قضایی
حبس؛ از مرتضوی قاضی تا مرتضوی زندانی
همزمان با دستگیری مرتضوی، وکیل محمد رضا رحیمی ازآزادی او خبر داد
در جاده شمال از سمت محمود‌آباد به طرف فریدون‌کنار، منطقه‌ای تفریحی به اسم «سرخرود» است که محل مهاجرت پرندگان مهاجر است، منطقه‌ای توریستی زیبا که علاوه بر غوغای «قوهای فریادکش» به واسطه رفتار ناشایست «پرنده‌کش‌ها» هم شهرت جهانی پیدا کرده است، زمانی، روزنامه گاردین با توصیفی از زیبایی‌های این منطقه نهایتا به توریست‌ها توصیه کرده بود تعطیلات خود را در «کشتارگاه» نگذرانند، سعید مرتضوی دیروز در همان‌جا دستگیر شد؛ قاضی پرحاشیه‌ای که به جرم معاونت در قتل در پرونده کهریزک به 2سال حبس محکوم شده و از 2هفته قبل فراری بود. راهی که 19سال پیش سعید مرتضوی قاضی معلق و دادستان پیشین تهران پای در آن گذاشته بود بالاخره به بند241 اوین ختم شد، به جایی که اگر محمدرضا رحیمی معاون اول دولت احمدی‌نژاد هفته قبل از آنجا خارج نشده بود، باید با او هم‌بند می‌شد، اما «2 پادشاه در یک اقلیم نگنجند». این حکم 2ساله، شاید تقاصی است که یکی از بانفوذترین قاضی‌های دهه70و 80 به رسانه‌ها می‌پردازد، قاضی یکه‌تازی که از سال79تا89 با تیغ کشیدن به روی رسانه‌ها، سانسور و قلع و قمع مطبوعات شهرتی بهم زد، غافل از آنکه تیغ رسانه‌ها پای لغزان او را بالاخره خواهد برید. چنین هم بود که اسفند سال قبل عبدالحسین روح‌الامینی پدر محسن روح‌الامینی یکی از قربانیان ماجرای کهریزک وقتی حکم حبس مرتضوی را گرفت، گفت: «8سال است من به‌دنبال یک کار حقوقی طاقت‌فرسا بودم و در آن به یک تجربه رسیدم که حتی کسانی که از خدا و پیغمبر نمی‌ترسند از رسانه‌ها می‌ترسند.»
مرتضوی بر اسب قدرت
پرونده کهریزک و تعطیلی رسانه‌ها تنها حاشیه‌های 20ساله این قاضی دیروز و مجرم امروز نیست، قاضی گمنام یزدی که در 27سالگی به یک روایت به توصیه اسدالله بادامچیان و در زمان ریاست آیت‌الله محمد یزدی از شهربابک (جایی که در آنجا قضاوت می‌کرد) راه به تهران باز کرده بود خیلی زود بر اسب چموش قدرت نشست، گاه پنجه در پنجه مجلس می‌انداخت و گاه دیگر مسئولان نهاد اجرایی را به چالش می‌کشید، او هر چیزی را که به مطبوعات ربط پیدا می‌کرد در حیطه استحفاظی خودش تعریف می‌کرد، گاه به مجلس نامه می‌نوشت و با طرح اشکالاتی به مصوبه پارلمان درباره قانون مطبوعات از نمایندگان می‌خواست طرح را برگردانند و گاهی دیگر مدیرکل وقت اخبار خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را احضار می‌کرد و او را به لطایف‌الحیل وادار می‌کرد با خبرگزاری‌ها مصاحبه کرده و علت فوت زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی- کانادایی را «سکته مغزی» اعلام کند. فوت زهرا کاظمی در سال 1382رخ داد اما هنوز مرتضوی بر اسب قدرت ترکتازی می‌کرد، او در آن زمان با نفوذ خود، نقش‌اش در فوت زهرا کاظمی را کتمان کرد اما بالاخره در سال 97وزیر اطلاعات پرده از این راز برداشت و گفت که در پرونده زهرا کاظمی برخلاف نظر وزارت اطلاعات، دادستان وقت (سعید مرتضوی) اصرار داشت که وی جاسوس است. یونسی گفته بود سعید مرتضوی این پرونده را از وزارت اطلاعات تحویل گرفت و به اطلاعات نیروی انتظامی واگذار کرد.
آغاز سقوط مرتضوی
مجلس ششم در گزارش خود از فوت زهرا کاظمی، سعید مرتضوی را در جریان مرگ کاظمی مقصر و متهم ردیف اول معرفی کرد و برخی نمایندگان خواستار برکناری او شدند، اما مرتضوی همچنان در قوه قضاییه ماند تا آنکه 5سال بعد گزارش کمیته تحقیق و تفحص از قوه قضاییه در مجلس قرائت شد. مرتضوی اعضای آن کمیته را به باد انتقاد و اتهام گرفت تا آنکه این کمیته بیانیه‌ای را منتشر کرد و نوشت: «به دستور یک مقام قضایی که خود از متهمان گزارش تحقیق و تفحص است، شبانه منزل یک نماینده عضو هیأت تحقیق تفتیش شده، نامه‌ای پر از ناسزا علیه یک نماینده دیگر عضو هیأت تحقیق و تفحص که نقش همان مقام قضایی را در عدم‌رسیدگی صحیح به پرونده‌های فروش سؤالات کنکور براساس اسناد موثق برملا کرده بود در روزنامه‌ها منتشر شد، در یک اقدام غیرقانونی که برای آن مقام یک انتحار قضایی بود، بازپرس ذی‌ربط به دستور وی طی نامه‌ای به هیأت رئیسه مجلس اتهاماتی را به رئیس و نایب‌رئیس هیأت تحقیق و تفحص نسبت داد.» این اتفاق آغازی بر سقوط مرتضوی و اتفاقی بود که علیرضا زاکانی یکی از اعضای کمیته تحقیق و تفحص از قوه قضاییه و بازداشتگاه کهریزک گفته بود: «ان‌شاء‌الله به‌زودی نتایج هیأت رسیدگی‌کننده به وقایع پس از انتخابات منتشر خواهد شد تا سیه روی شود هرکه در او غش باشد.»
مرتضوی در ایستگاه آخر
کهریزک ایستگاه پایانی مرتضوی در قوه قضاییه بود. این بازداشتگاه که به دستور مرتضوی به محلی برای بازداشت و شکنجه معترضان انتخابات سال88 تبدیل شده بود فصل آخر حضور مرتضوی در دستگاه قضا بود. بعد از انتشار گزارش کمیته تحقیق و تفحص از کهریزک و مجددا قرار گرفتن نام مرتضوی در فهرست متهمان کشته شدن محسن روح‌الامینی، محمد کامرانی و امیرجوادی‌فر از مقام قضا تعلیق شدند اما محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت، بعد از خروج مرتضوی از دستگاه قضا، زیر بال و پر این قاضی معلق را گرفت و به سازمان تامین اجتماعی برد.
حضور مرتضوی در سازمان تامین اجتماعی خود مبنای چالش دیگری در کشور شد؛ مجلس و قوه مجریه را مقابل هم قرار داد و جلسه معروف به یکشنبه سیاه در صحن علنی رقم خورد، استیضاحی که به واسطه آن عبدالرضا شیخ‌الاسلامی وزیر وقت کار قربانی اصرار رئیس دولت وقت بر حضور مرتضوی در تامین اجتماعی شد. مسئله بده بستان‌های مرتضوی با بابک زنجانی به دادگاه این متهم بزرگ نفتی هم راه باز کرد. همزمان دادگاه‌های پرچالش مرتضوی هم در جریان بود تا آنکه بالاخره او از محضر مردم و رهبر معظم انقلاب به‌خاطر قصورش در پرونده کهریزک عذرخواهی کرد. این عذرخواهی باعث تخفیف در حکم حبس 5ساله او به 2سال شد و حکم اسفند سال قبل ابلاغ شد اما مرتضوی در دسترس نبود.
بالاخره بعد از 10روز که رسانه‌ها و مردم دربه‌در دنبال مرتضوی بودند حجت‌الاسلام‌والمسلمین تقوی‌فرد رئیس‌کل دادگستری استان مازندران از دستگیری مرتضوی در سرخرود خبر داد و گفت که محکوم خانه‌ای به اتفاق یکی از بستگان در منطقه سرخرود مازندران اجاره کرده بود که با نیابت از مرجع اجرای احکام تهران وی دستگیر و تحت‌الحفظ به مرجع قضایی در تهران اعزام شد.
رحیمی آزاد شد
همزمان با حضور سعید مرتضوی در اوین وکیل محمدرضا رحیمی از آزادی موکلش خبر داد. محمدرضا رحیمی معاون اول محمود احمدی‌نژاد بود که در سال1393 به جرم فساد اقتصادی به 5 سال و 91روز زندان قطعی، بازگرداندن 2میلیارد و 850 میلیون تومان به بیت‌المال و یک میلیارد تومان جزای نقدی، محکوم شده بود. کوروش روشن، وکیل وی دیروز درباره آخرین وضعیت موکلش به خبرنگار خبرآنلاین گفت: محمدرضا رحیمی هفته گذشته در حالی که وارد چهارمین سال حبس شده بود برابر با مقررات قانونی در قالب آزادی مشروط از حبس خارج شده‌است. مطابق ماده 58 قانون مجازات اسلامی افرادی که حبس کمتر از 10سال دارند پس از سپری کردن یک‌سوم از مدت حبس می‌توانند از آزادی مشروط استفاده کنند، وی حدود 4سال از 5سال محکومیت خود را گذرانده است. رحیمی اگر چه در دوران محکومیت درخواست تجدیدنظر داشت اما با تمکین به قانون دوران حبس خود را سپری کرد.
وکیل مرتضوی: موکلم مظلوم است
سعید ایوبی وکیل سعید مرتضوی در گفت‌وگو با ایسنا درباره بازداشت موکلش گفت: ایشان به‌دنبال اعمال ماده ۴۷۷ آیین دادرسی کیفری هستند و قصد دارند رأسا از ریاست محترم قوه قضاییه تقاضا کنند پرونده را شخصا مورد بازبینی قرار دهد. اگر که ریاست محترم قوه قضاییه واقعا این رأی را شخصا تأیید کنند که قانونی و شرعی صادر شده مطمئن باشید آقای مرتضوی حتما تحمل مجازات می‌کند. وی افزود: بنده از جامعه حقوقی، حقوقدانان، قضات و وکلای محترم از کسانی که دوست دارند کار پژوهشی و تحقیقی انجام دهند دعوت می‌کنم این رأی را تحلیل و نقد کنند، این رأی با ایراداتی که دارد می‌تواند مظلومیت موکل بنده را ثابت کند. ایوبی با بیان اینکه بار‌ها گفته‌ام آقای مرتضوی منشا خدمات بسیاری در دادسرای عمومی و انقلاب اسلامی تهران، تامین اجتماعی، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بوده‌اند، گفت: اینکه امروز آقای مرتضوی اینگونه مورد هجمه واقع می‌شوند بیشتر از روی غرض‌ورزی، عناد و دشمنی است.
