کار از شما، جا از ما

مژگان مهرابی

کرونا از وقتی مهمان ناخوانده شهرمان شده دردسرهای زیادی را برای شهروندان درست کرده است. بیماری، تعطیلی مغازه‌ها و مدارس، بی‌رونقی بازارها از جمله مشکلاتی هستند که سایه خود را بر سر زندگی شهروندان انداخته‌اند.
​

 اما مهم‌ترین معضلی که گریبان برخی از شهروندان را گرفته، ضعف معیشتی است که بیشتر از همه اقشار کم درآمد را با بحران مواجه کرده است. در بین آنها زنان سرپرست خانوار و افراد معلول بیشتر از همه آُسیب دیده‌اند چراکه نه سرمایه‌ای برای کارکردن دارند و نه فضایی برای کسب درآمد. دوروبرمان از این دسته افراد کم نیستند.

می‌دانیم و از احوالشان خبر داریم که چه روزهای پر مشقتی را پشت سر می‌گذارند. در این زمینه اداره ساماندهی منطقه ۱۴ با توجه به شرایط موجود دست به اقدام قابل توجهی زده که هدفش حمایت از خانواده‌های کم‌بضاعت است. این اداره با راه‌اندازی روزبازار در محله‌های پرستار و حسین‌آباد دولاب امکان درآمدزایی را برای شهروندان فراهم کرده است. با کمترین قیمت ممکن غرفه‌ها را به اهالی اجاره می‌دهد تا کسب درآمدی کنند و مهم‌تر اینکه غرفه‌ها را رایگان در اختیار زنان سرپرست خانوار و معلولان می‌گذارد. اینکه چه کسانی واجد شرایط برای استفاده از خدمات روزبازار هستند و چطور می‌توانند از امکانات موجود بهره‌مند شوند، موضوع گزارش ماست.  

روز سه‌شنبه، ساعت ۱۱ بوستان زیتون برخلاف دیگر روزهای هفته پررفت‌وآمد است. از صبح تعداد زیادی از بساط‌گسترها و وانتی‌ها آمده‌اند تا قبل از شروع روز غرفه‌های خود را برپا کنند. اغلب‌شان آمده‌اند و بعضی‌شان هم مشغول چیدن اجناس خود هستند. چند هفته‌ای می‌شود که روزهای سه‌شنبه در حاشیه بوستان زیتون روزبازار دایر می‌شود.

البته پیش‌تر هم بوده اما حالا شرایط آن کمی فرق کرده است. فروشنده‌ها رعایت پروتکل‌های بهداشتی را می‌کنند و کسی بدون ماسک نیست حتی در آن هوای گرم که نفس کشیدن را هم سخت کرده است. غرفه‌ها تا فضای پشتی پارک ادامه دارد. تعدادشان زیاد است. در آنها همه جور جنس و وسیله‌ای دیده می‌شود. از پوشاک و کفش تا ظرف‌های پلاستیکی و داروهای گیاهی. تنوع اجناس آنقدر زیاد است که گاها مشتری‌ها را دچار تردید می‌کند. اغلب غرفه‌ها سایه‌بان دارند. سقف‌های پارچه‌ای که توسط فروشنده‌ها برپا شده است. قیمت‌ها مناسب است و شهروندان راضی.  

• درآمدزایی با حداقل قیمت

​

«میثم سبوحی» لباس کودک می‌فروشد. می‌گوید: «اجاره هر غرفه ۲ در یک ۱۵ هزار تومان است. اگر کسی بخواهد غرفه‌اش بزرگ‌تر باشد، ۳۰ هزار تومان باید پرداخت کند. این مبلغ در مقابل اجاره‌بهای مغازه‌ای که پرداخت می‌کردم هیچ است.» او متذکر می‌شود که با خنک شدن هوا تعداد مشتری‌ها هم بیشتر می‌شود.  
سبوحی روزبازار را عاملی برای جبران ورشکستگی‌اش می‌داند و می‌گوید: «به دلیل کرونا بارها مغازه‌مان بسته شد برای همین نتوانستم اجاره مغازه را پرداخت کنم و آن را واگذار کردم. حالا اجناسم را به اینجا آورده‌ام تا حداقل بتوانم بدهی‌هایم را پرداخت کنم.» امثال این شهروند کم نیستند کسانی که غرفه را با حداقل قیمت اجاره کرده‌اند. اما در بین‌شان زنان سرپرست خانوار زیادی هم وجود دارد که بدون سرمایه کاسبی می‌کنند.  
«طیبه برزگر» یکی از آنهاست. بانوی سالمندی که ۴ فرزند دارد و ۲ تای‌شان را راهی خانه بخت کرده است. می‌گوید: «قبل از کرونا زندگی‌ام سخت سپری می‌شد و حالا سخت‌تر شده است.» او بی‌توجه به سن و سالش روی زمین نشسته و لیف می‌بافد. چون سرمایه زیادی ندارد، اجناسی که در بساطش دیده می‌شود، بیشتر دستگیره، لیف وسایل آشپزخانه و حمام است. چند دست هم لباس.

می‌گوید: «خدا را شکر. بالاخره یکی به داد ما بیچاره‌ها رسید. راضی‌ام. پولی برای اجاره مکان ندارم. اینجا را رایگان در اختیارم گذاشته‌اند. روزی‌ام درمی‌آید.» کمی جلوتر بانوی جوانی بساط دارد. روی میز لباس پهن کرده و غرفه‌اش فاقد سرپناه است. خودش را «مریم میرزاعلی» معرفی می‌کند و می‌گوید که به دلیل بیماری همسرش ناگزیر به کسب درآمد است. او از راه ندازی این روزبازار راضی است و می‌گوید: «من یک زن جوان هستم هر جایی نمی‌توانم برای کار بروم. اینجا امنیت خوبی دارد و تا تاریک شدن هوا هم که بمانم همسرم نگران نمی‌شود.» 

• خوب بخر، ارزان بخر

​

انتهای بازار غرفه میوه و سبزیجات است. دیدنش بازارهای پر طراوت شهرهای شمال کشور را تداعی می‌کند. عطر خوش سبزی‌های تازه خمودگی را از هر رهگذری دور می‌کند. قیمت میوه‌ها مناسب است. وجود این روزبازار خود عامل مهمی در کاهش سدمعبر وانتی‌ها و دستفروش‌های منطقه است. دیگر اینکه رونقی به کسب و کار قشر نیازمند می‌دهد و همین باعث شده نانی بر سر خانواده‌های بی‌بضاعت آورده شود. «هانیه خسروی» یکی از اهالی محله که برای خرید به بازار آمده است، می‌گوید: «قبلاً برای خرید باید چند مغازه را می‌رفتم تا جنس مناسب خریداری کنم. حالا خریدهایم را روزهای سه‌شنبه انجام می‌دهم. بیشتر برای خرید میوه و سبزی به اینجا می‌آیم. اما اگر وسیله‌ای نیاز داشته باشم هم از همین‌جا می‌خرم.» 

رئیس اداره ساماندهی منطقه ۱۴ خبر داد /خدمات رایگان با ارائه معرفینامه

​ احمد بابایی /رئیس اداره ساماندهی منطقه ۱۴

برپایی روزبازار کمک شایانی به رونق اقتصادی شهروندان می‌کند به‌خصوص آنهایی که وضع معیشتی مناسبی ندارند. «احمد بابایی» رئیس اداره ساماندهی منطقه ۱۴ می‌گوید: «دایر شدن روزبازار ۲ مزیت مهم دارد اول اینکه به خانواده‌هایی که سرمایه برای راه‌اندازی کسب و کار ندارند کمک می‌کند. دیگر اینکه شهروندان مایحتاج خود را با قیمت مناسب و کیفیت خوب تهیه می‌کنند. قیمتی که در اینجا عرضه می‌شود خیلی مقرون به صرفه‌تر از مغازه است.» به گفته بابایی غرفه‌ها با حداقل قیمت واگذار می‌شود و البته برای زنان سرپرست خانوار و معلولان رایگان است. او ادامه می‌دهد: «نکته‌ای که باید متذکر شوم اینکه بعضی از بانوان سرپرست خانوار از درآمد بالایی برخوردار هستند و پرداخت اجاره ۱۵ هزارتومان مشکلی برایشان ایجاد نمی‌کند که از آنها دریافت می‌شود. افراد کم‌توان هم هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند. در سه‌شنبه بازار بوستان زیتون، فرد معلول یا کم‌توانی نیست و بیشترشان بانوان سرپرست خانوار هستند.»

البته پیش‌تر در منطقه ۱۴ روزبازار برگزار می‌شده اما روال عادی خودش را داشته، یعنی قیمتی که پیمانکار تعیین می‌کرده و کاسب هم اجاره می‌کرده است. حالا اداره ساماندهی با هدف خدمت به شهروندان و حمایت از قشر ضعیف جامعه پا به میدان گذاشته و خود ناظر و مجری این کار است. بابایی متذکر می‌شود: «در شرایط کرونایی باید هوای شهروندان‌مان را داشته باشیم.»

او در ادامه با بیان اینکه در محله پرستار جمعه بازار دایر می‌شود می‌گوید: «در نظر داریم در میدانگاه امیرکبیر روزبازار یا شب بازار برپا کنیم. اینجا یک مکان پر تردد است و دایر شدن روزبازار علاوه بر اینکه رونقی به کسب و کار شهروندان می‌دهد می‌تواند دیگر شهروندان از محله‌های دور و نزدیک هم برای تفریح بیایند و هم از بازار خرید کنند.» به گفته این مسئول، کسانی که تمایل به دریافت غرفه دارند باید به اداره ساماندهی مراجعه کنند. بانوان سرپرست خانوار و معلول هم با ارائه معرفینامه از سوی بهزیستی و کمیته امداد می‌توانند خدمات رایگان دریافت کنند.