گلایه ساکنان گلابدره از افت فشار آب و کم‌آبی در روزهای گرم تابستان
آخر هفته‌ها آب نداریم
حسن حسن‌زاده
ظهر تابستان وقتی آفتاب روی خانه‌ها عمود می‌شود، پناه بردن به باد خنک کولرهای آبی بهترین و دردسترس‌ترین راهکار برای فرار از گرمای تابستان است.
اما اینجا در محله گلابدره که خانه‌ها روی شیب تند تپه و در ارتفاع هزار و ۸۰۰ متری بنا شده‌اند، حتی کولرها هم در برخی ساعات روز تشنه می‌مانند. تانکرهای کوچک و بزرگ ذخیره آب که روی پشت‌بام خانه‌ها نصب شده و شیلنگ‌هایی که آب را از قنات بالادست به خانه‌ها می‌رساند، گواهی بر تلاش ساکنان گلابدره برای تأمین آب مصرفی روزانه است.
در بالادست این محله فشار آب لوله‌کشی آخر هفته‌ها به کمترین میزان خود می‌رسد و اهالی آب مصرفی خود را با تانکرها و حتی دبه‌های کوچکی که از قبل پر کرده‌اند تأمین می‌کنند. تابستان ۱۳۹۸ گزارشی از مشکلات کم‌آبی گلابدره تهیه کردیم و خوشبختانه طی یک سال اخیر در بخشی از این محله اقداماتی برای حل این مشکل انجام شد. با وجود این، هنوز هم کم‌آبی به‌ویژه در روزهای گرم تابستان و اوج مصرف، معضل شماره یک ساکنان بالادست این محله است. بار دیگر سری به محله گلابدره زدیم و در گفت‌وگو با اهالی و شورایاران، ابعاد این معضل را در آغاز فصل تابستان بررسی کردیم.
از خانه‌های بالادست محله گلابدره تا برج‌های سر به فلک‌کشیده محله‌های مجاور راهی نیست. اما در برخورداری از امکانات رفاهی و برخی خدمات شهری، میان خانه‌های فرسوده بالادست این محله با برج‌ها و محله‌های اعیان‌نشین اطراف فاصله زیادی وجود دارد. سر ظهر وقتی آفتاب روی پشت‌بام خانه‌های قدم و نیم قد گلابدره عمود می‌شود و گرمای هوا به بالاترین میزان خود می‌رسد، مسیر خانه‌های بالادست این محله را در پیش می‌گیریم. اهالی می‌گویند معمولاً حوالی ظهر فشار آب لوله‌کشی به پایین‌ترین حد خود می‌رسد و تأمین آب مصرفی را به دغدغه اصلی آنها تبدیل می‌کند.
«محمدرضا ترابی گودرزی» شورایار محله گلابدره می‌گوید: «ظهرها فشار آب لوله‌کشی به شدت افت می‌کند و گاهی آنقدر فشار آب کم می‌شود که فرقی با قطع بودن آب ندارد.» در کوچه قنبری زنگ یکی از خانه‌ها را می‌زنیم. مرد میانسال ما را به حیاط کوچک خانه‌اش دعوت می‌کند. چند دبه سفید که تا نیمه پر از آب شده ذخیر آب روزانه آنهاست.
صاحبخانه یکی از دبه‌ها را زیر شیر می‌گیرد و فلکه را می‌چرخاند. آب با فشار بسیار کم به دبه می‌ریزد. مرد میانسال می‌گوید: «اول صبح فشار آب کمی بیشتر است. صبح‌ها یکی دو دبه را از آب پر می‌کنیم تا آخر شب بی‌آب نمانیم. حوالی ظهر که دیگر آب با این فشار کم به طبقات بالا نمی‌رسد. مجبوریم در این گرما کولرها را خاموش کنیم یا با دبه روی پوشال‌ها آب بریزیم. فشار بسیار کم‌آب بارها باعث سوختن پمپ آب شده است و مجبور به هزینه دوباره شده‌ایم.»
- از مصائب ذخیره آب در تانکر
محمدرضا ابوالقاسمی/دبیر شورایاری گلابدره
تانکرهای کوچک و بزرگ آب که روی همه پشت‌بام‌ها نصب شده، نخستین چیزی است که در نمای خانه‌های اطراف جلب توجه می‌کند. به دلیل افت‌گاه و بیگاه فشار آب، ساکنان گلابدره سال‌هاست که با همین تانکرها آب را ذخیره و نیازهای روزانه خود را برطرف می‌کنند. «محمدرضا ابوالقاسمی» می‌گوید: «ساکنان بالادست محله اول صبح و آخر شب که فشار آب لوله‌کشی بیشتر می‌شود، تانکرهای فلزی و پلاستیکی روی پشت‌بام را پر می‌کنند تا بی‌آب نمانند.» «اصغر کشانی» یکی از ساکنان گلابدره می‌گوید: «آب لوله‌کشی به طبقات بالا نمی‌رسد. از طرفی پر کردن تانکرها به‌ویژه در ساختمان‌های پرجمعیت آسان نیست. به‌عنوان مثال در آپارتمان ما که چند خانوار زندگی می‌کنند، آب ذخیره شده در تانکر زود تمام می‌شود و آخر هفته‌ها معمولاً با مشکل کمبود آب مصرفی روبه‌رو می‌شویم. از طرفی آبی که در تانکر ذخیره می‌شود بو می‌گیرد و آن هم مشکل دیگری است.»
- تانکرها با آب قنات پر می‌شود
بخشی از درختان سرسبز حاشیه رودخانه گلابدره علاوه بر آب رودخانه با آب قنات جاری این محله آبیاری می‌شوند. خوشبختانه قنات قدیمی بالادست محله گلابدره، هنوز هم جاری است و البته در روزهای گرم تابستان به یکی از منابع مهم تأمین آب مصرفی اهالی بالادست محله تبدیل می‌شود. برای پیدا کردن قنات قدیمی گلابدره کار سختی نداریم. فقط کافی است مسیر شیلنگ‌های سیاه‌رنگی که روی بیشتر پشت‌بام‌های بالادست این محله دیده می‌شود را دنبال کنیم تا به مظهر قنات برسیم. بخشی از ساکنان گلابدره از با این روش آب مورد نیاز خود را تأمین می‌کنند.
«رضا ترابی گودرزی» مدیر محله گلابدره می‌گوید: «برخی از اهالی با استفاده از لوله‌های پلاستیکی سیاه‌رنگ که از پشت‌بام خانه‌های نزدیک قنات تا مظهر قنات امتداد دارد، آب مورد نیاز برای پر کردن تانکر را تأمین می‌کنند. ورودی قنات با دریچه فلزی مهر و موم شده و شیلنگ‌ها از این نقطه آب را به تانکرهای روی پشت‌بام می‌رسانند. البته این روش تنها برای بخشی از ساکنان بالادست گلابدره که به قنات نزدیک‌تر هستند قابل استفاده است.»
- مشکل در برخی از کوچه‌ها حل شد
علاوه بر ارتفاع هزار و ۸۰۰ متری و شیب زیاد تپه‌هایی که خانه‌های بالادست گلابدره روی آن بنا شده‌اند، ریشه مشکل کم‌آبی بخشی از این محله را هم باید در ساخت‌وسازهای بی‌رویه چند دهه پیش جست‌وجو کرد. محمدرضا ترابی گودرزی می‌گوید: «مشکل اصلی ضلع شمال محله ما در شبکه لوله‌های انتقال آب است که چند دهه پیش انجام شده. چند دهه پیش تنها حدود ۲۰ خانوار در این محدوده زندگی می‌کردند و قطر لوله‌های اصلی و فرعی هم با جمعیت ساکن متناسب بود. اما از چند دهه پیش و همزمان با توسعه ساخت‌وساز در این محدوده، تعداد خانوارهای ساکن در کوچه‌های پلکانی محله بیشتر شد.
اکنون قریب به ۵۰۰ خانوار در بالادست محله زندگی می‌کنند که تأسیسات ۴۰ سال پیش پاسخگوی مصرف آب این تعداد خانوار نیست.» ابوالقاسمی از تعویض لوله‌های اصلی انتقال آب در بخشی از محدوده سنگ‌دوقلو می‌گوید: «درخواست اهالی محله را با سازمان آب در میان گذاشتیم و خوشبختانه با تعویض لوله‌های اصلی انتقال آب در چند معبر منتهی به محدوده سنگ‌دوقلو، فشار آب کمی بهتر شده است. اما همچنان معضل افت فشار آب در دیگر معابر پلکانی وجود دارد و اصلاح آن درخواست اصلی ساکنان این محدوده است.»
- آماده رسیدگی به درخواست اهالی هستیم
مشکل افت فشار آب در روزهای آخر هفته و ساعت‌های اوج مصرف را با «محسن برزگر» مدیر ناحیه ۲ شرکت آب و فاضلاب منطقه یک در میان می‌گذاریم.
برزگر از موقعیت مکانی خانه‌های بالادست محله گلابدره و افت مقطعی فشار آب در ساعات اوج مصرف می‌گوید و می‌افزاید: «از آنجایی که بخشی از محله گلابدره در ارتفاع هزار و ۸۰۰متر قرار گرفته است فشار آب شبکه در این محدوده روی ۲ تا ۲ و نیم اتمسفر تنظیم شده که فشار مطلوب و مناسبی است. اما به دلیل موقعیت مکانی گلابدره در ساعات اوج مصرف و روزهای پایانی هفته شاهد افت مقطعی فشار آب به‌ویژه در طبقه‌های بالایی آپارتمان‌ها هستیم.» برزگر از آمادگی ناحیه ۲ شرکت آب و فاضلاب برای رسیدگی به درخواست‌های اهالی می‌گوید: «مشترکانی که افت فشار دائمی دارند می‌توانند با مراجعه به ناحیه ۲ شرکت آب و فاضلاب و اعلام کد اشتراک خود پیگیر حل مشکل شوند. کارشناسان و همکاران ناحیه در سریع‌ترین زمان به محل، مراجعه و مشکل را بررسی می‌کنند.»
