از مشق شب تا مثل یک عاشق

آرش نهاوندی- مترجم

در سال‌های پس از درگذشت عباس کیارستمی در سال1395 تاکنون 3 کتاب درباره آثار او منتشر شده است. «عباس کیارستمی و فلسفه سینما» اثر «متیو ابوت» استاد فلسفه در دانشگاه «فدریشن» استرالیا در سال2015، «عباس کیارستمی: تحلیل و بررسی آزاد آثار» اثر «آگنس دویکتور و ژان میشل فرودون» در سال2021 و در سال2020 «سینمای زندگی عباس کیارستمی از مشق شب تا مثل یک عاشق» اثر «جولیان رایس». در این مطلب مروری داریم بر این 3 اثر درباره شناخت سینمای کیارستمی پس از درگذشت این فیلمساز فقید ایرانی.

عباس کیارستمی و فلسفه سینما

کتاب «عباس کیارستمی و فلسفه سینما» اثر «متیو ابوت» در ایران با عنوان «عباس کیارستمی و فیلم و فلسفه» توسط «صالح نجفی» به فارسی برگردانده شده است. «متیو ابوت» در این کتاب با استناد به سینمای عباس کیارستمی کارگردان ایرانی، نوعی فلسفه فیلم جدید و بسیار قدرتمندی را به مخاطبانش عرضه می‌کند. «متیو ابوت» در این کتاب این مسئله را به وضوح مطرح می‌کند که در پس فیلم‌های کیارستمی تفکر سینمایی نهفته است. به باور «ابوت» عباس کیارستمی تنها از طریق ذهنیات خود دیدگاه‌های فلسفی از پیش موجود را به تصویر نمی‌کشد بلکه او واقعا در آثارش به فلسفه می‌پردازد و نوع جدیدی از فلسفه را در فیلم‌هایش به مخاطبان سینما ارائه می‌دهد.

عباس کیارستمی: تحلیل و بررسی آزاد آثار

کتاب «عباس کیارستمی: تحلیل و بررسی آزاد آثار» در اصل توسط انتشارات «گایمار» در فرانسه انتشار یافته است. «ژان میشل فرودون» منتقد و روزنامه‌نگار و «آگنس دویکتور» نویسنده و استاد دانشگاه این کتاب 280صفحه‌ای را مشترکا به انتشار درآورده‌اند. در پشت جلد کتاب «عباس کیارستمی: تحلیل و بررسی آزاد آثار»، درباره خلاصه آن نوشته شده: این کتاب درباره فیلمسازی است که با فیلم «طعم گیلاس»، مرزها را درنوردید و بدل به چهره‌ای بین‌المللی شد. عباس کیارستمی نه‌تنها به‌عنوان یک فیلمساز که در مقام عکاس، هنرمند و شاعر نیز شناخته شده بود. دوران کودکی و طبیعت برای کیارستمی بسیار اهمیت داشتند و او به‌طور کامل از مسائل زمانه خود آگاهی داشت.

سینمای زندگی عباس کیارستمی از مشق شب تا مثل یک عاشق

جولیان رایس در کتاب « سینمای زندگی عباس کیارستمی از مشق شب تا مثل یک عاشق »، کیارستمی را مردی که زندگی را می‌ستود و در تمامی آثارش از زندگی سخن می‌گفت، توصیف کرده است. جولیان رایس همچنین درباره کیارستمی می‌نویسد: او مردی مخالف جنگ و طرفدار طبیعت بود. نگرانی‌های او از طبیعت باعث شد او آثار سینمای شاعرانه‌ای را از خود به یادگار بگذارد. در این کتاب جولیان رایس همچنین تجزیه و تحلیل کاملی از 12 فیلم کیارستمی از «مشق شب» تا «مثل یک عشق» ارائه می‌دهد.