فصل داغ آتش‌سوزی
آیا حریق‌های خرداد1400 عمدی بوده است؟
فتانه احدی ـ روزنامه‌نگار
آسمان خرداد‌ماه 1400، خاکستری رنگ و از جنس دود و غبار بود. چندین آتش‌سوزی در تهران و حواشی پیرامون حوادث حریق، بازار شایعه‌هایی که در سایه نگرانی‌های شهروندان تهرانی ایجاد شده بود را داغ کرد. بیشترین شایعه‌ای که در بسیاری از محافل و فضای مجازی پیام‌ها و ادعاها دست به‌دست می‌شد، حکایت از عمدی‌بودن آتش‌سوزی‌های اخیر در تهران داشت که دهان به دهان بین مردم می‌گشت. اما این شایعات از سوی سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهر تهران تکذیب شد. به‌گفته سیدجلال ملکی، برخلاف برخی که مدعی شده‌اند آتش‌سوزی‌های اخیر در تهران عمدی است، برای کارشناسان سازمان آتش‌نشانی تا این لحظه عمدی‌بودن آتش‌سوزی‌ها ثابت نشده است. ایجاد آتش‌سوزی عوامل زیادی دارد که هر کدامش می‌تواند باعث آتش‌سوزی شود نظیر صاعقه، آتش خاموش نشده بعد از پیک‌نیک، اتصالی سیم‌های برق و حتی گرمای بیش از حد هوا، درحالی‌که شعله عمدی یکی از این علت‌ها می‌تواند باشد. با وجود این توضیحات اما چندین آتش‌سوزی در تهران فضا را بسیار متشنج و مردم را نگران کرد. البته این مسئله باید مورد توجه قرار گیرد که هر سال با آمدن فصل گرما، مسئولان محیط‌زیست هشدار می‌دهند که بسیاری از صاحبان صنایع، مشاغل و حتی مردم باید بیش از پیش، هشدارهای حریق در فصل گرم را جدی بگیرند.
آتش‌سوزی فروشگاه زنجیره‌ای کفش خانی‌آباد
دوشنبه 11خرداد یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای فروش کفش خانی آباد شبانه در آتش سوخت. حادثه در یکی از شعبه‌های فروشگاه زنجیره‌ای که در زمینه تولید و فروش کفش فعالیت می‌کرد رخ داد. محل حادثه یک ساختمان دوطبقه بود که این فروشگاه در طبقه اول آن واقع شده بود و حدودا ١٢٠متر وسعت داشت. مقدار زیادی کفش در این محل نگهداری می‌شد. این حادثه مصدوم نداشت.
پالایشگاه تهران در حریق
چهارشنبه ۱۲خرداد دود غلیظی بر فراز آسمان تهران گسترش یافت. این دود غلیظ که در حوالی شهرک شهید بهشتی شهرری مشاهده شد، در نتیجه آتش‌سوزی پالایشگاه تندگویان تهران به‌وجود آمده بود؛ آتش‌سوزی ای که مسئولان مربوطه درباره منشأ آن با تناقضاتی در جزئیات سخن گفتند. به‌گفته مدیرعامل پالایشگاه تهران، در محل مخازن اسلاپس به وقوع پیوسته و منجر به سوختن ده‌ها هزار بشکه فراورده نفتی شده است. صداهای مهیبی که در زمان حریق به گوش رسید نیز باعث ایجاد اظهارات و شایعات فراوانی شد. وزیر نفت خواهان بررسی حادثه و علل آن شد. یکی از مسائلی که در این میان نمی‌توان به آسانی از آن گذشت و احتمالا از دلایل چنین رخدادی بوده، مستهلک بودن سیستم پالایشگاهی کشور به‌دلیل محدودیت‌های مالی و تحریمی است و به‌نظر می‌رسد باید به این رخداد پالایشگاه تندگویان به چشم یک زنگ خطر برای بخشی از سیستم فرسوده زیرساخت‌های نفتی کشور نگریست.
مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران منبع این حادثه را مربوط به یک مخرن ۲۰هزار بشکه‌ای ضایعات نفتی عنوان کرد و گفت که برای کنترل کامل حریق باید مواد باقیمانده در مخزن به‌طور کامل بسوزد. اما سخنگوی پالایشگاه تهران گفته بود که حادثه آتش‌سوزی مربوط به مخزن گازوئیل بوده است. وزیر نفت نیز گفت که این حادثه مربوط به نشت دو مخزن بوده که نقشی در فرایند تولید نداشتند. در این بین بازار اخبار ضد‌ونقیض و شایعات نیز به سرعت داغ شد و از هر سو پیش‌بینی‌هایی درباره علت وقوع حادثه انجام شد.
برخی رسانه‌ها در این میان از سوختن ۱۸مخزن نفتی در پالایشگاه تهران و تخلیه مناطق مسکونی اطراف آن سخن گفتند که این خبر تکذیب شد. از سوی دیگر نیز در شبکه‌های اجتماعی به سرعت اخبار منتشرشده در ساعات نخست، باعث ایجاد نگرانی در میان برخی از شهروندان درباره امکان کمبود سوخت و بالاخص بنزین در شهر تهران شد. این امر نیز منجر به ایجاد صف‌های نسبتا طولانی در ساعات پایانی شب چهارشنبه شد؛ اخباری که هرچند به‌سرعت از سوی مسئولان بخش‌های مختلف، تکذیب و توضیحاتی هم درباره چرایی عدم‌نگرانی در این‌باره عنوان شد اما واکنش گروهی از شهروندان که به توضیحات مسئولان بی‌توجه بودند، باعث تشکیل صف‌هایی در برخی پمپ‌بنزین‌های تهران شد. سخنگوی پالایشگاه تهران در این‌باره نیز با بیان اینکه آتش‌سوزی تأثیری در تامین بنزین و سایر مواد نفتی نداشته است، تأکید کرد که تمام تاسیسات پالایشگاه تهران سالم است و درصورتی که آتش‌سوزی کاملا اطفا شود پالایشگاه وارد مدار می‌شود.
آتش‌سوزی در سه‌هزار هکتار از هورالعظیم
چهارشنبه 12خرداد، حریق دیگری در هویزه خوزستان برپا شد. بیش از 5/1هزار هکتار از بخش ایرانی تالاب هورالعظیم دچار آتش‌سوزی شد. این حریق 13خرداد هم ادامه داشت.
آتش‌سوزی در بخش ایرانی هورالعظیم در مخازن شماره یک و دو تالاب آغاز شد. هردو آتش‌سوزی در قسمت آبدار تالاب قرار داشت که امکان دسترسی به آن و اعزام امکانات اطفای حریق وجود نداشت اما نیروهای محیط‌زیست و شرکت نفت در حالت آماده باش بودند. به‌گفته محمد ساکی، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست هویزه، این آتش‌سوزی می‌تواند طبیعی باشد به‌دلیل گرمای زیاد هوا، یا عمدی (توسط صیادان یا دامداران) و یا سرایت از آتش‌سوزی بخش عراقی تالاب باشد.
به‌گفته وی، ورودی آب به هورالعظیم در یک‌ماه اخیر کاهش زیادی داشته و نگرانی از افزایش آتش‌سوزی در این تالاب وجود دارد. آتش‌سوزی یکی از چالش‌های این تالاب بوده و در تابستان سال۹۷ که خشکسالی شدیدی در خوزستان رخ داده بود، آتش‌سوزی در بخش‌های ایرانی و عراقی تالاب از تیر تا مهر‌ماه ادامه داشت. دود ناشی از این آتش‌سوزی تا بیش از یکصد کیلومتر فراتر رفته و هشت شهرستان را درگیر کرده بود. علت این آتش‌سوزی دردست بررسی بود تا اینکه در 19خرداد آتش‌سوزی دیگری بلای جان تالاب هورالعظیم شد. این آتش‌سوزی نسبت به آتش‌سوزی قبلی در هورالعظیم بسیار کمتر گزارش شد. به‌گفته محمدجواد اشرفی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان، این آتش‌سوزی در مخازن یک و دو تالاب رخ داده بود که بعد از حدود ۲ ساعت خاموش شد. آتش‌سوزی ابتدا 3هزار هکتار برآورد شده بود که تصاویر ماهواره‌ای وسعت آن را کمتر و در حدود یک هزار و ۵۰۰هکتار نشان داد. مسئولان خوزستان در تابستان انتظار آتش‌سوزی در نیزارهای تالاب را دارند. برخی از این آتش‌سوزی‌ها طبیعی و به‌دلیل گرمی هوا، خشک‌شدن نی‌ها و انتشار گاز متان است، بعضی دیگر از حریق‌ها نیز عمدی و به‌دلیل اقدام صیادان و دامداران برای آتش‌زدن نیزار است. برخی از دامداران نیزارهای خشک را آتش می‌زنند تا نی‌های تازه سبز شود و بتوانند دام خود را به چرا ببرند.
اما نگرانی‌ها از آتش‌سوزی نیزارها بابت خطری است که متوجه حیات وحش و پرندگانی می‌شود که در تالاب زندگی می‌کنند، به‌ویژه اینکه این فصل، فصل جوجه‌آوری پرندگان است. نگرانی دیگر به‌دلیل آلودگی هوا ناشی از این آتش‌سوزی‌هاست که سطح وسیعی را دربرمی‌گیرد، البته در آتش‌سوزی‌های اخیر وسعت دود زیاد نبود اما رصد و پایش نشان می‌دهد که خاکستر ناشی از این آتش‌سوزی به مناطق اطراف شهر رفیع رسیده است.
17زخمی در آتش‌سوزی کارخانه مواد غذایی 202کرج
هنوز شایعات حریق‌های روزهای ابتدای خرداد سرد نشده بود که در 18خرداد، منابع کارگری در استان البرز از وقوع حادثه انفجار مخزن روغن در کارخانه صنایع غذایی پاک تلیسه با نام تجاری (۲۰۲) خبر دادند که بر اثر آن ۱۷کارگر مصدوم شدند. این آتش‌سوزی در پی یک انفجار صورت گرفت که مسئولان هیچ‌گونه اظهارنظری درخصوص آن نکرده‌اند.