سیطره سایه وین بر سر بازارهای طلا، ارز و سهام

مخابره پیام‌های امیدبخش از وین درباره احیای برجام برای دومین روز متوالی به افت قیمت دلار و بازار سهام منجر شد. آنطور که معاون وزیر خارجه گفته است احتمال لغو تحریم صنایع در بخش‌های مختلف، از جمله بانکداری، خودروسازی، بیمه، بنادر و تحریم‌های بخش انرژی تقویت شده؛ این خبر بسیار مهمی برای اقتصاد ایران است.
به گزارش همشهری، تحریم‌های کمرشکن در چند سال گذشته فعالیت شرکت‌های ایرانی را به‌ویژه در بخش صادرات و نقل و انتقال پول به‌شدت محدود کرده، حالا آنطور که عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیرخارجه گفته است، طرفین درباره رفع تحریم صنایع به توافق رسیده‌اند. به ‌گفته عراقچی بر اساس توافق‌هایی که تا الان انجام شده تحریم‌هایی که موضوعی یا بخشی به شمار می‌رود، مانند تحریم نفت، گاز، خودروسازی، صنعت مالی، بانکداری، بیمه و بنادر و سایر صنایع باید برداشته شود و در این‌باره توافق هم وجود دارد. مخابره این خبر در شنبه‌شب، کافی بود تا بازارها از صبح روز یکشنبه تحت‌تأثیر قرار بگیرند.

نزول 4درصدی نرخ دلار و طلا در روز یکشنبه
با انتشار خبر افزایش احتمال رفع تحریم‌ها، در صنایع مختلف در شنبه‌شب، قیمت هر دلار آمریکا که روز شنبه به 23هزارو 100تومان رسیده بود از صبح دیروز دوباره با سرعت بیشتری شروع به نزول کرد و تا ظهر روز یکشنبه با 1000تومان کاهش به محدوده 22هزارو 100تومان رسید. با نزول 4درصدی نرخ دلار در معاملات روز یکشنبه، مجموع نزول نرخ دلار، از 13اسفند، که مذاکرات هسته‌ای در وین آغاز شده، تا ظهر د یروز، به 13.5درصد رسید. همزمان، در معاملات فردایی نرخ دلار، هم در سبزه‌میدان تهران و هم در بازار هرات، به کانال 21هزار تومان وارد شد. دیروز قیمت دلار فردایی هرات تا ساعت 16بعداز‌ظهر به 21هزارو 900تومان رسید. این موضوع نشان می‌دهد پتانسیل بیشتری برای نزول قیمت دلار وجود دارد، زیرا قیمت‌های فردایی سیگنال قیمت را در روز بعد مشخص می‌کنند. خبرهای دریافتی نشان می‌دهد حجم عرضه ارز در بازار به‌دلیل انتشار اخبار امیدبخش از مذاکرات هسته‌ای افزایش یافته است. این احتمال وجود دارد که ظرف چند روز آینده سرعت نزول قیمت دلار تحت‌تأثیر افزایش عرضه ارز در چهارراه استانبول بیشتر شود.
به موازات سقوط قیمت دلار به کانال 22هزار تومان دیروز قیمت طلا و سکه هم با کاهش مواجه شدند به‌طوری که دیروز قیمت هرگرم طلای 18عیار و هر مثقال طلا دست‌کم 4درصد افت کردند. قیمت هر گرم طلای 18عیار به سقوط به زیر یک‌میلیون تومان به 935هزار تومان رسید و هر مثقال طلا هم در مرز 4میلیون تومان دادوستد شد. قیمت هر سکه طرح جدید هم با 4درصد افت به 9میلیون‌و350هزار تومان رسید. قیمت هر سکه طرح جدید هم در آستانه سقوط به کانال 8میلیون تومان قرار گرفت. در پایان مبادلات دیروز قیمت هر سکه طرح قدیم 9میلیون‌و 50هزار تومان دادوستد شد.

نزول بازار سهام
به موازات نزول قیمت دلار که همه بازار‌ها را تحت‌تأثیر قرار داده، دیروز شاخص کل بورس تهران هم با افتی سنگین به‌ کار خود پایان داد. در مبادلات دیروز شاخص کل بورس تهران با 13هزارو 630واحد افت، به یک‌میلیون‌و 180هزار واحد رسید و معادل 1.1درصد افت کرد. در مبادلات روز یکشنبه سهامداران حقیقی 381میلیارد تومان نقدینگی از کف سامانه مبادلات بازارسهام خارج کردند تا جمع کل نقدینگی خارج شده از بازار سهام از ابتدای امسال تاکنون به مرز 10هزار میلیارد تومان برسد. مبادلات روز یکشنبه بازار سهام تحت‌تأثیر نزول قیمت دلار و متاثر از انتشار اخبار هسته‌ای، از وین، بوده است. 
در دادو‌ستد‌های دیروز، حجم سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های صادرات‌محور، که از محل نزول قیمت دلار متضرر می‌شوند، کاهش یافت و در مقابل ارزش خرید سهامداران در سهام شرکت‌هایی که وابستگی کمتری به قیمت دلار دارند بیشتر شد. با این حال به‌نظر می‌رسد بازار سهام بخش زیادی از اخبار مربوط به احیای برجام را از قبل پیش‌خور کرده باشد و انتظار می‌رود نزول بازار سهام فقط اندکی بعد از به نتیجه رسیدن مذاکرات برجام ادامه داشته باشد. برخی کارشناسان بر این باورند که این نزول تا بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ادامه دارد و بعد از آن با شفاف شدن فضای سیاسی و اقتصادی نقدینگی بار دیگر وارد بازار سهام خواهد شد.

شرایط متفاوت در نیمه‌دوم سال 
عظیم ثابت کارشناس بازار‌های مالی درباره وضعیت تازه بازارهای ارز و سهام به همشهری گفت: قیمت دلار تحت‌تأثیر برجام در کوتاه‌مدت با نزول مواجه می‌شود اما احتمال نزول قیمت دلار به کمتر از 20هزار تومان با توجه به برآوردهای اقتصادی، زیاد نیست.
او درباره اثر مذاکرات هسته‌ای بر بازار سهام هم گفت: اثری که برجام بر بازار سهام می‌گذارد عمدتا از ناحیه قیمت دلار است. با این حال ظرف چند‌ماه گذشته این اثر تا حدود زیادی در بورس پیش‌خور شده است؛ یعنی کاهش قیمت دلار اثراتش را بر بازار سهام گذاشته است. بنابراین انتظار می‌رود با رفع ابهام‌های موجود، درباره برجام و همینطور انتخابات ریاست‌جمهوری، نقدینگی پارک شده بار دیگر به بورس بازگردد. به‌گفته او اگرچه برجام اثرات بسیار مطلوبی برای اقتصاد دارد اما با ایجاد ثبات در قیمت دلار، بازار سهام را در کوتاه‌مدت متاثر می‌کند.
او افزود: با این حال احیای دوباره برجام از منظر تشکیل سرمایه خارجی و همینطور از جنبه توسعه صادرات و بهبود عملکرد اقتصادی برای اقتصاد بسیار مفید است و دست شرکت‌های ایرانی را برای توسعه صادرات و افزایش درآمد‌ها باز می‌گذارد.
او افزود: موضوع دیگری که بر بازار سهام اثر دارد موضوع برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری است. هم‌اکنون بازار سهام شناختی نسبت به سیاست‌ها و برنامه‌های رئیس‌جمهوری جدید ندارد. همچنین یکی از نکات مهم در مورد رئیس‌جمهوری آینده مقامات یا وزیران اقتصادی دولت بعدی هستند که از اهمیت بالایی برخوردار است.
او با بیان اینکه در حال‌حاضر بازار سهام از جنبه سیاست داخلی و خارجی با ابهام‌های بزرگی مواجه است، تأکید کرد: تحت‌تأثیر این ابهام‌ها بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند تا تعیین‌تکلیف آنها وارد بازار نشوند. با این حال احتمالا از نیمه‌دوم سال و بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری شاهد شفافیت بیشتری خواهیم بود؛ چون هم تکلیف انتخابات ریاست‌جمهوری و هم تکلیف مذاکرات هسته‌ای و برجام مشخص شده است. او اضافه کرد: طبیعتا سرمایه‌گذاران زمانی پول‌هایشان را دوباره وارد بورس می‌کنند که این ابهام‌ها برطرف شده باشد؛ بنابراین با رفع ابهام‌ها در نیمه‌دوم سال پول‌های پارک شده دوباره وارد بورس می‌شود.
امیرعلی امیرباقری کارشناس بازارسرمایه هم در این‌باره گفت: بازار طلا و ارز به‌شدت با چشم‌اندازهای سیاسی همبستگی دارند و ترمیم چشم‌اندازهای سیاسی و تورم انتظاری از رشد قیمت آنها جلوگیری خواهد کرد. او افزود: حاکمیت اقتصادی با بررسی متغیرها و آمارها به این نتیجه رسیده است که باید جلوی سرکوب نرخ ارز را بگیرد و در میان‌مدت و بلندمدت نرخ ارز را با واقعیات اقتصادی تنظیم کند تا از انتقال تورم به آینده جلوگیری کند. به‌گفته او ماحصل این بحث این است که نه فقط بازار سرمایه بلکه همه بازارها در کوتاه‌مدت از روند صعودی محروم خواهند بود و اقتصاد ایران به مرور به سمت واقعی‌سازی‌ پیش می‌رود.
مهدی رضایتی کارشناس بازار سرمایه در این‌باره نوشت: به‌نظر می‌رسد حداقل تا یک‌سال آینده بانک‌مرکزی بازیگر اصلی بازار ارز باشد و پس از آن به مرور از قدرتش کاسته شود زیرا روند عرضه ارز بیشتر از تقاضاست. از جنبه محدودیت‌های بودجه هم فعلا در کوتاه‌مدت فشاری بر قیمت ارز وارد نخواهد شد. او اضافه کرد: مطابق آمار‌های موجود افزایش سطح صادرات نفت تا 2میلیون بشکه در دسترس است و از طرف دیگر قیمت محصولات پتروشیمی و فلزی وضعیت بسیار خوبی دارد. 
به همه این موارد باید آزاد شدن منابع بلوکه شده ایران بعد از احیای برجام را هم اضافه کرد که می‌تواند طرف عرضه ارز را تقویت کند و مانع رشد قیمت ارز در کوتاه‌مدت شود.