از جنس جوهر نقاشی

 مرتضی کاردر- روزنامه نگار

علی قائمی از نقاشانی بود که فارغ از جریان‌های رایج نقاشی امروز که هر چند سال یک‌بار می‌آیند و دانشگاه‌ها و حلقه‌ها و گالری‌ها و رسانه‌ها و بازار و نظریه‌ها و جشنواره‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و می‌روند، زیست و بیش از 2دهه نقاشی کرد و بیشتر از آنکه اهل جلوت باشد در خلوت خود سر کرد و سرانجام در خلوت جهان را ترک کرد.
نقاشی‌های علی قائمی از جنس جوهر نقاشی است؛ از بازی نور و سایه و درآمیختن رنگ‌ها تا رسیدن به ترکیب‌بندی‌های چشم‌نواز تازه و دخل و تصرف در اشیا؛ آن‌قدر که از مرز واقعیت فراتر برود و نقاشی خلق شود. آنچه نقاشی‌های او را متمایز می‌کند، ترکیب‌بندی کمال‌یافته رنگ‌هاست چه زمانی که از رنگ‌های تیره‌تر استفاده می‌کند و سردی در نقاشی‌هایش غلبه دارد، چه زمانی که رنگ‌ها روشن‌تر و گرم‌تر است. در عین حال همواره به تناسب اثر در مقام یک کل توجه می‌کند؛ چه وقتی که آثار جزئیات کمتری دارند و نقاشی با چند خط کلی و بافت خلق می‌شود، چه وقت‌هایی که مشحون از جزئیات است. علی قائمی، نقاشی است که بیش از اینکه به در هم‌ریختن ذهنیت تماشاگر فکر کند، به فکر لذت بصری تماشاگر است و دنباله‌رو راهی است که در نقاشی یکصد سال اخیر ایران و جهان، نقاشی را در خلق زیبایی جست‌و‌جو می‌کند. او به گواهی آثاری که از او مانده است یا در دسترس عمومی قرار دارد، نقاش منظره‌های شهری است و بیشتر چشم‌اندازهای شهری و ساختمان‌ها و عمارت‌هایی از یاد‌رفته را به تصویر می‌کشد؛ چیزی که در نقاشی سال‌های اخیر بسیار فراگیر شده است اما در زمانی که او نقاشی را آغاز کرد، چندان رواج نداشت و جز یکی دو استثنا مثل ثمیلا امیرابراهیمی که نقاش تهران بوده است، بقیه التفات چندانی به شهر و منظره‌های شهری نداشتند و نمادگرایی و گرایش‌های انتزاعی یا گرایش‌های قدیمی‌تر تاریخی و دانشگاهی را سرلوحه کار خود قرار داده بودند. در کارهای اولیه قائمی ردپای آثار ثمیلا امیرابراهیمی را می‌توان به چشم دید اما او به مرور زمان تمایز خود را می‌یابد و بیشتر از همه در نحوه استفاده از رنگ‌ها و فاصله‌گرفتن از واقع‌گرایی صاحب ویژگی‌های خود می‌شود. علی قائمی در سال۱۳۴۹ در تهران به دنیا آمد. نقاشی را از سال‌های نخست دهه70 آغاز کرد. از سال۱۳۷۳ به تحصیل در رشته نقاشی در دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد پرداخت. عنوان پایان‌نامه او «شهر در آثار نقاشان از ۱۹۳۰تا۱۹۶۰» بود؛ دغدغه‌ای که آن را هم در پژوهش دانشگاهی خود در مقام نظر پی‌گرفت و هم در نقاشی‌های خود نمونه‌های عملی بسیاری از آن به‌دست داد. او روشمندانه به آنچه از نقاشی آموخته بود وفادار ماند و آثاری در زمان حیاتش خلق کرد که آن‌قدر شایسته است، قدر ندیدند اما بی‌تردید به مرور زمان ارزش‌هایشان آشکار خواهد شد؛ چه ارزش‌های زیبایی‌شناسانه آنها به‌عنوان آثار نقاشی، چه ارزش تاریخی آنها به‌عنوان آغازگران نقاشی از منظره‌های شهری در دهه70. علی قائمی زمانی عضو هیأت مدیره انجمن نقاشان ایران بود. او سال‌هایی را در کیش زندگی کرد و نقاشی را در خلوت نقاشانه خود در آنجا پی گرفت. پس از سفر به کیش منظره‌های شهری و عمارت‌های قدیمی جای خود را به کشتی‌های متروکه و دریا و چشم‌اندازهای دریایی جنوب دادند. «شناوری» عنوان آخرین نمایشگاه انفرادی او بود که در بهمن۱۳۹۹ در گالری ایوان برپا شد. جز این، در سال۱۳۹۸ دو نقاشی از او و همسرش، شیرین قندچی، در نمایشگاه «خانم و آقای هنرمند» در گالری فرمانفرما به نمایش درآمد. اطلاعات بیشتری از علی قائمی و نمایشگاه‌های او در سال‌های گذشته در دست نیست و شمار نقاشی‌هایی که از او در فضای وب فارسی وجود دارد بسیار اندک است. شاید فقدان آقای نقاش سبب شود آثار بیشتری از او به‌نمایش درآید و اندکی از حق به‌جا نیامده‌اش، دست‌کم پس از مرگ، ادا شود.