شمارش معکوس برای جانشینی نتانیاهو

سیاوش فلاح پور- روزنامه‌نگار

در تحولی غافلگیر‌کننده و غیرمنتظره، رسانه‌های رژیم صهیونیستی از توافق قریب‌الوقوع رقبای نتانیاهو برای تشکیل دولت خبر داده‌اند. بر اساس اخبار منتشرشده در این رسانه‌ها، یائیر لاپید، رئیس حزب «آبی-سفید» و مهم‌ترین رقیب نتانیاهو موفق شده تنها 5روز مانده به پایان فرصت خود برای تشکیل کابینه با نفتالی بنت، رئیس حزب راست‌گرای افراطی «یمینا» بر سر تشکیل دولت ائتلافی به توافق دست یابد. این توافق از حمایت تمامی مخالفان نخست‌وزیر در پارلمان اسرائیل (کنست) برخوردار بوده و می‌تواند به حکومت 12ساله نتانیاهو پایان دهد. اما نکته اساسی در این میان، جزئیات توافق پیچیده یمینا و آبی-سفید برای عبور از نتانیاهو و تشکیل دولت ائتلافی است. به گزارش شبکه عبری کان، ریاست این دولت تا سال2023 در اختیار نفتالی بنت و پس از آن تا سال2025 با یائیر لاپید خواهد بود. به این ترتیب در صورت نهایی‌شدن توافق و کسب آرای لازم در پارلمان، به‌زودی نفتالی بنت جانشین نتانیاهو خواهد شد. حزب بنت فقط 7کرسی (از مجموع 160کرسی) پارلمان را کسب کرده اما به‌دلیل عدم ‌پیروزی قاطع هیچ‌یک از ائتلاف‌های اصلی در انتخابات، این حزب از موقعیت ویژه‌ای برای نقش‌‌آفرینی در تشکیل دولت برخوردار شده است. این در حالی است که مذاکرات نتانیاهو و بنت برای تشکل دولت ائتلافی در ‌ماه گذشته بدون دستیابی به نتیجه خاتمه یافته بود. نتانیاهو در مصاحبه‌ای کوتاه با روزنامه اسرائیل امروز، این توافق را یک «کلاهبرداری سیاسی» توصیف کرده است. بر اساس گزارش شبکه کان، تا‌کنون احزاب اسرائیل خانه ما (راست‌گرا)، کار و مرتز (چپ‌گرا) و همچنین احزاب عربی برای حمایت از این ائتلاف در پارلمان اعلام آمادگی کرده‌اند. شبکه کان پیش‌بینی کرده فرایند تشکیل دولت جدید ظرف نهایتا 10روز تکمیل شود.

چالش‌های دولت جدید
اگرچه انتشار این اخبار موج گسترده‌ای در رسانه‌ها و محافل سیاسی رژیم صهیونیستی به‌دنبال داشته اما نمی‌توان از موانع پیش روی تشکیل چنین دولت ائتلافی به‌سادگی چشم پوشید و آن را قطعی دانست. نخستین مانع بزرگ بر سر راه این دولت، همراهی احزاب مختلفی است که تضادهای ایدئولوژیک و سیاسی عمیقی نسبت به یکدیگر دارند. برای مثال از یک‌سو نام احزاب راست‌گرای افراطی وابسته به نفتالی بنت یا آویگدور لیبرمن در این ائتلاف دیده می‌شود و از سوی دیگر، احزاب به‌شدت چپ‌گرایی نظیر کار یا مرتز از آن دفاع کرده‌اند. در عین حال نباید فراموش کرد که همنشینی راست‌افراطی اسرائیلی با احزاب عربی اگر غیرممکن نباشد با معضلات متعددی برای ائتلاف مورد نظر همراه خواهد بود. برای درک بهتر این تضادها کافی است بدانیم هر یک از مجموعه‌های یادشده در این ائتلاف، مواضع به‌کلی متفاوت نسبت به دیگر احزاب درباره بحران فلسطین، مسئله قدس، شهرک‌سازی‌‌ها و حمله به غزه داشته‌اند. روبی ریولین، رئیس‌جمهور اسرائیل پیش از این نتانیاهو را مکلف به تشکیل کابینه جدید کرده بود اما او در فرصت قانونی یک‌ماهه نتواست با هیچ‌یک از احزاب کلیدی پارلمان برای ائتلاف و کسب حداکثر رای لازم (61رأی) به توافق دست یابد. پس از او، یائیر لاپید، رهبر راست میانه رژیم صهیونیستی توسط رئیس‌جمهور برای ماموریت تشکیل کابینه انتخاب شد؛ سیاستمداری که برخلاف پیش‌بینی‌ها در آخرین روزهای باقیمانده از فرصت خود به‌نظر می‌رسد موفق شده است. اما اگر این توافق نیز به هر ترتیب ناکام باشد، رئیس‌جمهور اسرائیل بر مبنای قانون اساسی این رژیم موظف است تصمیم را بار دیگر در اختیار پارلمان قرار دهد. به این ترتیب پارلمان یا باز هم سیاستمداری دیگر را به‌عنوان گزینه مورد نظر، مأمور به تشکیل کابینه خواهد کرد و یا با انحلال خود، زمینه را برای برگزاری انتخابات زودهنگام مهیا می‌کند. این در حالی است که رژیم صهیونیستی از سال2019 تا‌کنون شاهد برگزاری 4انتخابات پارلمانی بوده؛ رخدادی که در تاریخ 7دهه‌ای این رژیم سابقه نداشته است.

نفتالی بنت کیست؟
نفتالی بنت، تاجر و سیاستمدار 49ساله اسرائیلی از متولدین شهر حیفاست. والدین او ازجمله یهودیان ساکن آمریکا بودند که پس از شکست ارتش‌های عربی از رژیم صهیونیستی در جنگ 6روزه به سرزمین‌های اشغالی مهاجرت کردند. بنت پیشینه خانوادگی یهودی و متعصبی دارد؛ به‌گونه‌ای که پدرش با درآمدهای تجاری از گروه‌های صهیونیستی افراطی حمایت مالی می‌کرد. او در سال2006 به‌عنوان رئیس دفتر رهبر مخالفان وقت دولت، یعنی بنیامین نتانیاهو انتخاب شد و به روایت روزنامه هاآرتص، نقش مهمی در تدوین برنامه‌های انتخاباتی ایفا کرد که پیروزی حزب لیکود و نتانیاهو را در سال2009 به‌دنبال داشت. نفتالی بنت طرفدار تمام سیاست‌های راست افراطی اسرائیل، ازجمله حق حاکمیت این رژیم از رود اردن تا دریای مدیترانه است. او همواره از توسعه شهرک‌سازی‌‌های غیرقانونی و حملات نظامی علیه مردم فلسطین حمایت کرده و مخالف اعطای حقوق مساوی به شهروندان عرب و یا غیریهودی در سرزمین‌های اشغالی است.