زندانهای قدیمی و تاریخی شهرهای بزرگ جهان این روزها به مکانهای جذاب و دیدنی تبدیل میشوند
از میلههای مجازات تا وسیلههای تفریحات
حکومتها و دولتها برای حفظ اقتدار و تأمین امنیت داخلی جامعهشان ناچارند تا از ابزارهای کنترلکننده بهره ببرند. زندانها در واقع یکی از مهمترین این ابزارها بهحساب میآیند؛ مکانی برای تأدیب، آموزش و نگهداری مجرمانی که برخلاف رویه قانونی حرکت کردهاند و از اینرو لزوم وجود آنها احساس میشود. اما با تغییر نظامهای سیاسی یا نشستن غبار تاریخ بر دیوارهای زندانها، گاه کاربری این مکانهای بدنام نیز تغییر مییابد. زندانها دیگر جایی برای نگهداری مجرمان و تبهکاران نیستند. آنها میروند تا عاقبت نیکی را برای خود رقم بزنند و با خوشنامی میزبان هنر، تاریخ، فرهنگ و تفریح باشند. با ما همراه شوید تا شما را به چند زندان معروف جهان که حالا تبدیل به محل گردشگری شدهاند، ببریم.
لیبی
عبرتی برای دیکتاتورها
نام قذافی برای همه مردم لیبی یادآور روزهای خشونت و جنایت است. زندانهای رژیم قذافی نیز از ۴۰ سال گذشته تا به امروز محلی برای سرکوب، اعدام و به زنجیرکشیدن آزادیخواهان ملی بود. از سال ۱۹۶۴ تا به امروز ۱۲۶۰ زندانی سیاسی در دوران حکومت این دیکتاتور دنیای عرب به جوخه اعدام سپرده شدهاند. زندان «ابوسلیم»، معروفترین و بزرگترین زندان این کشور، همواره بهعنوان مأمن قدرت حکومتی به شمار میرفت. در این مکان مخوف، غذای کافی و امکانات ابتدایی مانند خدمات درمانی در اختیار زندانیها قرار نمیگرفت و با آنها بدرفتاری میشد. شکنجه مخالفان ضدحکومتی نیز جزو برنامههای اصلی این زندان بود. اما پس از قیام مردمی در لیبی، زندان ابوسلیم نیز برای همیشه به تاریخ پیوست. حالا مسئولان مردمی که خود عمری را در زندان ابوسلیم گذراندهاند، قصد دارند تا درهای این زندان را روی مردم بگشایند تا آنها از نزدیک شاهد محل شکنجهگری قدرتطلبها باشند. سلولهای حبس انفرادی، بازداشتگاههای عمومی، بخش کار اجباری، محل مخصوص شکنجه و بخشهای اداری این زندان دوباره به همان شکل اولیه برای بازدید مردم و عبرت از سرنوشت دیکتاتورها بازگشایی خواهند شد. همچنین این روزها فضای بزرگ و باز جلوی زندان، تبدیل به مرکز خرید و فروش خودروهای دستدوم شده است. با این اوصاف نام و خاطره زندان ابوسلیم برای همیشه به تاریخ میپیوندد و عبرتگاه ابوسلیم بهزودی بازگشایی خواهد شد.
ایتالیا
یادآور روزهای تاریکی
یکی از زندانهای تاریخی متعلق به قرن نوزدهم میلادی جزیره سیسیل ایتالیا به موزه تبدیل خواهد شد. زندان «پالاتزواستری» که در زمان «انکیزیسیون» یا همان دوران تفتیش عقاید تا ۲۰۰ سال پیش بهصورت فعال اداره میشد، محلی برای شکنجه و زندانیکردن صدها انسان مخالف حکومت و قدرت کلیسا بود. این زندان دارای ۱۶ سلول، یک سالن شکنجه و بخشهای ناشناخته دیگری است. اما سلولهای انفرادی جزو تماشاییترین و در عین حال تاریخیترین بخشهای این زندان بهشمار میرود؛ چرا که در و دیوار آن پر از پیامهای تأسفبرانگیز و خاطرات زندانیهایی است که روزگاری تلخ را در این اتاقها سپری کردهاند. اما حالا پس از گذشت ۲۰۰ سال از تعطیلی این زندان تاریخی، یک موزه از دل آن بیرون میآید. بخش فرهنگی و تاریخی دانشگاه پالرمو مدیریت بازسازی زندان پالاتزواستری را بهعهده گرفته است. هنگامی که سیسیل در سال ۱۵۹۲ میلادی به تصرف اسپانیا درآمد، دوره انکیزیسیون در این جزیره آغاز شد و مدت ۲۰۰ سال ادامه یافت. این زندان در سال ۱۶۰۳ میلادی در شهر پالرمو ساخته شد و تا سال ۱۷۸۲ میلادی مورداستفاده قرار گرفته بود. هنگامی که در اواخر قرن هجدهم انکیزیسیون در سیسیل ملغی شد، مأموران انکیزیسیون تمام اسناد و مدارک این دوران سیاه را از بین بردند. بنابراین نوشتههای دیواری، تنها مدارکی هستند که از مرگ و شکنجه وحشتناک صدها و شاید هزاران فرد نگونبخت گواهی میدهند. عملیات بازسازی زندان پالاتزواستری شهر پالرمو ۲ سال به طول میانجامد و سپس به موزه دوران انکیزیسیون تبدیل میشود.
آلمان
اینجا زندان است یا هتل؟!
مقامات قضایی شهر «کایزرسلاترن» در یک اقدام جالب مدیریت زندان قدیمی این شهر را به یک مؤسسه گردشگری و اقامتی واگذار کردهاند. زندان قدیمی کایزرسلاترن که بیش از ۱۰۰ سال از تاریخ ساخت آن میگذرد، به یک هتل ۴ ستاره تبدیل شده است. این زندان- هتل دارای ۵۶ اتاق مجزا و سوئیتهای مدرن است که امکانات جالبی را در اختیار زندانیهای پولدارش قرار میدهد. فضای داخلی این زندان پس از بازسازی به همان شکل قدیمی باقی مانده تا مسافرهای این هتل احساس واقعی یک زندانی را تجربه کنند. جالب اینجاست که افراد بسیاری از سراسر جهان علاقهمندند تا یکی، دو روزی را در سلولهای این هتل- زندان تجربه کنند. تختهای راحت، اینترنت پرسرعت، خط تلفن و استفاده از شبکههای داخلی و خارجی و ورزشگاه از دیگر امکانات این هتل-زندان بهشمار میرود. هر شب زندانیشدن در این زندان تاریخی که حالا به یک هتل تبدیل شده، ۱۲۰ دلار هزینه دربرخواهد داشت.
روسیه
آثار هنری به جای میلههای زندان
زندان قدیمی و تاریخی «کریستی» در سنپترزبورگ روسیه از این پس به مکانی برای نمایش آثار فاخر هنری از سراسر جهان تبدیل خواهد شد. زندان کریستی یکی از بدنامترین زندانهای روسیه بهشمار میرود که در زمان حکومت تزارها به محلی برای تبعید و نگهداری مخالفان نظام پادشاهی تبدیل شده بود. بخشهای زیادی از این زندان در سال ۱۸۸۴ بهدست زندانیها ساخته شد و عملیات توسعه آن تا ۸ سال بعد نیز ادامه یافت. قرار است پس از جابهجایی زندان، بخشهای مختلف آن تحت نظارت و مدیریت شرکتهای خلاق هنری، مراکز آموزش هنر، گالریها، استودیوهای تئاتر و سینما قرار گیرد. علاوه بر اینکه ساخت مراکز خدماتی نظیر رستوران هم به تصویب رسیده است. دولت روسیه برای نخستین بار طرح جابهجایی و تبدیل زندان کنونی به مکانی هنری را در سال ۲۰۰۶ میلادی مطرح کرد. بهنظر میرسد عملیات اجرایی این پروژه یک میلیوندلاری تا سال ۲۰۱۴ میلادی
به اتمام برسد.
تونس
زندانی که یادبود ملی شد
«نهم آوریل» هم به عنوان یک زمان و هم به یک مکان تاریخی در تونس ثبت خواهد شد. زندان نهم آوریل که در زمان حکومتهای دیکتاتور پیشین یادآور روزهای اسارت شخصیتهای بزرگ این کشور بود، هماکنون بهعنوان یادبود ملی از آن یاد میشود. دولت موقت تونس در تلاش است تا مقدمات آمادهسازی و بازدید عمومی مردم را از این زندان تاریخی فراهم سازد. این پروژه برای نخستین بار توسط نخستوزیر تونس مطرح و عملیات اجرایی به «بنیاد تحقیقات علمی و اطلاعرسانی تمیمی» سپرده شده است. شخصیتهای بسیاری از دوران مبارزه این کشور عمر خود را در زندان نهم آوریل سپری کردهاند و محل اسارت آنها به جایی برای یادبود ملی و یادآوری روزهای مبارزه تبدیل میشود. بنیاد تمیمی قصد دارد تا در تاریخ نهم آوریل سال آینده میلادی درهای این زندان را روی مردم بازگشایی کند تا زمان و مکان آن برای دومین بار تاریخساز شود.