مبارزه با ملخ‎ها؛ این بار در شمال

حمیده پازوکی - خبرنگار

چند سالی است که در فصل بهار ملخ‌های صحرایی به استان‌های جنوبی حمله می‌کنند و ملخ‌های بومی (مراکشی) هم به استان‌های شمالی. این پدیده برای کشاورزان و سازمان‌های مسئول دردسرساز شده است. کشاورزان خسارت می‌بینند، محصولات از بین می‌رود و دولت هم باید هزینه بسیاری را صرف بهبود این شرایط کند. همین موضوع موجب آماده‌باش نیروهای مرکز مبارزه با آفات وزارت جهادکشاورزی در بهار این چند سال شده است و آنها ماه‌های بسیاری از سال را در کوه‌ و دشت و زمین‌های کشاورزی مشغول سمپاشی هستند.
ابتدای امسال هم موج بزرگی از ملخ های صحرایی به کشور هجوم آورده که با آن مبارزه شد. اکنون در شمال کشور دفع ملخ مراکشی ادامه دارد.

مبارزه با ملخ بومی
مدیرکل مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور درباره حمله ملخ بومی یا مراکشی به استان‌های شمالی کشور می‎گوید: «از اواخر اسفند هر سال مشغول مبارزه با این نوع از ملخ در برخی استان‌ها ازجمله خراسان جنوبی، خراسان شمالی، گلستان، مازندران، گیلان، زنجان، قزوین، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و... هستیم که هم‌اکنون هم این مبارزه ادامه دارد.» سعید معین، درباره شیوع ملخ مراکشی در مزارع و باغ‌های منطقه طارم اظهار می‌کند: «طارم منطقه‎ای است که در 3 استان گیلان، زنجان و قزوین واقع شده است. در این منطقه که بیشتر آن به کشت زیتون اختصاص دارد، چند سالی است که با حمله ملخ مراکشی مواجه هستیم. امسال در 76هزار هکتار از مزارع این منطقه با ملخ مراکشی مبارزه شده که زنجان سهم بسیار زیادی داشته است. از این میزان 19هزار هکتار در قزوین، 16هزار هکتار در گیلان قرار دارد.»  وی می‌افزاید: «این کار 3هفته طول کشیده و هنوز ادامه دارد، اما به‌دلیل اینکه مبارزه با ملخ فقط در مزارع و باغ‌ها نیست و بخش بزرگی از آن در ارتفاعات و مناطق طبیعی اتفاق می‎افتد، ممکن است کشاورزان متوجه آن نشوند و این گمان پدید آید که کاری در این زمینه انجام نمی‌شود. مبارزه در ارتفاعات بدون خودرو و با سمپاش دستی انجام می‌شود. هرکسی که با این آفت مشکل داشته باشد می‌تواند به ما اطلاع دهد تا تیم‎های ما برای مبارزه در محل حاضر شوند.»

حمله بهاره ملخ
مدیرکل مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور درباره وضعیت مبارزه با ملخ در کل کشور نیز می‎گوید: «فروردین ماه امسال 3استان ایلام، خوزستان و بوشهر با ملخ صحرایی درگیر بودند. 5فروردین بود که موج ملخ‌ها از عربستان و کویت به عراق رفت و از آنجا وارد کشورمان شد. این ملخ‎ها ابتدا در خوزستان، سپس در بوشهر و پس از آن در آبدانان ایلام مشاهده و با آنها مبارزه شد‌ و این کار هنوز ادامه دارد.»
معین با بیان اینکه هنوز دسته ملخ صحرایی جدید وارد کشور نشده است، ادامه می‎دهد: «ملخ‌های صحرایی معمولا در چند گروه و در زمان‌های مختلف از کشور ما عبور می کنند؛ بخشی از جمعیت این ملخ‎ها که بین ریاض و جده در عربستان و کویت هستند با وزش‌‎های شدید باد به سمت عراق، سوریه و اردن رفته‎اند. بخش دیگری در مثلث بتوک، حائل و جده بودند که به‌دلیل بارش برف و باران و سرما بسیار کم شده‌اند. گروه سوم که در مرز کویت، حائل و ریاض در عربستان هستند و می‌توانند برای ما مشکل‌ساز باشند و درصورت داشتن شرایط مناسب وارد کشور و به‌ویژه خوزستان شوند.»
وی می‌افزاید: «ملخ‌ها اساسا از محل زندگی زمستانه خود برای زندگی بهاره به عربستان، عراق، اردن، کویت، سوریه و البته جنوب ایران می‌آیند. سپس برای گذران زندگی تابستانه به مرز هندوستان و پاکستان مهاجرت می‌کنند. گروه بزرگ ملخ‌ها در طول سفر چندین بار برای آب و غذا می‌نشینند و می‌توانند چند استان ایران را درگیر کنند. آن زمان دوباره مبارزه با ملخ صحرایی آغاز خواهد شد‌.»
مدیرکل مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه حمله این ملخ‎ها امسال بسیار کمتر است، اظهار می‌کند: «حمله ملخ امسال حالتی موضعی داشته، در 2سال قبلی همه استان‌های جنوب کشور درگیر شدند، اما امسال به جز خوزستان فقط بوشهر در جنوب دچار حمله ملخ شد. هم‌اکنون استان‌های ایلام و خوزستان  درآماده‌باش هستند که اگر مهاجرت ملخ به هند و پاکستان آغاز شد، بتوانیم به موقع جلوی آسیب را بگیریم.» معین با بیان اینکه پایش ملخ صحرایی در 10استان کرمان، فارس، بوشهر، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، ایلام، خراسان جنوبی و خراسان رضوی در حال انجام است، ادامه می‎دهد: «حدود 1600نفر نیرو و چندصد خودرو امسال مشغول رصد ملخ در کشور هستند و همه اطلاعاتی که جمع می‎کنند را به مرکز می‌فرستند.
براساس این اطلاعات است که ما برای آینده برنامه‌ریزی کرده و روش‌های مبارزه را انتخاب می‎کنیم. همچنین ما در هر ‌ماه گزارشی به رم در ایتالیا می‎فرستیم تا در کنار گزارش دیگر کشورها یک نمای کلی از حمله ملخ به کشاورزی جهان به دست‌ آید.»