معضل سگ‌های ولگرد در اصفهان
حسنیه سادات مهدوی-خبرنگار
ششم اردیبهشت امسال جوان33 سالهای که برای تمرین نوازندگی به بیابان‌های مسکن مهر حومه شاهین‌شهر اصفهان رفته بود، توسط سگ‌های ولگرد کشته شد. جمعیت سگ‌های ولگرد نه تنها در شاهین‌شهر بلکه در حومه دیگر شهرهای اصفهان چون بهارستان، سپاهان‌شهر و گز و برخوار و... به دلایلی مانند از دست دادن قلمرو و کم شدن پسماندهای غذایی در حومه شهرها، زیاد شده است. به‌طوری که احتمال بروز حوادث مشابه در مناطق شرقی اصفهان وجود دارد. بنابراین ارائه راهکار اصولی در این زمینه، یک ضرورت است.
مسکن مهر شاهین‌شهر در زمین‌های بایر اطراف اتوبان معلم ساخته شده و دور تا دور آن منطقه بیابانی است. پنجم اردیبهشت مرد 43 ساله ای در آنجا گرفتار حمله سگ‌ها و دچار جراحت شد، اما جان سالم به در برد. فردای آن روز در همان منطقه، جوانی مورد هجوم سگ‌ها قرار گرفت و به دلیل جراحت‌های شدید در دم جان باخت. نبود مدیریت و کنترل حیوانات در حومه شهر این بار به قیمت جان یک انسان تمام شد.
سگ‌های شهرهای دیگر در شاهین‌شهر
جمعیت سگ‌های ولگرد در حومه شاهین‌شهر در سالهای اخیر بیشتر شده است. زهرا دویستی، مسئول انجمن حمایت از حیوانات شاهین‌شهر در این باره می‌گوید: سگ‌های دیگر مناطق مانند اصفهان، خمینی‌شهر، دولت‌آباد و گز و برخوار در اطراف شاهین‌شهر رهاسازی می‌شوند. این سگ‌ها بدون پناهگاه هستند و به دلیل نبود ضایعات غذایی در بیرون شهر مانند پسماند غذای رستوران‌ها، مسافران و گردشگران که قبل از کرونا یکی از منابع غذایی آنها بود به حومه و بعضا داخل شهر آمده‌اند. از سوی دیگر موقعیت جغرافیایی، مراکز صنعتی و کشتارگاه در پشت پلیس راه چرم‌شهر هم از دلایل حضور این حیوانات در شاهین‌شهر به شمار می‌رود.
پناهگاه بی‌پناه
پناهگاه سگ‌ها در این شهر استانداردهای لازم را ندارد. 500 متر از زمین کارخانه بازیافت شاهین‌شهر به پناهگاه اختصاص یافته و هرچند دور تا دور آن فنس‌کشی شده، اما سگ‌ها به راحتی می‌توانند از زیر فنس‌ها بیرون بیایند. علیرغم هزینه 10میلیون تومانی که هر ماه برای تغذیه، آموزش و انگل‌زدایی این حیوانات می‌شود، نبود فضای کافی و استاندارد موجب شده است نتیجه مطلوب به دست نیاید. شهرداری یک هکتار زمین را خریداری کرده تا آن را به پناهگاه اصولی و استانداردی تبدیل کند و پس از وقوع حادثه فوت یک جوان با حمله سگ‌های ولگرد، کار سرعت بیشتری گرفته و مشکلاتی که در روند تحویل زمین وجود داشت، رفع شده است.به گفته مسئول انجمن حمایت از حیوانات شاهین شهر، حدود ۴۰۰ سگ در پناهگاه شاهین‌شهر نگهداری می‌شود و انجمن حمایت از حیوانات کار شناسنامه‌دار، پلاک کردن، واکسن زدن و عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد را بر عهده گرفته است. در این پناهگاه، سگ‌ها آموزش داده می شوند تا برای انسان خطری نداشته باشند.سگ‌ها پس از آموزش به قلمرو خود بر می‌گردند تا از ورود سگ‌های آموزش ندیده جلوگیری کنند، اما پس از بروز حادثه اردیبهشت این سگ‌های قلمرو نیز جمع‌آوری شدند و زمینه ورود سگ‌های ولگرد جدید فراهم شد.
مسکن‌های مهر در قلمرو سگ‌های بیابانی ساخته شده است و پس از ساخت این منازل، سگ‌ها به منطقه دورتری رفتند و قلمرو خود را در آنجا تعریف کردند، اما به دلیل بیابانی بودن منطقه، رفت و آمد آنها در محدوده مسکن‌های مهر زیاد است.
سگ گردانی
با یک گردش کوتاه عصرگاهی در شهر متوجه فرهنگ سگگردانی در شاهین شهر خواهید شد. سگ‌های تزیینی در اماکن عمومی و در ماشین‌ها دیده می‌شوند. زهرا دویستی مسئول انجمن حمایت از حیوانات به لزوم در نظر گرفتن تنبیه مناسب برای صاحبان این سگ‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: توقیف سگ و تحویل آنها به پناهگاه راه‌حل مناسبی نیست چون صاحب سگ پس از مدتی توله دیگری را می‌خرد و به چرخه مالی توله‌کشی و ازدیاد جمعیت سگ‌ها کمک می‌کند.
راه‌حل مشکل‌ساز
جمعیت سگ‌های ولگرد کشور حدود 2 میلیون قلاده است که سالانه 3 میلیون توله از این تعداد گرفته می‌شود. به دلیل توله‌کشی، گردش مالی و عقیم نشدن سگ‌ها، معضل افزایش جمعیت آنها به قوت خود باقی است.
سگ‌ها جزئی از اکوسیستم منطقه هستند و وجود آنها برای حفظ اکوسیستم ضروری است، اما این به معنی کنترل نکردن آنها نیست. به نظر می‌رسد نگاه مدیریتی به این قضیه باید تغییر کند تا با برخورد اصولی و تعریف شده، هزینه‌های کمتری به شهرداری و سازمان‌های ذی‌ربط تحمیل شود و از سوی دیگر بتوان با فراهم کردن الزام‌های قانونی، جمعیت این حیوانات را کنترل کرد.