پیکر نیمه‌جان تئاتر البرز
زخم‌های ناسور تئاتر استان در شرایط همه‌گیری ویروس کرونا و نبود سالن‌های استاندارد، سر باز کرده‌است
زهرا اشرف‌زاده-خبرنگار
شیوع ویروس کرونا ضربه مهلکی بود بر پیکر حوزه فرهنگ و هنر البرز و به‌ویژه تئاتر استان، چراکه این هنر رابطه مستقیمی با مخاطب دارد. مشکلات موجود دراین عرصه به‌حدی است که فعالان تئاتر استان معتقدند حتی دستورالعمل‌های تعیین شده برای بهره‌گیری از۵۰درصد ظرفیت سالن‌های نمایش در شرایط زرد کرونایی هم به‌دلیل نبود سالن‌های استاندارد و نداشتن سامانه‌های تهویه مناسب، نتوانسته دردی از زخم‌های ناسور تئاتر البرز دوا کند.
با این حال هنرمندان البرزی با انجام اجراهای مجازی و حضور در جشنواره‌های مختلف کشوری، همچنان چراغ تئاتر استان را روشن نگه داشته‌اند. درخشش البرز در سی‌ونهمین جشنواره تئاتر فجر و کسب یک سیمرغ بلورین و 3کاندیدای دریافت سیمرغ بلورین، نمونه‌ای از درخشش وتلاش بی‌وقفه هنرمندان استان در روزهای کرونایی بود. همچنین هنرمندان البرزی توانستند حدود 5جشنواره مجازی با موضوع‌های مختلف برگزارکنند. این موفقیت‌ها در شرایطی حاصل شد که بسیاری از هنرمندان تئاتر عملا بیکار شده‌اند و برای گذران زندگی و تامین درآمد، با مشکلات عدیده‌ای مواجهند و این درحالی‌است که تاکنون ازسوی نهادهای مسئول کمک چندانی به آنها نشده‌است و به‌همین دلیل از مسئولان فرهنگی استان گلایه دارند.
روزهای بیکاری تئاتری‌های
یکی از هنرمندان باسابقه تئاتر البرز با بیان اینکه اوضاع هنرمندان این حوزه دراستان نامناسب است، می‌گوید: بیش از یک‌سال است که درگیر شیوع ویروس کرونا هستیم و به‌دنبال آن بسیاری از هنرمندان بیکار شده‌اند، اما دستگاه‌های مسئول هیچ کمکی به این قشر نکرده‌اند و گویا هنر و هنرمندان جزو دغدغه‌های دولت نیستند. حتی مسئولان استانی هم به فکر هنرمندان نبودند و حمایت‌های لازم از هنرمندان تئاتر استان در شرایط کرونایی انجام نشد؛ روزهای سختی بر اهالی تئاتر می‌گذرد.
مهدی فتحی می‌افزاید: با همه مشکلات موجود، هنرمندان تئاتر استان به‌سختی این هنر را دراستان حفظ کردند و هرگز دست از تلاش نکشیدند و با همه سختی‌هایی که وجود دارد، تئاتر البرز را با فعالیت‌هایی مانند اجراهای آپارتمانی، تئاترآنلاین، اجرای رادیویی و... زنده نگه داشته‌اند. وی اضافه می‌کند: به‌عنوان مثال، جشنواره تئاتر «کهن‌دشت البرز» به‌صورت مجازی برگزار و تئاترهای خیابانی در فرهنگسرای استان نیز با ظرفیت محدود و با رعایت فاصله‌گذاری و پروتکل‌های بهداشتی اجرا شد.
بی‌تفاوتی برخی مسئولان فرهنگی
یکی دیگر از بازیگران تئاتر البرز با انتقاد از اینکه گویا تئاتر اهمیت چندانی برای مسئولان فرهنگی استان ندارد، می‌گوید: حدود یک سال‌ونیم است که نفس‌های تئاتر البرز به شماره افتاده، تئاترها تعطیل است و به‌دلیل سامانه تهویه نامناسب سالن‌ها، معمولا برای اجرای تئاتر در استان مجوز صادر نمی‌شود یا بسیار محدود است.
زهرا محمدی می‌افزاید: متاسفانه این روزها تئاتر درمیان مخاطب عام استان هم جایگاه خوبی ندارد. قبل از همه‌گیری کرونا هم تئاتر استان از کمبود مخاطب رنج می‌برد، اما درشرایط کنونی مردم برای دیدن تئاتر به سالن‌های نمایش نمی‌آیند. پیش‌تر بیشتر هنرمندان تئاتر البرز با اجرا در شهرهای بزرگ مانند تهران، شیراز و... کسب درآمد می‌کردند، اما اکنون که ویروس کرونا برسر کشور سایه انداخته‌است، عملا بیکار شده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: تئاتر قدمت دیرینه‌ای در استان البرز دارد و ازسوی دیگر هنرمندان تئاتر استان در هر جشنواره‌ای که شرکت کرده‌اند، خوش درخشیده‌اند، اما به‌نظر می‌رسد در نگاه مسئولان فرهنگی استان، تئاتر چندان جایگاهی ندارد. برهمین اساس هم هست که هنرمندان تئاتر در بودجه‌های فرهنگی استان سهمی ندارند که این موضوع نشان‌دهنده بی‌مهری مسئولان مربوط نسبت به این هنر است.
محمدی اضافه می‌کند: با وجود همه‌گیری کرونا، هنرمندان البرزی می‌توانند برای تغییر حال‌وهوای مردم، تئاترهای خیابانی اجرا کنند. متولیان فرهنگی استان برای تحقق این موضوع از هنرمندان تئاتر استفاده کنند و مانع فراموشی این هنر دیرینه دراستان شوند.
روزهای بی‌پناهی تئاتری‌ها
دیگر فعال حوزه تئاتر البرز می‌گوید: وقتی در روزهای عادی فرهنگ و هنر جایگاه مناسبی در سبد مصرفی مردم ندارد، طبیعی است که در شرایط بحران همه‌گیری کرونا، که مردم در رفع و رجوع امور اولیه زندگی خود هم مانده‌اند، نخستین چیزی که از سبد مصرفی‌شان حذف می‌شود، تئاتر باشد و نمی‌توان بر آنها خرده‌ای هم گرفت. نکته اینجاست که شیوع ویروس کرونا بیش‌از پیش بی‌پناهی هنرمندان این عرصه را عیان کرد.
الهام یوسفی با اشاره به برخی راهکارهای موجود برای حمایت از تئاتر البرز در شرایط همه‌گیری کرونا می‌افزاید: درهمان چندماه نخست می‌شد چاره‌ای برای زنده نگه داشتن تئاتر استان اندیشید و به‌عنوان مثال سالن‌ها را برای اجراهای بدون تماشاگر و به‌صورت آنلاین حفظ کرد. همچنین امکان اینکه روی فیلم تئاترها سرمایه‌گذاری شود وجود داشت. مسئولان مربوط می‌توانستند بودجه حمایتی بگیرند و از هنرمندان آسیب‌پذیرتر حمایت کنند یا تدابیری بیندشند که سالن‌های تئاتر دراستان تعطیل نشوند، اما متاسفانه مدیریت موثری دراین حوزه اعمال نشد.
لزوم حمایت از هنرمندان تئاتر
رئیس انجمن نمایش استان البرز نیز با بیان اینکه همه‌گیری ویروس کرونا بیشترین آسیب را به فرهنگ و هنر استان زد، می‌گوید: از میان همه هنرها، کرونا بیشترین آسیب را به تئاتر زد، چراکه لازمه اجرای تئاتر به‌عنوان هنری زنده، حضور همزمان گروه اجرایی و تماشاگر است. زیان تئاتر البرز در روزهای کرونایی قابل جبران نیست، چراکه هنرمندان بسیاری در استان فقط از طریق تئاتر امرار معاش می‌کنند و تعطیلی این حوزه، این قشر را با مشکل مواجه کرده‌است. ندا قربانیان می‌افزاید: تئاتر در شرایط عادی و قبل از همه‌گیری کرونا هم در البرز مهجور بود، اما نمی‌دانم درشرایط کنونی برسر این هنر که قدمتی دیرینه در البرز دارد، چه بلایی می‌آید. فقط از مسئولان شهرداری و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی البرز تقاضا می‌کنم اگر کاری از دست‌شان برمی‌آید، انجام دهند. وی اظهار می‌کند: متاسفانه سالن‌های تئاتر استان تعطیلند و فقط سالن‌های تمرین باز است که آنها هم شرایط خوبی ندارند. گاهی اوقات نمایش‌ها به‌صورت آنلاین اجرا می‌شود، اما تئاتر هنری زنده و پویاست و هیچ‌وقت فضای‌مجازی نمی‌تواند به‌عنوان جایگزینی برای اجرای زنده تلقی شود.قربانیان ادامه می‌دهد: 3سالی می‌شود کلنگ پردیس تئاتر البرز به زمین زده و اسکلت اولیه آن ساخته شده‌است، اما پروژه به‌دلیل نداشتن بودجه تعطیل شده‌است. بارها برای تهیه بودجه از دستگاه‌هایی مانند شهرداری، تقاضای کمک کردیم، اما بی‌نتیجه مانده‌است. برهمین اساس برای تکمیل پروژه پردیس تئاتر البرز به‌سراغ سرمایه‌گذار بخش‌خصوصی رفتیم، اما وقتی سرمایه‌گذار برای دیدن مکان و اسکلت پروژه مراجعه می‌کند، به معماری طرح ایراد می‌گیرد و منصرف می‌شود.رئیس انجمن نمایش استان اضافه می‌کند: امیدواریم مسئولان استان چاره‌ای برای امرارمعاش هنرمندان تئاتر استان بیندیشند و برای ساخت پردیس تئاتر البرز پای کار بیایند تا فعالان تئاتر استان صاحب یک سالن استاندارد تئاتر شوند. البرزی ها جزو هنرمندان برتر حوزه تئاتر در ایران هستند، اما به دلیل برخی بی‌مهری‌ها هنرشان دراین شهر دیده نشده‌است.
