جنجال برای زباله فضایی چین

 ساسان شادمان منفرد- خبر‌نگار

این روزها اخبار و شایعات بسیاری درخصوص سقوط بقایای موشک چینی «لانگ مارچ 5بی وای2» در رسانه‌های مختلف جهان منتشر شده و در این میان، سهم غربی‌ها با تحلیل‌های متفاوت بیشتر از همه بوده است. وب‌سایت مجله تایم در گزارشی با اشاره به سقوط قریب‌الوقوع باقیمانده‌های این موشک به زمین تیتر زد: «موشک لانگ‌ مارچ چینی کنترل نشده به‌زودی به زمین بازمی‌گردد.» روزنامه نیویورک‌تایمز نیز پس از انتشار چند خبر و گزارش، جمعه یک گزارش مفصل دیگر در این خصوص منتشر کرد و البته در آن توضیح داد که احتمال دارد، چه اتفاقاتی رخ دهد.
موشک 23تنی لانگ مارچ بی5وای2پس از انجام ماموریتش که بردن ماژول‌ هسته برای ایستگاه فضایی درحال ساخت چینی‌ها بوده، مانند بسیاری دیگر از همتایانش قرار است در فضا باقی بماند و بخشی از زباله‌های فضایی باشد اما گفته شده بخش‌هایی از این موشک با ورود به جو زمین، امکان دارد به خانه بازگردد و برخلاف خیلی دیگر از این زباله‌های فضایی که در جو زمین بر اثر سرعت جاذبه کاملا متلاشی می‌شوند، این یکی ممکن است به‌طور کامل نسوزد و بخش‌هایی از آن به زمین برخورد کند؛ اتفاقی که پیش‌تر و چندین بار رخ داده است. با این حال، جاناتان مک‌داوِل، اخترفیزیک‌دان مرکز اخترفیزیک کمبریج می‌گوید:«فکر می‌کنم، سهل‌انگاری شده است.» از سوی دیگر وان ونگ‌بین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در میان هیاهوی مداوم غربی‌ها برای بازگشت خطرناک و خارج از کنترل این موشک گفت: «احتمال آسیب رساندن موشک لانگ مارچ بی5وای2چین بسیار کم است. بیشتر بقایای موشک که نخستین بخش از ایستگاه فضایی تیان‌هه چین را در تاریخ 29آوریل به مدار فرستاده است، درصورت وارد شدن مجدد به جو خواهد سوخت.» رسانه‌های آمریکایی درحالی لانگ‌مارچ چین را به باد انتقاد گرفته‌اند که موشک فالکون9استارت‌آپ اسپیس‌ایکس نیز رفتارهای مشابهی داشته و موشکی غیرقابل کنترل است.

رقابت فضایی
کشورهای مختلف در جهان برای فرستادن انواع ماهواره‌ها به فضا و همچنین ایجاد پایگاه‌های دائمی در مدار زمین و حتی کره‌ ماه برنامه‌های مختلفی را در دست اجرا دارند. بسیار طبیعی است هرجایی که انسان پا می‌گذارد، زباله هم در کنار او ایجاد می‌شود و بدین‌ترتیب است که می‌توانیم به این نتیجه برسیم که رفتن به فضا به هر شکل و با هر برنامه‌ای می‌تواند آلودگی‌ فضایی را نیز ایجاد کند و به‌طور حتم تبعات دردناکی را برای محیط‌زیست داشته باشد.

داستان زباله‌های فضایی
گویا بشر پس از آلوده کردن ‌زمین و تولید انبوهی از زباله‌ها روی کره‌ای که روی آن زندگی می‌کند، به‌دنبال آلوده کردن محیط‌های بیشتری بوده است. یک مطالعه جدید هشدار می‌دهد که آسمان شب به‌طور فزاینده‌ای از ماهواره‌های براق و زباله‌های فضایی پر شده که تهدید قابل‌توجهی برای دید ما از جهان و همچنین تحقیقات نجومی است. محققان دریافته‌اند که بیش از 9300تن از اجسام فضایی در مدار زمین وجود دارند؛ ازجمله ماهواره‌های غیرفعال و قطعات مراحل موشک‌های مصرف‌شده که این موضوع باعث افزایش 10درصدی روشنایی کلی آسمان شب در قسمت‌های وسیعی از کره‌زمین شده است. به‌گفته محققان، چنین افزایشی به‌معنای آلودگی نوری در مناطق وسیعی از کره‌زمین درنظر گرفته می‌شود. ضمن اینکه انجام دقیق اندازه‌گیری برای ستاره‌شناسان را دشوارتر می‌کند که این ممکن است به از دست رفتن کشفیات قابل‌توجه بینجامد. دست‌کم 12اپراتور از جمله آمازون، اسپیس‌ایکس و وان‌وب برنامه‌هایی برای پرتاب ماهواره‌های مختلف دارند. Starlink اسپیس ایکس هم‌اکنون 1200ماهواره در مدار دارد اما این شرکت قصد دارد ناوگان خود را در دهه‌های آینده به 42000ماهواره افزایش دهد؛ تقریبا 14برابر تعداد ماهواره‌های عملیاتی مدار امروز.