بلاتکلیفی بازار ارز در مشهد

مهسا رهنما | خراسان رضوی – خبرنگار: 

مدتی است که با دستور دولت  ارز تک نرخی شده است اما گشت و گزاری در بازار مشهد تصویر متفاوتی از وضعیت ارز در برابر ما قرار می‌دهد.


خرید و فروش پنهانی

به سراغ فروشندگان خیابانی ارز در یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های شهر می‌روم. تعدادی از آن‌ها کنار پیاده‌رو ایستانده‌اند. «پول نو... پول نو.... دلار.... پول نو...» با شنیدن واژه دلار به سمت‌شان می‌روم. می‌گویم دلار دارید؟ پاسخ منفی است. به راهم ادامه می‌دهم که یکی از آن‌ها از گروه جداشده و دنبالم می‌آید. «چقدر می‌خواهی؟» می‌گوید. از این طرف پیاده‌رو به آن طرف پیاده‌رو قیمت ارز در دست فروشندگان خیابانی است. یکی از آن‌ها که به ظاهر از بقیه منصف‌تر است درباره وضعیت فعلی بازار می‌گوید: صرافی‌ها که دیگر خرید و فروش نمی‌کنند. مسافران از ما ارز می‌خرند، نه بانک به آن‌ها ارز می‌دهد و نه می‌توانند از صرافی‌ها تهیه کنند. می‌گویند فقط هنگام پرواز آن هم صرفاً در فرودگاه، به مسافران ارز می‌دهند؛ آن هم رقمی که پاسخگوی نیاز مسافر نیست.از کنار صرافی‌ها که می‌گذرم، کرکره‌ها پایین است اما صحنه‌ای توجه ما را به خود جلب می‌کند. کرکره برخی از آن‌ها تا نیمه باز می‌شود، افرادی وارد یا خارج می‌شوند و دوباره سریعاً بسته می‌شود. گویا برای مشتریان خاص، خرید و فروش انجام می‌شود. 


پاساژ ارواح

بازار موبایل‌فروشان. ساعت ۱۱ ظهر بازار موبایل پاساژ خلوت است. «رضا صفا» یکی از فروشندگان با لبخندی تلخ آنجا را به پاساژ ارواح تشبیه می‌کند و می‌گوید: پس از افزایش نرخ ارز، قیمت هر گوشی بسته به نوع آن بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد و همانطور که می‌بینید بازار کار ما را به شدت تحت تأثیر قرار داد. این وضعیت در بازار لوازم جانبی هم حاکم است؛ مشتری‌ها هم دست نگه داشته‌اند تا شاید قیمت‌ها شکسته شود.  غلامی از دیگر فروشندگان نیز می‌گوید: وقتی جنس گران می‌شود، سقف خرید مشتری‌ها پایین‌تر می‌آید و از تعداد آن‌ها کاسته می‌شود. بنابراین این افزایش قیمت هیچ سودی برای ما ندارد. با اجرای طرح رجیستری ۱۰ تا ۱۵ درصد قیمت گوشی افزایش یافت، اما تأثیر اصلی را دلار روی بازار ما داشت و نزدیک ۷۰ درصد از فروش، کاسته شده است. دیروز از صبح تا شب تنها ۲ عدد گوشی فروختیم. 


تهدیدی بدون پشتوانه

سری هم به بازار طلا فروشان می‌زنیم، دست کمی از بازار موبایل ندارد؛ فقط در هر مغازه تعداد مشتریانی که قصد فروش دارند بیشتر است. سکه یک میلیون و ۸۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. طلا نیز هر گرم ۱۷۰ هزار تومان معامله می‌شود، البته اگر خریداری پیدا شود. 
به گفته یکی از فروشندگان، قیمت سکه از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان به 2 میلیون و ۳۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده که پس از ورود شوک به بازار تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان کاهش پیدا کرد و الان هر روز بین ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان افزایش پیدا می‌کند. با افزایش بی‌سابقه قیمت طلا، خرید و فروش متوقف شده است زیرا فروشنده باید بتواند بفروشد تا توان خرید هم داشته باشد. 


وجود بازار سیاه ارز بعید است

دبیر شواری هماهنگی بانک های خراسان رضوی نیز می گوید: برای تهیه ارز 4200 تومان می توانند، افراد می توانند ارز دانشجویی و ارز درمانی را به بانک تجارت واحد ارزی مشهد واقع در طبقه فوقانی زیست خاور دریافت کرده و ارز خارج از کشور را به فرودگاه شهید هاشمی نژاد خروجی پروازهای خارجی با ارائه مدرک به شما می دهند. برای صادرکنندگان و فعالان حوزه حمل و نقل بین المللی نیز هنوز هیچ دستوری به ما اعلام
 نشده است.

«محمود منصوری» در این باره که آیا این ارز بدرستی عرضه می شود یا خیر اظهار بی اطلاعی کرده و درباره وجود بازار سیاه دلار در مشهد می گوید: همانطور که معاون اول رئیس جمهور اعلام کرده است، حمل دلار مثل قاچاق مواد مخدر  است. بنابراین بعید به نظر می رسد که کسی بخواهد در بازار سیاه به خرید و فروش دلار بپردازد یا قیمت برای آن مشخص کند. چون قیمت دلار مشخص شده و دیگر لزومی برای خرید و فروش در بازار سیاه وجود ندارد. اگر بازار سیاهی وجود دارد یا صرافی ها به شکل غیرمجاز اقدام به این کار می کنند من اطلاعی ندارم و در حیطه وظایف نظارتی من نیز
 نیست.


گرانی طلا، همپای دلار

«یوسف تقی‌زادگان» دبیر اتحادیه طلا و جواهر مشهد می‌گوید:  در حال حاضر قیمت طلا متناسب با دلار افزایش بی‌سابقه‌ای یافته است. 
تقی‌زادگان اشاره‌ای هم به رونق بازار سیاه دارد و یادآور می‌شود: در این وضعیت، 2 صنف صرافان و آژانس‌های مسافرتی با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند. وقتی مسافری قصد خروج از کشور را دارد، با ۵۰۰ دلار نمی‌تواند به سفر برود، بنابراین ناچار می‌شود از بازار سیاه ارز تهیه کند. 

به گفته وی، شرایط فعلی تنها یک شوک و تهدید برای کنترل بازار است. اگر دولت‌مردان نتوانند ارز خارجی را وارد بازار کنند، این بار قیمت، اوج غیرقابل کنترلی پیدا می‌کند. بنابراین به نظر می‌رسد این اتفاق کوتاه‌مدت است. 
تقی‌زادگان می‌افزاید: اگر بخواهیم پول ملی جان بگیرد، باید کارخانه‌ها راه بیفتد تا پشتوانه این پول ایجاد شود. اگر دولت ارز مازادی در اختیار دارد، باید آن را داخل بازار بریزد و به صرافی‌ها تزریق کند. در کشور ما، متأسفانه شوک وارد شده، اما پشتوانه‌ای ندارد. اول باید زیربنای قانون را فراهم کنند بعد آن را اجرا کنند؛ سیاست‌های یک شبه نمی‌تواند پاسخگو باشد و فشار اصلی به طبقه متوسط وارد می‌شود.