گوزن‌های قرمز در حریم خصوصی‌

زهرا خورشیدکلایی | گرگان ـ خبرنگار: 

نخستین مرکز نگهداری و تکثیر در اسارت گوزن قرمز ایرانی در پارک جنگلی قرق استان ساخته شده است. خاطره «پارک جنگلی قرق» در ذهن آنها که به این پارک آمده‌اند با گوزن‌های موجود در پارک ثبت و ضبط شده است. اما به گفته کارشناس محیط‌زیست اکنون از گوزن‌های قرمز پارک جنگلی قرق فقط 12 عدد باقی مانده است و مابقی یا تلف شده‌اند و یا به زیستگاه‌های سراسر کشور انتقال داده شده‌اند. 


12 مرال در پارک قرق نگهداری می‌شوند 

یک کارشناس حیات وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست گلستان نیز در این خصوص می‌گوید: در حال حاضر 12 مرال در پارک قرق نگهداری می‌شوند و وظیفه نظارت و پایش آنها برعهده اداره کل حفاظت محیط‌زیست است. 
«فرزاد اکبرنژاد» می‌افزاید: از سال 93 تاکنون 14 مرال به دلیل بیماری یون و دلایل مختلف دیگر تلف شده‌اند. 12 مرال باقیمانده نیز در شرایط نسبی مناسبی نگهداری می‌شوند. ضمن اینکه به دلیل شرایط اعتباری و نگهداری بهتر، اداره کل حفاظت محیط‌زیست نیز تلاش دارد در صورت وجود علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در این حوزه و مهیا بودن شرایط، نگهداری مرال‌ها را به بخش خصوصی واگذار کند.

این کارشناس اضافه می‌کند: البته مرال‌هایی که در سال‌های گذشته به بخش خصوصی داخل استان و یا خارج استان منتقل شده‌‌اند قبل از انتقال برای تشخیص سلامتشان در 2 نوبت آزمایش می‌شوند. 
اکبرنژاد همچنین می‌گوید: از سال 74 تا امروز حدود 90 مرال در اسارت از استان برای نگهداری بهتر به استان‌های دیگر منتقل شده‌اند. به گفته وی، مرال‌های در اسارت قابلیت رهاشدن در طبیعت را نیز ندارند. 
«مرتضی امینی» شهردار شهر تازه‌تأسیس قرق نیز در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: پارک جنگلی قرق با نام مرال‌های آن شاخص و میان گردشگران داخل وخارج استان شناخته شده است. حضور مرال‌ها طی سال‌های زیاد در این پارک رونق خاصی به منطقه داده و تأثیر زیادی داشته است. 


مرال نماد شهر قرق 

شهردار قرق می‌گوید: تاکنون بین ما و اداره کل حفاظت محیط‌زیست گلستان تعامل و مکاتبه خاصی در خصوص وضعیت مرال‌ها نبوده است، ولی به دلیل اینکه حمایت اداره کل حفاظت محیط‌زیست و نگاه ویژه مردم را در بحث مرال‌ها داشته باشیم تابلوی خوشامدگویی شهرمان را «به شهر قرق ایستگاه مرال‌های قرمز خوش آمدید اختصاص دادیم» که تقریبا می‌توان گفت برند شهر ماست و درخواست ما این است که این برند برای شهر و پارک قرق با شرایط مطلوب حفظ شود. 
امینی می‌افزاید: باید به حفظ و بهبود شرایط این گونه‌ در پارک کمک کنیم و به این منظور حاضریم با توجه به بودجه شهرداری اعتباری را برای مرال‌های شهر قرق در نظر بگیریم ولی تاکنون از ما درخواستی نشده است. 

به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت حفاظت از این جانوران و جایگاهی که به گفته کارشناسان در خارج از پارک قرق دارند، نیاز است دستگاه متولی این بخش تدابیر ویژه‌ای برای گوزن‌های قرمز در نظر بگیرند، زیرا در شرایط فعلی که هر از گاهی خبر مرگ یکی از آنها به گوش می‌رسد و زاد و ولد آنها نیز کم شده است، نمی‌توان امیدوار بود که تعداد اندک آنها را بتوان حفظ کرد. 
اکنون اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان دامپزشک ندارد و در موارد خاص از خدمات دامپزشکی بخش خصوصی استفاده می‌کند. در سال‌های گذشته دامپزشک معتمد این اداره کل خدماتی را به این مرکز فرستادند که متأسفانه با بی‌مهری مسئولان در سال‌های گذشته و صادر نشدن مجوزهای لازم این همکاری متوقف شد. 

همان‌طور که پیداست، گویی جان گوزن‌ها در دست 2 اداره کل حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی است. تغذیه سالم این جانوران برعهده منابع طبیعی گلستان است. موضوعی که ممکن است مشکلات بودجه‌ای به آن صدمه بزند، زیرا این روزها اکثر دستگاه‌های گلستان از کمبود اعتبار گلایه می‌کنند. از سوی دیگر وظیفه سلامت‌سنجی و درمان هم به گفته منابع طبیعی برعهده حفاظت محیط‌زیست است. باید دید سیاست این 2 اداره مسئول در زمینه حفظ و حراست از این گونه‌های جانوری باارزش در استان چیست؟


مالکیت معنوی مرال‌ها برعهده محیط‌زیست 

کارشناس مسئول پارک‌های جنگلی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان نظافت، نگهداری و حفاظت از گوزن‌های پارگ جنگلی قرق را وظیفه این اداره کل عنوان می‌کند و می‌گوید: مسأله سلامت و درمان این گوزن‌ها برعهده اداره کل حفاظت محیط‌زیست به عنوان متولی حیات وحش است. 
«علی میرزایی» می‌افزاید: ما فقط تأمین مکان، نگهداری و تغذیه این مرال‌ها را برعهده داریم و هم‌اکنون به علت مشکلات اعتباری که در کشور وجود دارد درصدد هستیم در صورت تأییدیه‌های محیط‌زیست حفاظت از مرال‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنیم، زیرا در بخش تغذیه این گوزن‌ها نیز گاهی با مشکل مواجهیم. ضمن اینکه برخی از این مرال‌ها همچنان دچار بیماری یون هستند. 

وی می‌گوید: 3 مرال در سال 95 به پارکی در کردکوی متعلق به بخش خصوصی منتقل شده‌اند و وضعیت مناسبی دارند. علاوه بر آن انتقال مرال‌ها به خارج از استان را هم داشته‌ایم. 
این کارشناس با بیان اینکه هنوز هم گاهی مرگ‌ومیر مرال‌ها را شاهد هستیم، می‌افزاید: بچه مرال‌هایی که متولد می‌شوند عموما سالم هستند ولی آزمایش‌های سلامت آنها برعهده حفاظت محیط‌زیست است.