مروارید کرج جان می‌گیرد

بهاره دادخواه | البرز- خبرنگار: 

بیش از 4 سال از زمانی‌ که کاخ مروارید با حالی نزار و نیمه‌ویران از بنیاد مستضعفان به میراث فرهنگی تحویل داده شده می‌گذرد. هرچند باید به‌اجبار از بلاهایی که طی چند دهه بر سر بنایی که روزگاری به عنوان شاهکار معماری دوره پهلوی دوم در یکی از خوش‌آب‌وهوا‌ترین مناطق کرج جا خوش کرده بود بگذریم، ولی هرگز فراموش نخواهیم کرد سوءمدیریت، جهت‌گیری‌ها و نامهربانی برخی باعث شد مروارید کرج در سال‌هایی که می‌توانست میزبان گردشگران داخلی و خارجی باشد در گوشه‌ای مظلوم و تنها رها و علیل شود. حالا بعد از 4 سال بارقه امید در دل این بنای تاریخی روشن شده، چون مسئولان میراث فرهنگی تصمیم گرفته‌اند فارغ از کشمکش‌های مالکیتی برای مرمت این بنا آستین بالا بزنند و این بار نه به صورت سطحی و دم دستی، بلکه درست و اصولی مرمت و بازسازی مروارید کرج را آغاز کنند. بدیهی است با مرمت این اثر، شناسنامه تاریخی استان در آینده نه چندان دور حرف‌هایی جدی برای گفتن خواهد داشت و از اینکه کاخ مروارید را در دل خود جای داده به خود می‌بالد.


مرمت کاخ مروارید فازبندی می‌شود

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به تصمیم‌گیری‌های جدید درباره وضعیت کاخ مروارید می‌گوید: قبل از ایام نوروز رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور در سفری به البرز از کاخ مروارید بازدید کرد و قول داد تا با اقداماتی اساسی، وضعیت اسف‌بار این بنای تاریخی را بهبود بخشد.
«فخرالدین صابری» توضیح می‌دهد: برای پیگیری این موضوع، چند روز پیش معاون سازمان میراث فرهنگی «محمدحسین طالبیان» نیز از این مجموعه بازدید و بر لزوم آغاز فرایند مرمت این بنای تاریخی تاکید کرد.
وی ادامه می‌دهد: پس از این بازدیدها، مقرر شد اعتبار مناسبی برای مرمت و بازسازی این مجموعه در سال جدید تخصیص یابد تا بتوانیم این بنای ارزشمند را نجات دهیم. این مسئول درباره چگونگی مرمت کاخ مروارید می‌گوید: سال گذشته مشاوری برای بررسی و مطالعه وضعیت کاخ مروارید گرفته شد تا جزئیات لازم برای چگونگی مرمت و بازسازی این مجموعه مشخص شود. وی اظهار می‌کند: طبق نظر مشاور، فرایند مرمت و بازسازی کاخ مروارید فازبندی شد و قرار شده در فاز اول مرمت و بازسازی سقف و راه‌اندازی مجدد بخش تاسیسات انجام شود.


مرمت کاخ مروارید از اواسط خرداد آغاز می‌شود

صابری با اشاره به اهمیت مرمت سقف در مرحله اول ادامه می‌دهد: سقف یکی از اصلی‌ترین قسمت‌های این بنای تاریخی است که آسیب زیادی دیده و برای اینکه بتوانیم از آسیب به همه بنا جلوگیری کنیم باید اول مرمت و بازسازی سقف را به پایان برسانیم. وی می‌گوید: بعد از سقف مرحله راه‌اندازی مجدد تاسیسات بنا آغاز می‌شود، چون سیستم گرمایشی و سرمایشی نامطلوب حتی به بناهای سالم نیز آسیب می‌رساند، چه برسد به بنایی که بخش زیادی از آن تخریب شده است.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری البرز اضافه می‌کند: باید برآورد هزینه برای اجرای فاز اول مرمت این مجموعه انجام بگیرد تا با تخصیص آن در کوتاه‌‌‌ترین زمان ممکن این فاز اجرا شود.

وی با بیان اینکه در کنار برآورد هزینه باید پیمان‌کار ماهری برای مرمت انتخاب شود ابراز می‌کند: مشاور پیمان‌کاری را به میراث فرهنگی معرفی کرده که اگر پس از بررسی مورد تایید باشد، اجرای فاز اول مرمت کاخ به او سپرده می‌شود و اگر صلاحیتش تایید نشد، باید از طریق فراخوان عمومی از میان پیمان‌کاران شاخصی که توانایی اجرای این پروژه را دارند یکی را انتخاب کنیم. این مسئول می‌گوید: به نظر می‌رسد فرایند تعیین پیمان‌کار و جذب اعتبار لازم برای مرمت سقف حدود یک ماه و نیم زمان ببرد و امید است از اواسط خرداد فاز اول مرمت این کاخ آغاز شود.

در کنار مرمت سقف اصلی و راه‌‌‌اندازی مجدد تاسیسات، مرمت دیوارپوش‌ها، مرمت سقف‌های پیرامونی، مرمت کف‌پوش‌ها و مبل‌‌ها و صندلی‌ها به‌مرور پیگیری می‌شود. صابری در پاسخ به اینکه به نظر می‌رسد هزینه مرمت و بازسازی کاخ مروارید در شرایط فعلی بیش از هزینه ساخت اولیه آن خرج دارد اظهار می‌کند: حتی مرمت و بازسازی برخی خانه‌های معمولی بیش از ساخت صفر تا صدی آنها هزینه دارد، چه برسد به این بنای تاریخی که معماری خاصی دارد و با گذشت چند دهه هنوز منحصربه‌فرد است و از لحاظ تاریخی، معماری و فرهنگی نمونه مشابهی ندارد.


وظیفه حاکمیتی میراث فرهنگی در مرمت کاخ مروارید

معاون میراث فرهنگی البرز ابراز می‌کند: کاخ مروارید نگین استان است و این نگین را نمی‌توان دست هر کسی داد و برای بهبود وضعیتش باید با برنامه‌‌ریزی و فکر پیش رفت.
«حسین امین‌افشار» در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه وضعیت مالکیت کاخ مروارید هنوز مشخص نیست میراث فرهنگی برای مرمت این اثر تا کجا پیش خواهد رفت می‌گوید: از لحاظ قانونی میراث فرهنگی وظیفه دارد هر مکانی را که به ثبت ملی رسیده مرمت کند و این کار فارغ از بحث مالکیتی مکان انجام می‌شود. وی ادامه می‌دهد: میراث فرهنگی اجازه ندارد به بهانه اینکه اثری در مالکیتش نیست از مرمت و بازسازی آن خودداری کند و این در مورد کاخ مروارید نیز صادق است. امین‌افشار می‌گوید: البته بحث مالکیت این کاخ از طریق اداره حقوق میراث فرهنگی استان در حال پیگیری است و امید است با همکاری و تعامل مسئولان و بزرگان استان این اتفاق به‌زودی بیفتد.


ضرورت تعامل و حمایت جمعی برای حفظ نگین البرز

امین‌افشار توضیح می‌دهد: زمانی که به عنوان معاون میراث فرهنگی استان بعد از سال‌ها از این مجموعه بازدید کردم، به‌شدت از وضعیت فعلی آن ناراحت شدم، چون دیدم مجموعه‌ای که زمانی در اوج شکوه و زیبایی‌اش می‌درخشید، به دلیل بی‌توجهی‌ها با حالی ناخوش در گوشه کرج افتاده است. فارغ از اینکه این بنا اثری ملی است و متعلق به همه مردم ایران است، جای تعجب دارد که چرا مسئولان البرز تاکنون به این مجموعه بی‌تفاوت بوده و آن را به حال خود رها کرده‌اند.
وی اظهار می‌کند: برای اینکه کاخ مروارید بتوان صلابت و زیبایی گذشته خود را بازیابد تنها اقدامات میراث فرهنگی کافی نیست و سایر نهادها و ارگان‌‌های استان نیز باید وارد کار شوند و از داشته منحصربه‌فرد استان حفاظت و حمایت کنند.