پا به رکاب‌شدن هدیه پاک به آیندگان است

محمد مهدی گوهری- گردشگر و دوچرخه‌سوار

باید باور کنیم که دوچرخه یک وسیله صرفا سرگرمی نیست و این روزها جایگاهش را در خیابان‌ها و کنار خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها باز کرده و شانه به شانه آنها در حمل‌ونقل، نقش‌آفرینی می‌کند. دوچرخه راه‌حل رفع مشکلاتی از آلودگی هوا گرفته تا تأمین سلامت جسم و روان افراد و حتی صرفه‌جویی اقتصادی است.
دیدن حال و هوای استفاده از دوچرخه و اقدامات انجام شده سایر شهرهای بزرگ دنیا می‌تواند به تغییر نگرش مردم و مسئولین نسبت به دوچرخه در کشور کمک کند. پاریس فرانسه شهر زیبا و مقصد گردشگران است که در مدیریت شهری در توسعه دوچرخه‌سواری و پا به رکاب شدن شهروندان، موفق عمل کرده است. مسیر‌های مخصوص دوچرخه به‌طور پیوسته در تمام شهر وجود دارند و شهروندان پاریسی با خیالی آسوده می‌توانند، رکاب بزنند. البته به‌تازگی شاهد احداث این مسیرها در کلانشهر تهران هستیم هر چند که هنوز به مرحله پیوستگی نرسیده‌اند. نکته دیگر این است که علاوه بر مسیرهای امن و ایمن، در راستای توسعه دوچرخه‌سواری نیاز به قوانین خاص است. قوانینی که در کشور وجود ندارد اما در پاریس دوچرخه هم یک وسیله نقلیه محسوب می‌شود و قوانینی مانند الزام به توقف پشت چراغ قرمز و قانونی مبنی بر ممنوعیت استفاده از هدفون حین دوچرخه‌سواری و... که برای حفظ‌جان دوچرخه‌سواران و ایجاد نظم بیشتر در عبور و مرور است، وجود دارد که تخلف از آنها سبب جریمه شدن راکب می‌شود. ارائه تسهیلات هم حائز اهمیت است چرا که ترویج دوچرخه تنها با بیان جملات زیبا، نصب بیلبورد‌های تبلیغاتی و نصیحت امکان‌پذیر نیست و نیاز به برخی حمایت‌ها ازجمله تخفیف در هزینه‌ها دارد. کاری که در شهر پاریس انجام شده و تردد با تراموا، مترو و اتوبوس در هر سفر شهری هزینه ١.٩ یورویی دارد، درصورتی که می‌توان با پرداخت ۳‌یورو برای یک ماه، روزانه نیم‌ساعت از دوچرخه‌های اشتراکی استفاده کرد. پس انتخاب دوچرخه مقرون به صرفه است و از این‌رو عوامل تشویق‌کننده اقتصادی را می‌توان یک پارامتر انگیزشی عالی برای ترغیب مردم یک شهر برای قرار‌دادن دوچرخه در سبک حمل‌ونقل روزمره‌شان دانست. تهران شهری است که توسعه آن طی دهه‌های گذشته به ویژه‌ دهه‌های 70 و 80 تماما رنگ و بوی خودرو محوری داشته و این توسعه تک‌بعدی عوارض فراوانی همراه خود ایجاد کرده است.
باور دارم نباید چشم انتظار اتفاق بزرگی بود بلکه باید هر کدام گامی کوچک در حد توان برداریم و امیدوار باشیم پا به رکاب‌شدن هر کدام از ما گامی مؤثر برای حال بهتر خودمان، شهرمان، آسمان‌مان و هدیه محیط‌زیستی پاک به آیندگان است.