جولیا دوکورنو؛ دومین زن تاریخ جشنواره کن که نخل طلا می‌گیرد
سفر قهرمان به مقصد اسکار
آرش نهاوندی- روزنامه نگار
سرانجام هفتادوچهارمین دوره جشنواره کن با اعطای جایزه نخل طلا به فیلم «تیتان» به کارگردانی جولیا دوکورنو به پایان رسید و فیلم«قهرمان» نیز «جایزه بزرگ» را به‌طور مشترک با یک فیلم «فنلاندی» دریافت کرد. این دوره از جشنواره خالی از حواشی نیز نبود. شاید مهم‌ترین این حواشی لو رفتن نام فیلم برنده نخل طلا در ابتدای مراسم به‌دلیل اشتباه اسپایک لی، رئیس هیأت داوران جشنواره کن بود. برنده شدن فیلم «تیتان» به کارگردانی جولیا دوکورنو نیز از اتفاقات بسیار مهم و جالب این مراسم بود. این برای دومین‌بار در طول تاریخ بود که در کن به فیلمی از یک کارگردان زن، جایزه نخل طلا اهدا شد. جین کمپیون در سال1993 به‌خاطر فیلم پیانو این جایزه را به‌طور مشترک با چن کیاگه دریافت کرده است.
جایزه بزرگ به‌جای نخل طلا
درحالی‌که پیش‌بینی‌ها تا پیش از برگزاری مراسم حکایت از آن داشت که شانس فیلم«قهرمان» به کارگردانی اصغر فرهادی برای کسب جایزه نخل طلای کن بسیار افزایش یافته، اما در نهایت جایزه بزرگ (GRAND PRIX) هفتادوچهارمین دوره جشنواره کن به‌طور مشترک به فیلم «قهرمان» و «کوپه شماره6» به کارگردانی یوهو کاسمانن از فنلاند تعلق گرفت. در ساعات اولیه اهدای این جایزه، برخی در شبکه‌های اجتماعی آن را با جایزه هیأت داوران (JURY PRIZE) اشتباه گرفته بودند که البته «جایزه بزرگ» جایزه‌ای است متفاوت با «جایزه هیأت داوران». برخلاف نظر برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی این جایزه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و پس از جایزه نخل طلا، دومین جایزه مهم جشنواره فیلم کن محسوب می‌شود. این جایزه با وجود اینکه جایزه اصلی جشنواره نیست و به‌طور مشترک به فیلمساز مطرح فنلاندی هم داده شده، به اعتبار فیلم کمک خواهد کرد و باعث خواهد شد «قهرمان» به جشنواره‌های دیگر امسال نیز دعوت شود. حضور در جشنواره‌های معتبر سال‌جاری، شانس «قهرمان» برای حضور در فهرست نامزدهای اسکار سال2022 را نیز افزایش خواهد داد؛ البته «قهرمان» برای قرار گرفتن در فهرست نامزدهای فیلم‌های غیرانگلیسی‌‌زبانی که توسط اعضای آکادمی اسکار انتخاب خواهند شد، باید ابتدا از سوی کشور سازنده به آکادمی معرفی شود و این بستگی به نمایش عمومی «قهرمان» در سینماهای ایران و همچنین معرفی رسمی از سوی وزارت ارشاد دارد.
سخنان اصغر فرهادی پس از دریافت «جایزه بزرگ»
اصغر فرهادی پس از دریافت «جایزه بزرگ» از دستان الیور استون، کارگردان و مستند‌ساز بزرگ آمریکایی در سخنانی ضمن تشکر ویژه از هیأت داوران و اسپایک لی و مسئولان جشنواره کن و تیری فرمو به‌دلیل سازماندهی این جشنواره در دوران شیوع کرونا، گفت: گروهم (عوامل فیلم قهرمان) با تمام قلب خود با من کار کردند، تهیه‌کننده خوبم آلکساندر که مثل یک دوست سال‌هاست با هم کار می‌کنیم و خانواده‌ام که همیشه همراهم بودند؛ مخصوصا دخترم که خیلی مرا ترغیب کرد که این فیلم را بسازم. اکنون یاد 36سال پیش و زمانی که کودکی 13ساله بودم، افتادم. در شهری که به دنیا آمدم با کمترین امکانات نخستین فیلم کوتاه خودم را ساختم. 36سال است که جز نوشتن و فیلم ساختن، با همه محدودیت‌ها، فشارها، مشکلات و گرفتاری‌هایی که می‌توانست مرا از مسیری که انتخاب کرده بودم منصرف کند و باعث شود این فیلم‌ها را نسازم و شما نبینید، هیچ کار دیگری انجام نداده‌ام. اما با امید به اینکه در هر فیلمی که می‌سازم، پرسش‌هایی از شرایط تلخ اجتماعی اطرافم را با تماشاگران به اشتراک بگذارم و با فکر کردن به این مشکلات تلاش کنم به راه‌حلی برسم، باز هم به مسیر خود در زمینه نوشتن و فیلمسازی ادامه دادم. امیدوارم بتوانم با وجود همه مشکلات به این مسیر ادامه دهم؛ چراکه ایمان دارم یکی از مهم‌ترین راه‌های نجات کشورم، آگاهی‌بخشی است.
اصغر فرهادی پس از دریافت «جایزه بزرگ» جشنواره کن همراه با یوهو کاسمانن که «جایزه بزرگ» را به‌طور مشترک با وی دریافت کرده بود، در مراسم فوتوکال و نشست خبری شرکت کرد و در سخنانی گفت: خیلی خوشحال شدم از اینکه با این وضعیت شیوع بیماری کووید فستیوال (کن) برگزار شد. قبلا تصور می‌کردم به‌دلیل این وضعیت جشنواره برگزار نشود. قرار بود به‌عنوان داور (در هفتادوچهارمین دوره جشنواره کن) حضور داشته باشم، اما زمانی که مرا به‌عنوان داور دعوت کردند، اعلام کردم که خودم هم فیلمی در دست ساخت دارم. خوشحالم که فستیوال به‌رغم همه مشکلات برگزار شد و مردم برای نخستین‌بار فیلم«قهرمان» را اینجا دیدند.
اشتباه اسپایک لی
اسپایک لی، رئیس هیأت داوران این دوره جشنواره کن، در ابتدای مراسم با لو دادن برنده جایزه اصلی تمام هیجان جشنواره را از بین برد. زمانی که مجری مراسم اختتامیه به رسم همیشگی کن از اسپایک لی پرسید کدام جایزه اول باید اهدا شود (منظور اهدای جایزه به‌ترتیب اولویت تعیین شده در جشنواره و نه جایزه فیلم برتر)، اسپایک لی به‌طور اشتباهی تصورکرد باید نام فیلم برنده نخل طلا را اعلام کند که همین کار را هم انجام داد و در همان ابتدا نام «تیتان» را به‌عنوان فیلم برنده اعلام کرد. واکنش سایر اعضا ازجمله ملانی لارن که سعی در جلوگیری از ادامه سخنان لی داشت و طاهر رحیم که از اینجا به بعد دائم کنار اسپایک لی نشست و مانند یک کارشناس به او در اعلام نام بخش‌ها و اسامی کمک و تلاش کرد حرف‌های مجری‌ها و اعلام‌کنندگان نام برندگان را برای وی ترجمه کند، صحنه‌های بامزه‌ای را در ادامه جشنواره رقم زد. اسپایک لی اما در پایان این مراسم و در زمان اعلام نام فیلم برنده نخل طلای کن در سخنانی گفت: در طول 63سال عمر خود این مسئله را متوجه شده‌ام که به افراد پس از اشتباهاتشان شانس دومی نیز داده خواهد شد. من متأسفم از اینکه همه‌‌چیز را خراب کردم؛ این مسئله باعث شد که تعلیق و هیجان زیادی از مراسم امشب گرفته شود.
تیتان، کارگردانان زن و نخل طلا
اما بزرگ‌ترین اتفاق جشنواره به باور بسیاری از منتقدان و تحلیلگران، اعلام نام فیلم «تیتان» به کارگردانی ژولیا دوکورنو به‌عنوان فیلم برتر و برنده جایزه نخل طلای هفتادوچهارمین دوره جشنواره فیلم کن بود.
فهرست برندگان
نخل طلا: «تیتان» جایزه بزرگ: (به‌طور مشترک) «قهرمان» و «کوپه شماره 6» جایزه ویژه هیأت داوران: «زانوی احد» و «حافظه»(Memoria) بهترین بازیگر زن: رنه رینسیو برای بازی در فیلم «بدترین آدم دنیا» بهترین بازیگر مرد: کیلب لاندری جونز برای بازی در«نیترام» بهترین کارگردان: لئو کاراکس برای ساخت فیلم «آنت» بهترین فیلمنامه: ریوسوکه هاماگوچی برای فیلم «ماشین من را بران» دوربین طلایی (فیلم اول): «مورینا» ساخته آنتونتا آلمات کاسیجانوویچ
نخل طلایی فیلم کوتاه: «تمام کلاغ‌های دنیا» ساخته تنگ یی دیپلم افتخار هیأت داوران در فیلم کوتاه: «آسمان آگوست» ساخته ژاسمین تنوچی
