می‌توان وعده نداد

میثم قاسمی

معمولا در پایان دوره مدیریت افراد، بررسی پرونده کاری آنها و میزان عمل به وعده‌هایشان در رسانه‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد. در 2‌ماه گذشته نیز این اتفاق برای دولت دوازدهم و وزرای آن رخ داد و منتقدان، وعده‌های عمل نشده را فهرست کردند. در میانه همین بررسی‌ها با یکی از مدیران قدیمی صحبت می‌کردم که سال‌ها و در دولت‌های مختلف، معاون وزیر بوده است و اکنون دوران بازنشستگی خود را می‌گذراند. در این گفت‌وگوی خودمانی و غیررسمی، من از عملکرد یکی از وزرا به‌شدت انتقاد می‌کردم و وعده‌هایی که داده و عمل نکرده را یک به یک برمی‌شمردم، اما آن مدیر قدیمی، نکته مهمی گفت که تاکنون کمتر به آن توجه شده است.
آقای مدیر سابق گفت، وظایف آنهایی هستند که در قالب برنامه‌های مصوب مانند برنامه‌های توسعه یا قوانین بودجه آمده‌اند و غیراز آنها را می‌توان تنها امیال و آرزوهای وزیر دانست. درحقیقت زمانی می‌توان برنامه‌ای را اجرایی کرد که برایش احکام مصوب قانونی و ردیف بودجه مشخص تعریف شده باشد و در غیر این صورت نمی‌توان کاری انجام داد؛ یعنی اگر وزیری بگوید فلان کار را انجام می‌دهم، اما در قانون، بودجه‌ای برای این کار تعریف نشده باشد، گفته وزیر در حد آرزوهاست و کاری در آن زمینه انجام نخواهد شد. احتمالا همین‌جاست که مدیران به سمت توجیهاتی مانند تحریم‌ها، دست‌های پنهان، همراهی نکردن دیگران و... می‌روند؛ درحالی‌که اگر این وعده در قوانین و برنامه‌های رسمی ذکر شده باشد، درصورت محقق نشدن هم به‌سادگی می‌توان مشکل را توضیح داد و دلیلی برای توسل به موضوعات غیرقابل اندازه‌گیری وجود ندارد. این روزها دولت جدید کار خود را آغاز کرده است. پیش‌داوری درباره وزرایی که هنوز در اتاق کار خود مستقر نشده‌اند یا معاونان و مدیران موردنظر را منصوب نکرده‌اند، کار بی‌فایده‌ای است و فرصت برای ارزیابی آنها در آینده وجود دارد، اما آنچه موجب نگرانی می‌شود، سخن گفتن از برنامه‌هایی است که در هیچ قانونی وجود ندارد. واقعیت این است که عموم مردم، بندهای مختلف قوانین توسعه یا بودجه را نمی‌خوانند و تنها به سخنان مدیران ارشد و میانی توجه می‌کنند. وقتی مدیری یا وزیری می‌گوید فلان کار را انجام می‌دهد، حتی اگر برای عمل به وعده‌اش زمانی را  تعیین نکند، مردم خواستار عمل به وعده هستند و زمانی که این اتفاق رخ نمی‌دهد، نارضایتی ایجاد می‌شود و هرچه آن وزیر در دفاع از خود سخن بگوید، ناشنیده می‌ماند. راه بهتر آن است که برنامه‌های موجود را سرلوحه کارها و وعده‌ها قرار داد و اگر احساس می‌شود موضوعی در قانون مغفول مانده، اصلاح آن را دنبال کنند. باور کنید می‌توان بدون وعده دادن هم کار کرد و کارنامه درخشانی داشت.