تیشه خشکسالی به ریشه دامداری گناباد

محمد بلبلی-خبرنگار

خشکسالی علاوه بر تبعات زیست‌محیطی که برای نقاط مختلف کشور به همراه دارد، اثرات زیانباری نیز بر حوزه‌های اقتصادی ازجمله دامداری به بار می‌آورد؛ موضوعی که این روزها دامداران شهرستان گناباد در استان خراسان‌رضوی را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده‌است.وجود ۱۳۰واحد دامداری گناباد، این شهرستان را به یکی از مراکز مهم دام‌پروری در استان خراسان‌رضوی تبدیل کرده، اما معضلاتی از قبیل خشکسالی و گرانی نهاده‌های دامی، نه‌تنها دامداران بلکه وضعیت اشتغال را دراین شهرستان با بحران‌های جدی مواجه کرده‌است.

بحران خشکسالی
مدیر جهاد کشاورزی گناباد دراین باره به همشهری گفت: وضعیت بحران خشکسالی تقریبا همه شهر‌های خراسان رضوی را تهدید می‌کند، اما گناباد در یک سال گذشته کم‌ترین میزان بارندگی را درمیان شهرستان‌های استان داشته و این موضوع، دامداری و کشاورزی این شهرستان را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده‌است.نعمت غفوری با بیان اینکه خشکسالی فشار مضاعفی را بر دامداری وارد می‌کند، ادامه داد: کمبود آب، مراتع گناباد را از مصولات کشاورزی که یکی از مهم‌ترین آنها نهاده‌های دامی‌ست، خالی کرده است و باید علوفه و نهاده‌های دامی از شهرها و استان‌های همجوار وارد شود. در حال‌حاضر مراتع گناباد تنها توانایی تامین 30درصد از علوفه دامی را دارند. این مسئول با بیان اینکه 60درصد از دامداری‌های گناباد سنتی و 40درصد صنعتی هستند، عنوان کرد: بخشی از نیاز نهاده‌های دامی در گناباد به‌صورت یارانه‌ای تامین می‌شود، سهم دامداری‌های سنتی 75درصد نسبت به دامداری‌های صنعتی کم‌تر بوده و همین موضوع سبب بروز تبعاتی دراین صنف شده است.

رتبه سوم گناباد در تولید شیر
مدیر جهاد کشاورزی گناباد افزود: صنعت پرورش گاوشیری گناباد با حدود ۲۰هزارو ۲۰رأس دام اصلی و دورگ و تولید سالانه بیش‌از ۶۸هزارو ۶۰۰تن و روزانه حدود ۱۸۸تن شیرخام، رتبه سوم استان خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است.
غفوری ادامه داد: وقتی نهاده‌ دامی به‌طور 100درصد تامین نمی‌شود، بر قیمت شیر تاثیر مستقیم خواهد داشت، اما شیر نیز به قیمت مصوب باید فروخته شود که هیچ‌گونه همخوانی با قیمت نهاده ندارد. دامداران سنتی خواستار تعیین قیمت براساس قیمت نهاده‌ دامی هستند که تاکنون ترتیب‌اثر داده نشده است.
وی با اشاره به افزایش چشمگیر هزینه‌های تمام شده تولید، گفت: هم‌اکنون قیمت تمام‌شده تولید هر کیلوگرم شیرخام، بین ۶هزارو ۵۰۰ تا ۷هزارتومان است، اما همچنان شیر را از دامدار کیلویی ۴هزارو ۵۰۰تومان خریداری می‌کنند. ضمن اینکه در زمینه گوشت قرمز نیز با افزایش هزینه‌های تولید مواجهیم. غفوری تصریح کرد: به‌عنوان‌مثال، قیمت تمام‌شده تولید هر کیلوگرم گوشت گوسفند در شرایط فعلی بین ۷۰ تا ۸۰هزارتومان است، اما هم‌اکنون قیمت خرید هر کیلوگرم گوسفند زنده از دامداران بین ۴۵ تا ۵۵هزارتومان محاسبهمی‌شود.
هزینه‌های بالا؛ صرفه کم
این مسئول افزود: نهاده‌های وارداتی به‌دلیل وجود مخارج حمل‌ونقل برای دامداران گران‌تر تمام می‌شود، اما آنها محصولات خود را باید به قیمت‌ مصوب به بازار ارائه کنند که ضرر و زیان قابل‌توجهی برایشان به‌همراه دارد و صرفه اقتصادی این شغل را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این موضوع سبب شده بعضی از دامداران دام‌های مولد خود را روانه کشتارگاه‌ها کنند. غفوری اظهارکرد: وقتی دام‌های مولد برای تهیه‌ گوشت و به دلیل مشکلات شدید اقتصادی روانه بازار شوند، به این معناست که درآینده نه‌چندان دور کل کشور با مشکل جدی کمبود دام و محصولات دامی مواجه‌ خواهد شد.
وی با بیان اینکه در ماه‌های اخیر، هشدارهای زیادی درباره کشتار دام‌های مولد به دلیل کمبود نهاده و علوفه شنیده می‌شود و دولت تاکنون اقدام مؤثری دراین حوزه نداشته است، ادامه داد: فعالان بخش‌خصوصی درباره جبران نشدن این خسارت و ازبین رفتن ذخایر ژنتیکی کشور ابراز نگرانی می‌کنند، ضمن اینکه گفته می‌شود با ادامه این روند، به‌زودی کشور در حوزه تأمین گوشت قرمز دچار چالش‌های جدی می‌شود.

مازاد 70درصدی تولید دام در گناباد
مدیر جهاد کشاورزی گناباد با بیان اینکه درحال‌حاضر با مازاد 70درصدی تولید دام در گناباد روبه‌رو هستیم، افزود: سازمان امورعشایر در بیشتر شهرها خرید تضمینی دام را در زمان‌های معین انجام می‌دهد، اما این موضوع به‌دلیل نبودن دفترعشایری، شامل حال گناباد نمی‌شود و دام‌های تولیدشده روی دست دامدان مانده‌است.غفوری عنوان کرد: با توجه به اینکه گناباد شهرستانی است که مرکز دامپروی به‌حساب می‌آید، اگر ازسوی مسئولان حمایت‌های لازم انجام نشود، با مشکلات بسیاری ازجمله بحران اشتغال رو‌به‌رو خواهیم شد. وی درباره جبران خسارت‌های ناشی از خشکسالی نیز اظهارکرد: تامین‌ نهاده‌ها در اختیار استان‌ها نبوده و یک موضوع کشوری است، ما به جهاد کشاورزی استان پیشنهاد داده‌ایم شهرستان‌‌هایی که با ضریب خشکسالی بیشتری روبه‌رو هستند، این ضریب در تامین نهاده‌های دامی آنها محاسبه شود و سهمیه‌ای متناسب با وضعیت خشکسالی دریافت کنند.
غفوری اضافه‌کرد: یکی دیگر از پیشنهادهای ارائه شده برای برون‌رفت از وضعیت بحرانی کنونی، پرداخت تهسیلات بانکی‌ کم‌بهره برای دامداران است، تا این صنف با تامین هزینه‌های جاری، توانایی ادامه کار تا سال آینده را داشته باشد، به این امید که سال آینده سال پربارانی باشد.