حال سدها ناخوش‌تر شد

فقط 55‌روز تا پایان سال آبی 1400-1399 باقی‌مانده و آمارهای رسمی همچنان از پایداری خشکسالی حکایت می‌کند. براساس اطلاعات وزارت نیرو، میزان بارندگی‌های امسال 51درصد کمتر از سال قبل است و ذخیره آب در مخازن سدها به 43درصد ظرفیت آنها نیز نمی‌رسد.
به گزارش همشهری، وضعیت فعلی بارش‌های جوی و دورنمایی که سازمان هواشناسی برای بارندگی‌های پاییزی امسال پیش‌بینی کرده است، به‌نظر می‌رسد تداوم خشکسالی در 3‌ماه نخست سال آبی آینده، قوی‌ترین سناریویی است که باید مدنظر قرار داد. در این میان کاهش بیش‌ازپیش ذخیره آب سدها نیز زنگ خطری است که لزوم مدیریت مصرف آب را پررنگ‌تر می‌کند.

خشکسالی کوتاه نمی‌آید
آخرین آمارهای دفتر مطالعات پایه منابع آب از وضعیت بارندگی در سال آبی 1400-1399 از استمرار خشکسالی شدید حکایت دارد و نشان می‌دهد که تا شامگاه چهارم شهریورماه؛ یعنی در 339روز سپری‌شده از سال آبی جاری، همچنان میزان بارش‌های جوی 51درصد کمتر از میانگین مدت مشابه در سال قبل و 34درصد کمتر از میانگین دوره‌های مشابه در 52سال اخیر است. طبق این گزارش، میانگین ارتفاع ریزش‌های جوی در این دوره زمانی به 154میلی‌متر رسیده که نسبت به 313میلی‌متر سال قبل و 235میلی‌متر میانگین بلندمدت کاهش محسوسی نشان می‌دهد. براساس آمارها، امسال بهترین وضعیت بارندگی به حوضه آبریز دریاچه ارومیه اختصاص داشته که بارش‌‌های آن نسبت به سال قبل فقط 17درصد کاهش پیدا کرده و اختلاف بارندگی‌های آن با میانگین بلندمدت نیز از 12درصد فراتر نرفته است. در مقابل بدترین شرایط بارندگی در حوضه آبریز مرزی شرق یعنی منتهی‌الیه شرق استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی تجربه شده که بارش‌های آن با کاهش 70درصدی نسبت به‌مدت مشابه سال قبل و افت 57درصدی نسبت به میانگین بلندمدت، از 44میلی‌متر فراتر نرفته است. مابقی حوضه‌های آبریز کشور نیز با کاهش 33 تا 64درصدی نسبت به سال قبل و افت 19 تا 53درصدی نسبت به میانگین بارندگی در نیم‌قرن اخیر مواجه بوده‌اند.

عطش در سدها
در سایه خساست آسمان و افت محسوس بارندگی‌ها، جدیدترین آمار مربوط به ذخایر آبی کشور نیز از تخلیه تنش آبی در مخازن سدها و خالی‌ماندن بیش از ۵۷‌درصد ظرفیت 50.5میلیارد مترمکعبی آنها حکایت دارد. براساس آمار‌های رسمی شرکت مدیریت منابع آب ایران، از ابتدای سال آبی 1400-1399 تا اواخر مردادماه، میزان ورودی آب به مخازن سدهای کشور معادل 28میلیارد و 610میلیون مترمکعب بوده که نسبت به ورودی 54میلیارد و 240میلیون مترمکعب در مدت مشابه سال آبی گذشته میزان ورودی آب به مخازن سدهای کشور بود. درواقع میزان ورودی آب به مخازن سدهای کشور نسبت به‌مدت مشابه سال آبی گذشته 47درصد کمتر است؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهد باوجود افت چشمگیر ورودی آب به مخازن سدها، به واسطه مدیریت انقباضی منابع آب و کاهش رهاسازی آب برای مصارف کشاورزی، ذخایر آبی سدها فقط 30درصد نسبت به زمان مشابه در سال قبل کاهش پیدا کرده و مابقی از محل صرفه‌جویی جبران شده است. طبق آمارهای جدید وزارت نیرو، ذخایر موجود آب در مخازن سدهای کشور در اواخر مرداد امسال معادل 21میلیارد و 530میلیون مترمکعب معادل 42.6درصد ظرفیت مؤثر مخازن بوده درحالی‌که در مدت مشابه سال قبل ذخیره آب کشور 30میلیارد و 840میلیون مترمکعب معادل 61درصد ظرفیت مخازن بود.