تراز تجاری مثبت شد

صادرات ایران در فصل بهار1400 بخشی از توان ازدست‌رفته خود را بازیابی کرده و توانسته رکورد افزایش 38درصدی وزن و جهش 69درصدی ارزش نسبت به بهار سال قبل را به‌دست آورد. طبق آمار، ارزش تجارت خارجی ایران در بهار امسال معادل ۲۰میلیارد و ۹۰۲میلیون دلار بوده که ۱۰میلیارد و ۶۸۸میلیون دلار از آن صادرات است؛ درحالی‌که در کل ارزش صادرات ایران در فصل مشابه سال قبل، این رقم از 6میلیارد و364میلیون دلار فراتر نرفته بود.
به‌گزارش همشهری، تحریم، کرونا، بی‌ثباتی نرخ ارز و نبود چشم‌انداز مثبت از آینده اقتصاد در یک سال گذشته، اصلی‌ترین عوامل تضعیف صادرات در اقتصاد ایران بوده، اما در فصل بهار به‌واسطه تغییراتی در این عوامل که البته سهم هرکدام از آنها مشخص نیست، وضعیت تجارت بهبود پیدا کرده است.

بازگشت تراز تجاری مثبت
آمارهای سازمان توسعه تجارت ایران نشان می‌دهد در فصل بهار امسال، ارزش تجارت خارجی غیرنفتی ایران به ۳۸میلیون ‌و۳۷۹هزار تن کالا به ارزش ۲۰میلیارد و۹۰۲میلیون دلار رسیده است. این میزان صادرات کالا، 38درصد بیش از وزن صادرات کالایی در بهار سال قبل است. همچنین در این دوره زمانی، مجموع ارزش صادرات غیرنفتی کشور ۱۰میلیارد و۶۸۸ میلیون دلار برآورد شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از افزایش ۶۹درصد حکایت دارد. طبق آمار در بهار99 میزان صادرات گمرکی ایران 21میلیون‌ و929هزار تن به ارزش 6میلیارد و364میلیون دلار بوده است. نکته قابل‌توجه اینکه در بهار سال قبل، تراز تجاری کشور منفی یک‌میلیارد و256میلیون دلار بوده که در بهار امسال به مثبت 474میلیون دلار رسیده است. البته سازمان توسعه تجارت، جزئیاتی در مورد ترکیب واردات کالا در بهار امسال منتشر نکرده و به‌نظر می‌رسد با جهش واردات کالاهای اساسی در روزهای اخیر، احتمال باقی ماندن تراز تجاری مثبت چندان قوی نباشد. نکته دیگر اینکه طبق اعلام رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، در بهار امسال، واردات کالاهای واسطه‌ای معادل ۷۱درصد از ارزش و ۹۳درصد از کل وزن واردات را تشکیل داده‌اند؛ درحالی‌که کالاهای سرمایه‌ای ۱۳درصد از ارزش و 1.5درصد از وزن و کالاهای مصرفی 16.4 از ارزش و ۶درصد از وزن کل واردات را به‌خود اختصاص داده‌اند.

ریز نمرات تجارت بهاری
از آمارها چنین برمی‌آید که صادرات کالا در خرداد امسال با افزایش 52درصدی وزن نسبت به ‌ماه قبل به ۱۳هزار و۸۷تن و با رشد 30درصدی ارزش نسبت به اردیبهشت‌ماه به 4 میلیاردو ۳۶۸میلیون دلار رسیده است. همچنین صادرات خردادماه نسبت به ‌مدت مشابه سال قبل، ۱۱۲درصد در ارزش و ۷۹درصد در وزن افزایش داشته است. در اردیبهشت‌ماه نیز وزن صادرات کالایی به 8هزار و۵۷۹تن کالا و ارزش 3میلیاردو۳۵۲میلیون دلار رسیده که در مقایسه با‌ ماه قبل از نظر وزن 3.3درصد و از نظر ارزش 12.93درصد افزایش نشان می‌دهد. ارزش صادرات در این‌ ماه در مقایسه با اردیبهشت سال قبل 27درصد افزایش دارد. در فروردین امسال نیز میزان صادرات غیرنفتی به 8هزار و302تن و ارزش ۲میلیارد و۹۶۸میلیون دلار رسیده که نسبت به فروردین سال گذشته از لحاظ وزن ۵۶درصد و از نظر ارزش ۸۰درصد رشد داشته است.

پتروشیمی و میعانات گازی؛ صدرنشین صادرات
بررسی سهم بخش‌های عمده کالایی از ارزش صادرات در 3‌ماهه بهار1400 حاکی از این است که در این دوره زمانی، محصولات پتروشیمی و میعانات گازی با سهم ۵۱درصدی از کل ارزش صادرات، صدرنشین فهرست کالاهای فروخته شده به کشورهای دیگر بوده و بعد از آن تولیدات معدن و صنایع معدنی با سهم ۲۸درصدی از کل ارزش صادرات سه‌ماهه در رتبه دوم قرار گرفته است. رتبه سوم فهرست صادراتی ایران نیز به کشاورزی و صنایع غذایی اختصاص پیدا کرده که ۱۲درصدش را از آن خود کرده است.

مشتریان عمده صادرات ایران
رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران می‌گوید: چین، عراق، امارات، ترکیه و افغانستان با سهمی معادل ۷۴درصد، 5 بازار نخست صادراتی ایران در بهار1400 امسال محسوب می‌شوند. براساس اظهارات حمید زادبوم، چین به‌عنوان نخستین مقصد صادراتی ایران، 3میلیاردو۱۴۴ میلیون دلار معادل ۲۹درصد از کل ارزش صادرات ایران را به‌خود اختصاص داده و بعد از آن عراق با خرید ۲میلیارد و۳۴۳میلیون دلار معادل ۲۲درصد از ارزش صادرات ایران در رتبه دوم قرار گرفته است.
همچنین امارات متحده عربی در بهار امسال با خرید یک‌میلیارد و ۲۷۵میلیون دلار کالا از ایران، ۱۲درصد از ارزش صادرات ایران را به‌خود اختصاص داده و در رتبه سوم عمده‌ترین مقاصد صادراتی ایران قرار گرفته است. بعد از امارات، کشور ترکیه مقصد ۵۹۴میلیون دلار معادل ۶درصد از کل ارزش صادراتی ایران بوده و در رتبه چهارم قرار گرفته است. در بهار امسال، رده پنجم فهرست مقصد عمده صادراتی ایران نیز به افغانستان تعلق گرفته که در این دوره ۵۶۹میلیون دلار معادل 5 درصد از کل ارزش صادرات ایران را جذب کرده است. به‌گفته زادبوم، در بهار امسال 85.7درصد از کل ارزش صادرات ایران به 10کشور انجام شده و کشورهای هند، تایلند، پاکستان، اندونزی و غنا به‌ترتیب در جایگاه پنجم تا دهم این فهرست قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات تجارت ایران و مشتریان عمده نشان می‌دهد در بهار امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته، صادرات به چین از لحاظ ارزشی ۷۲درصد، عراق ۵۸درصد، امارات متحده عربی ۳۲درصد، ترکیه ۱۳۰درصد و افغانستان ۱۵درصد رشد داشته است.

سیاهه تجارت با همسایگان
از زمان تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، توسعه مبادلات تجاری با کشورهای همسایه به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین راهکارهای دور زدن تحریم‌های ظالمانه مطرح شد. در بهار امسال، آنگونه که آمارهای سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد 5میلیارد و ۵۹۷میلیون دلار کالا به وزن ۱۸هزار و۲۹۴تن به ۱۵کشور همسایه صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزش 51.5درصد و به‌لحاظ وزنی ۴۴درصد رشد داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بهار1400 حدود 61درصد از کل وزن اقلام صادراتی و 52.36درصد از کل ارزش صادراتی ایران به 15کشور همسایه اختصاص داشته است. البته رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران می‌گوید: با اضافه کردن صادرات ایران به هند و چین به مجموع صادرات به کشورهای همسایه، بالغ ‌بر ۹میلیارد و۸۵میلیون دلار به وزن ۲۶هزار و ۷۸۵تن از کل صادرات به این کشورها انجام شده است که در مقایسه با بهار سال قبل به لحاظ ارزش، 61.7درصد و به‌لحاظ وزن، ۳۵درصد رشد داشته است.