نگاه
اندیشمند آرمانی
محمدرضا زائری؛ نویسنده و مدرس دانشگاه
استاد علامه محمدرضا حکیمی، یادگار بازمانده از دوران آرمان‌خواهی و صداقت‌جویی، درگذشت. این اندیشمند بزرگ و دانشمند فرزانه که پدیده‌ای کم‌نظیر در جامعیت به شمار می‌آمد؛ هم در معارف دینی و هم در ادبیات سرآمد بود و هم در میدان عمل با تمام وجود به‌کار و تلاش مردانه می‌پرداخت. او همه وجودش باور راستین به آرمان بود؛ تا جایی که برای تحقق آرمان‌های والا و ساختن جامعه‌ای مطلوب، از آرزوهای شخصی و تمنیات فردی گذشت. شخصیت او نمونه کامل یک عالم کلاسیک و اندیشمند آرمانی بود که نسل ما در کتاب‌ها می‌خواند و در نقل‌ها می‌شنید و در وجود و زندگی او به وضوح می‌توانست ببیند.
نبوغ و هوش و حافظه سرشارش فرصتی بسیار ممتاز و درخشان برای او رقم زده بود و همه می‌گفتند که اگر در حوزه علمیه بماند و سلوک مرسوم روحانیت را پیشه کند، از برجسته‌ترین مراجع تقلید خواهد بود، اما او رسالت و تعهد خود را در روشنگری و آگاهی‌بخشی به جامعه می‌دانست و برای همین به تهران آمد و در فضاهای روشنفکری خاص همچون مؤسسه انتشارات فرانکلین به‌کار پرداخت.
قوت علمی و ثبات شخصیتی او چنان بود که در انس و ارتباطش با چهره‌هایی چون دکتر شریعتی، آنان را در برابر وی خاضع و دلبسته می‌ساخت و همین رابطه و اعتماد باعث شد که دکتر شریعتی در کوران اختلافات و چالش‌هایی که درباره آثارش به‌وجود آمد، استاد حکیمی را به‌عنوان وصی امین خود معرفی کند و اختیار هرگونه دخل و تصرف در آثارش را به او بسپارد.
مرحوم علامه حکیمی در زندگی شخصی واقعا زاهد و تارک دنیا بود و پرهیز فراوان از زندگی مجلل و رفاه داشت و حتی حق‌التالیف کتاب‌هایش را به نیازمندان می‌رساند. استاد حکیمی دین را کاملا اصولی و بنیادین می‌شناخت و برای معرفت دینی خود نظام فکری منسجم و ساختارمند داشت و کوشید تا نظام فکری تعالیم دین را در موسوعه گرانسنگ «الحیاه» به‌درستی معرفی کند.
دینی که او می‌شناخت و می‌کوشید معرفی کند، دو اساس و بنیان فردی و اجتماعی دارد که در ساحت فردی، توحید مهم‌ترین رکن و در ساحت اجتماعی، عدالت اساسی‌ترین بنیان است.
آثار فراوان و ارزشمندی که از او به جای مانده همه گنجینه‌های ارزشمندی از دانش و بینش هستند که با شیوه‌ای بدیع و نثری هنرمندانه، موضوعات مهم و تازه را به خوانندگان عرضه می‌کنند. خداوند روح او را قرین رحمت سازد و در آسایش و آرامش بپذیرد که عمری با سختی و مشقت برای زدودن تاریکی‌ها چون شمع سوخت و آب شد و روشنی بخشید.
