ملا برادر؛ فاتح کابل

6روز پس از سقوط کابل، عبدالغنی برادر، معروف به «ملا برادر آخند»، فاتحانه وارد پایتخت افغانستان شد؛ جایی که 20سال قبل جانش را برداشته و همراه دیگر رهبران طالبان از آن گریخته بود. او اکنون محتمل‌ترین گزینه گروه طالبان برای هدایت حکومتی است که قرار است به‌زودی پایه‌گذاری شود؛ حکومتی که آن را امارت اسلامی افغانستان می‌خوانند. خط سرگذشت ملابرادر، درست همان خط سرنوشت طالبان از بدو تاسیس است. او در دهه1990 میلادی، در جنگ داخلی افغانستان با دیگر قومیت‌های افغان جنگید؛ سپس در حکومت طالبان حضور پیدا کرد و بعد از سقوط طالبان، طی 2دهه با آمریکا و هم‌پیمانانش درگیر جنگ شد. ملابرادر تنها بازمانده حلقه نخستین رهبران ارشد طالبان است. او در سال1968 در ولایت پشتون نشین اروزگان به دنیا آمد. مثل دیگر رهبران طالبان، ملابرادر ابتدا در خط نیروهای مجاهد در برابر ارتش سرخ شوروی می‌جنگید. آن زمان، مجاهدین افغان از حمایت سازمان سیا و سازمان امنیت ارتش پاکستان موسوم به آی‌اس‌آی بهره می‌بردند. یک دهه اشغال خاک افغانستان در سال1989 با شکست نیروهای شوروی و خروج آنها به پایان رسید. در دهه1990، افغانستان درگیر یک جنگ خونبار داخلی شد. همان گروه‌هایی که شوروی را بیرون کرده بودند، حالا علیه یکدیگر وارد جنگ شدند. در سال1994، ملا برادر در کنار فرمانده خود یعنی ملاعمر قرار گرفت و جنبش طالبان را بنا نهاد. تفسیر سختگیرانه‌ای که ملاعمر و اطرافیانش از دین اسلام ارائه می‌دادند، خیلی زود آنها را از دیگر گروه‌های مذهبی و قومی داخلی در افغانستان جدا کرد. عبدالغنی طی 2سال بعد، پا به پای ملاعمر در جنگ داخلی افغانستان جنگید تا در نهایت گروه طالبان موفق شد کابل را فتح کند و تشکیل حکومت دهد؛ حکومتی که 5سال بعد در جریان یورش نیروهای آمریکایی به افغانستان به زیر کشیده شد. ملابرادر طی سال‌های حکومت طالبان، برخلاف دیگران، در کابل نماند و راهی قندهار شد. او وارد سیستم حکومت طالبان نشد. قندهار در منطقه پشتون‌نشین جنوب افغانستان پایتخت معنوی طالبان به شمار می‌رفت. پس از حمله آمریکا به افغانستان، ملابرادر و دیگر رهبران طالبان به پاکستان گریختند. گفته می‌شود ملاعمر را ملابرادر سوار بر موتورسیکلت نجات داد و در مناطق مرزی میان افغانستان و پاکستان مخفی کرد. آنها پس از چندی در مناطق قبایلی شمال پاکستان نیروهای خود را بار دیگر سازماندهی کردند و حملات بسیاری را علیه نیروهای خارجی مستقر در افغانستان ترتیب دادند. در سال2010، ملابرادر در عملیاتی مشترک میان نیروهای ویژه سازمان سیا و نیروهای ضدتروریسم پاکستانی در کراچی دستگیر شد. همان زمان گفته می‌شد که او درگیر مذاکره با دولت افغانستان به ریاست حامد کرزی برای پایان دادن به جنگ و آغاز روند سازش است. کرزی بعدها در گفت‌وگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس تأیید کرد که برای پایان دادن به درگیری‌های خونین و فرسایشی افغانستان، مذاکراتی را با ملابرادر آغاز کرده بود. کرزی در همان مصاحبه می‌گوید که 2بار از آمریکایی‌ها و پاکستانی‌ها برای آزادی ملابرادر درخواست کرده بود اما هر بار به در بسته خورد. آن زمان، آمریکایی‌ها خود را پیروز یک دهه نبرد با طالبان می‌دانستند و تصور می‌کردند می‌توانند یک‌بار برای همیشه با استفاده از ابزار نظامی از شر این گروه خلاص شوند. پاکستانی‌ها هم مخالف هر روند سیاسی در افغانستان بودند که بدون حضور و نظر آنها انجام شود. حامد کرزی اکنون بار دیگر در روند مذاکرات صلح در افغانستان دخیل است و احتمالا به‌زودی بار دیگر برای گفت‌وگوهای مشابه رودرروی ملابرادر بنشیند. حذف ملابرادر از هرم رهبری طالبان، فضا را برای قدرت گرفتن چهره‌های تندروی این گروه آماده کرد. پاکستانی‌ها 8سال بعد او را به درخواست دوستان آمریکایی‌شان آزاد کردند. طالبان بخش‌های وسیعی از خاک افغانستان را تصرف کرده بود و آمریکا به‌دنبال فرمولی برای خروج بود. عبدالغنی برادر از زندان آزاد شد تا بار دیگر باب مذاکرات باز شود. او این بار به‌عنوان معاون ملاهبت‌الله آخوندزاده فعالیت می‌کرد. ملاهبت‌الله پس از مرگ ملاعمر به رهبری طالبان رسید. ملابرادر اما همچنان برای نیروهای طالبان چهره‌ای اثرگذار و کاریزماتیک بود. سفر او به دوحه و حضورش در گفت‌وگوهای صلح با آمریکا، جان‌ تازه‌ای به مذاکرات داد. امضای تاریخی او پای توافقنامه‌ای که در نهایت به پایان 20سال حضور نظامی آمریکا در افغانستان منجر شد. او اکنون در آستانه انتصاب به‌عنوان رئیس دولت اسلامی طالبان در پایتخت افغانستان قرار دارد.