جدال با کلمات

سارا مهربان ـ روزنامه‌نگار

سال‌ها پیش رمانی از نویسنده‌ای ترک مطالعه می‌کردم که به فارسی برگردانده شده بود. اتفاقا این کتاب، آن سال، برنده جایزه‌‌ ادبی در ترکیه شد. داستانی پرکشش و جالب داشت، اما ویراستاری آن به اندازه‌ای پرغلط و اشتباه بود که باعث شد تاب نیاوردم و با مدادی شروع به غلط‌گیری کنم. به همین دلیل، هر یک از ما گاهی لازم است به اندازه خودمان از حرفه ویراستاری سر در بیاوریم. برای رسیدن به این هدف کتاب‌هایی بسیاری به چاپ رسیده که در اینجا چند نمونه موفق را معرفی می‌کنیم.

غلط ننویسیم
در کتاب «غلط ننویسیم» ابوالحسن نجفی، سعی شده تا اشتباهات متداول و رایج در زبان فارسی برای خوانندگان شرح داده شود. نویسنده با دلایل موجود درست یا غلط بودن را شرح می‌دهد و علاوه بر آن، با ذکر مثال‌های متعدد، درک نکات ارائه شده را برای خواننده آسان و دلپذیر می‌کند. در این کتاب، علاوه بر اشتباهات رایج در زبان فارسی، مانند غلط املایی، غلط نگارشی، استفاده نادرست کلمه‌ها، غلط‌های صرفی و نحوی، درباره گرته‌برداری واژگانی نیز آورده شده است.

نکته‌های ویرایش
«نکته‌های ویرایش» علی صلح‌جو، در قالب نوشته‌های پراکنده است و نویسنده این نکات را تبدیل به کتابی آموزشی نکرده. اگرچه کتاب به‌صورت یادداشت‌های پراکنده چاپ شده، اما فهرستی دقیق و شفاف دارد. نگارنده با ذکر نمونه‌های مختلف، مقایسه نظرات و ذکر خطاهای پیش‌آمده، درک مفاهیم را برای خواننده آسان کرده است.

نگارش و ویرایش
«نگارش و ویرایش» احمد سمیعی گیلانی از دیگر کتاب‌های مهم در حوزه ویرایش است. این کتاب از دو بخش نگارش و ویرایش تشکیل شده و منبع مناسبی برای آموزش اصول ویرایش و نگارش است. در این کتاب انواع ویرایش و مراحل خدمات ویرایشی را خواهید شناخت و تفاوت ویرایش فنی و زبانی را به‌روشنی درمی‌یابید.

آموزش ویراستاری و درست‌نویسی
حسن ذوالفقاری با کتاب «آموزش ویراستاری و درست‌نویسی» در بخش اول، شما را با مباحثی مانند نشانه‌گذاری، عددنویسی، آوانگاری، املای صحیح واژگان، مستندسازی و کتاب‌آرایی، پیوسته‌نویسی و جدانویسی، سال‌نگاری و فرمول‌نویسی آشنا می‌کند. در بخش دوم نیز با مباحثی مانند خطاهای واژگانی، تعبیری، اصطلاحی و همچنین، خطاهای دستوری، ازجمله ناهماهنگی نهاد با فعل، حذف بی‌قرینه فعل و مجهول نابجا آَشنا خواهید شد.

بهتر بنویسیم
کتاب «بهتر بنویسیم» رضا بابایی به شما درست‌نویسی، ساده‌نویسی و زیبانویسی را آموزش می‌دهد. او با مباحثی مانند غلط‌های املایی و نگارشی، سازگاری و همبستگی واژگان، پرهیز از حشو، کاربرد صنایع ادبی در کلام، غنای واژگان، زبان گفتار، کوتاه‌نویسی و تنوع در ساختار جمله و تعابیر آشنا خواهد کرد.

بازاندیشی در مباحثی از نشر و ویرایش
عبدالحسین آذرنگ در «بازاندیشی در مباحثی از نشر و ویرایش» بسیاری از مباحث را برای نخستین‌بار در زبان فارسی مطرح می‌کند. از این‌رو می‌توان این کتاب را زمینه‌ای برای بحث و بررسی‌های بیشتر دانست. نوشته‌های این کتاب ارزش پژوهشی و کاربرد آموزشی و خودآموزی دارد. ناشران، برنامه‌ریزان و سیاستگذاران نشر و ویرایش، ویراستاران و حتی بسیاری از عناصر تولیدی کتاب، روزنامه‌نگاران، رسانه‌گران و دانشجویانی که دوره‌های نشر و ویرایش را می‌گذرانند، مخاطبان بالفعل این کتاب هستند.

آموزش ویراستاری و درست‌نویسی
«آموزش ویراستاری و درست‌نویسی» حسن ذوالفقاری درست‌نویسی را به خوانندگان زبان فارسی می‌آموزد. در این کتاب می‌توان به زبان ساده نگارش اشاره کرد که با نثری گویا و شیوا، امکان درک و تفهیم مطالب را برای همه خوانندگان امکان‌پذیر کرده و با تکنیک‌های آموزشی، نظیر دسته‌بندی و استفاده از جدول، ارائه مطلب را آسان‌تر می‌کند.