کاهش آبیاری فضای سبز اهمیت جدی دارد

علی پاشایی بیدار- فعال دانشجویی

پیش‌بینی پژوهشکده مرکز آمار ایران از افزایش جمعیت 1.5میلیون نفری در استان تهران تا سال 1415حکایت می‌کند. حال، افت سطح آبخوان این کلانشهر در سالیان گذشته و... را اگر درنظر بگیریم باید فکری به حال آینده تهران کنیم. در این میان باید توجه شود که یکی از مهم‌ترین بخش‌های مصرف‌کننده آب در شهر، فضای سبز است. بنا به آمارهای ارائه شده از سوی سازمان بوستان‌ها و فضای سبز تهران تا سال1398، این کلانشهر دارای 2277بوستان، حدود 142میلیون مترمربع فضای سبز درون شهری، حدود 428.5میلیون مترمربع فضای سبز پیراشهری (کمربند سبز) و در مجموع حدود 570.5میلیون مترمربع فضای سبز درون و برون شهری است که رتبه نخست را از نظر تعداد بوستان و مساحت فضای سبز در میان کلانشهرهای کشورداراست. همچنین با توجه به مصوبه کارگروه ملی سازگاری با کم آبی در استان تهران که طی آن از سال1400تا1405 باید حدود 424میلیون مترمکعب در مصرف آب صرفه جویی شود و حدود 160میلیون مترمکعب آب مصرفی، با آب پساب جایگزین شود که سهم فضای سبز از این صرفه جویی، 33.1میلیون مترمکعب و استفاده از 54میلیون مترمکعب آب حاصل از پساب است؛ بنابراین با توجه به این آمارها و مصوبه، نقش و جایگاه فضای سبز در تهران و در نتیجه در مصرف آب این کلانشهر، مشهود است. در ادامه به بیان راهکارهای کاهش مصرف آب در حوزه فضای سبز تهران، خطاب به مدیریت جدید شهری پرداخته می‌شود:
1- تقویت پژوهش‌های کاربردی و اقدام در زمینه معین کردن گیاهانی که دارای مشخصاتی نظیر سازگاری با کم آبی، پایداری در برابر آلودگی‌های محیطی و جاذب‌بودن در برابر آنها، تطابق‌پذیری با اقلیم و خاک موجود در تهران و زیبایی ظاهری باشند. البته برای تغییر الگوی کشت در ایستگاه تحقیقات فضای سبز تهران در سال1399، حدود یک‌میلیارد تومان بودجه درنظر گرفته شود که با توجه به گستردگی فعالیتی که باید صورت پذیرد، مبلغی اندک است.
2- باید در زمان مشخصی اقدام به حذف تدریجی گونه‌های گیاهی با نیاز آبی بالا و جایگزینی با گونه‌های سازگار با کم آبی کرد.
3- در باب گیاه چمن، با درنظرگیری همزمان دغدغه کم آبی و نقش مهم این گیاه در فضای سبز شهری، باید اقدام به حذف تدریجی گونه‌هایی با نیاز آبی بالا و جایگزینی با گونه‌های کم آب خواه و همچنین استفاده از سایر گیاهان پوششی کم نیاز به آب در فضاهایی که حضور چمن الزامی نیست، کرد. به‌عنوان نمونه، شهرداری کلانشهر اصفهان با اجرای این برنامه از سال1396تا1399، توانست حدود 1.5میلیون مترمکعب از آب مصرفی این گیاه را کاهش دهد.
4- با توجه به اینکه تا سال1398  حدود 83میلیون مترمربع از فضای سبز تهران به سیستم‌های آبیاری مکانیزه مجهز بوده‌اند، باید این مقدار افزایش یابد.
5- نفوذپذیرسازی سطوح و کفپوش‌ها در فضای سبز با هدف تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی به‌خصوص در مناطق با احتمال بالای تشکیل سیلاب و توجه به ساخت باغ باران یکی دیگر از راهکارهاست.