سخت افزار
جنبش حق تعمیرپذیری گجت‌ها
شرکت‌های فناوری هر روز محصولات جدیدی رونمایی می‌کنند که تعمیر آنها سخت‌تر از قبل و حتی غیرممکن شده است
سال‌های آینده، چه موجودی آیپدها و ایرتگ جدیدی را که اپل اخیرا رونمایی کرد، هضم خواهد کرد؟ چه خاکی فلزات آنها را جذب و تجزیه می‌کند؟
گجت‌های امروز، فردا از بین می‌روند و دیگر قابل استفاده نخواهند بود و تبدیل به زباله می‌شوند. اپل سال گذشته تعداد زیادی آیپد جدید را به بازار عرضه کرده است که اگر همه آنها روی هم چیده شوند، ارتفاع آنها به اندازه 862ساختمان ایمپایر استیت(ساختمانی بلند در نیویورک که دارای 102طبقه است) خواهد بود. پس هرطور شده، به آیپدهای قدیمی خود که الان در مکان نامعلومی در حال خاک خوردن است، فکر و توجه کنید. نیویورک تایمز در گزارشی نوشته است: تولیدکنندگان وقتی یک محصول جدید را معرفی می‌کنند که جایگزین محصول قدیمی شما می‌شود، چندان در مورد گردش مالی آن صحبت نمی‌کنند. این موضوع در کل «طراحی‌شده» است و اصطلاحی برای آن وجود دارد: منسوخ شدن برنامه‌ریزی شده یا طراحی عمدی محصولی با طول عمر محدود. تا به حال سعی کرده‌اید تلویزیون خود را تعمیر کنید؟ یا وقتی خراب می‌شود، یک تلویزیون دیگر را جایگزین می‌کنید؟
اپل، سامسونگ، سونی و سایر تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی مجهز به تکنولوژی پیشرفته، هر سال موج‌های سخت افزاری جدید ایجاد می‌کنند؛ آن هم درست زمانی که در انبوهی از دستگاه‌های به ظاهر بلااستفاده، غرق شده‌ایم. با این حال، اکنون جنبشی برای تغییر این رویکرد ایجاد شده است. دولت فرانسه امسال از تولیدکنندگان خواسته که امتیاز قابل تعمیر(indice de réparabilité) را در صفحات کاتالوگ‌های محصولاتی مانند آیفون و مک بوک درج کنند. اگر دستگاهی قابل تعمیر باشد، می‌توان به طول عمر آن امیدوار بود. این اتفاق همچنین می‌تواند در هزینه مصرف‌کنندگان باعث صرفه‌جویی شود و زمین را از بار زباله‌های الکترونیکی سبک کند.
وب سایت گریست می‌نویسد: هیچ‌یک از آیفون‌ها یا مک‌بوک‌های اپل نتوانسته‌اند از 10امتیاز رتبه‌ای بیشتر از 7به‌دست آورند. این به این معنی است که انگار یک دانش‌آموز یا دانشجو نمره «ج» گرفته است. تولیدکنندگان دیگر، مانند مایکروسافت و سامسونگ هم تقریباً همین وضعیت را داشتند. مصرف‌کنندگان با اطلاع از وضعیت تعمیرپذیر بودن گجت‌ها می‌توانند در هنگام خرید، انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشند. با این رویکرد، اگر دیوایس‌های غیرقابل تعمیر به فروش نرسند، آن وقت می‌توان انتظار داشت که تولیدکنندگان تغییر مسیر دهند.
سالانه 59میلیون تن تلویزیون قدیمی، رایانه، مانیتور، تلفن‌های هوشمند و سایر وسایل الکترونیکی دور ریخته می‌شوند که زباله‌های خطرناکی هستند. به‌عنوان مثال، باتری‌ها در تاسیسات بازیافت منفجر می‌شوند. مواد سمی مانند جیوه در خاک و آب‌های زیرزمینی نفوذ می‌کنند و در هوا پراکنده می‌شوند. تولید صفحه‌های نمایش فلت، گازهای گلخانه‌ای را در جو رها می‌کنند. ما برای حل این مشکل به کمک شرکت‌های فناوری مانند اپل که از بسیاری جهات پیشرفته هستند، نیاز داریم. اگر این شرکت‌ها برای حل این مشکل اقدامی نکنند، این دولت‌ها هستند که باید آنها را ملزم به رعایت ضوابطی مشخص کنند.
البته فرانسه برای اصلاح این وضعیت آشفته، تنها نیست. این جنبش در آمریکا هم راه افتاده است. بیش از 12ایالت آمریکا در حال قانونگذاری درباره این موضوع هستند که اصطلاحا به «حق تعمیرپذیری» معروف شده است. این یکی از موارد نادری است که هر دو حزب اصلی آمریکا بر سر آن توافق دارند. درواقع آنها بر این باورند که تولیدکنندگان نباید دسترسی به اطلاعات و قطعاتی که به تعمیرگاه‌ها امکان تعمیر گجت‌ها را می‌دهد، محدود کنند.
پاتریشیا فاهی، عضو مجمع ایالت نیویورک، یک اتاق مجازی را در تاریخ 5مه(15اردیبهشت) درباره این موضوع ایجاد کرد که بسیاری در آن شرکت کردند. همچنین انتظار می‌رود کمیسیون تجارت فدرال آمریکا به‌زودی گزارشی در مورد محدودیت‌های ترمیم محصولات فناوری برای مصرف کننده، هرچند با تأخیر، منتشر کند که می‌تواند زمینه را برای فشار بیشتر از سوی دولت بایدن فراهم کند.
گزارش سالانه زیست‌محیطی اپل که در‌ماه گذشته میلادی(آوریل) منتشر شده، بر تعهد به ماندگاری و دوام دیوایس‌ها تأکید کرده است. با این حال، یک مسئله وجود دارد: دوام مهم است، اما به‌نظر می‌رسد طراحی قابل فروش برای این شرکت‌ها بیشتر اهمیت دارد، چراکه از مصرف‌کنندگان خواسته می‌شود دستگاه‌های خود را سالانه به روز کنند.
به هر حال، تولیدکنندگان باید عملکرد بهتری داشته باشند. دستگاه‌های آنها باید به وسیله همه قابل تعمیر باشد و تا جایی که ممکن است، با به روزرسانی‌های نرم‌افزاری سازگار باشند و منسوخ نشوند.
