آشامیدنی با شیرین‌سازی حل شده بود. بر این اساس اختیارات ویژه جای خود محفوظ است اما آنچه اهمیت بیشتری دارد، طرح مسائل استانی و منطقه‌ای در هیأت وزیران است که می‌تواند بیشترین اثرگذاری را داشته باشد. موضوع مهم‌تر این است که شاید در ظاهر 2 استان مشکل آب داشته باشند، اما راه‌حل برای آنها یکی نباشد. یا هر استانی ممکن است مسائل خاص خود را داشته باشد یا یک مسئله در یک استان عمیق‌تر باشد که اگر در هیأت دولت مطرح شود و همه وزرا هم بشنوند، دیگر بعید می‌دانم شاهد بسیاری از اتفاقات در استان‌ها باشیم. بنابراین می توان استان‌های بیشتری را با انتصاب استاندار ویژه از مزیت‌های این طرح بهره‌مند کرد. یا همانطور که ذکر شد طرحی نو برای رفع مشکلاتی که معمولا استانداران برای شیوه طرح مشکلات استان‌ها دارند و به آن اشاره شد، در انداخت.
