عطش روستاهای دنا

حمیده پازوکی ـ خبرنگار

در آستانه تابستان، روستاهای دامنه کوه دنا نگران کم‎آبی هستند؛ کوهی که 10درصد از منابع آبی کشور را تامین می‎کند، اما بعضی روستاهای اطراف آن سال‌هاست که از آب آشامیدنی محرومند. از سوی دیگر کاهش 40درصدی بارندگی کشت دیم روستاها را از بین برده و استفاده از همین آب آشامیدنی اندک برای مصارف کشاورزی مشکلات را دوچندان کرده است. کار تا آنجا پیش رفته است که به‌گفته «کیامرث حاجی‌زاده» معاون عمرانی استاندار کهگیلویه‌و‌بویراحمد با وجود اینکه استان از نظر بارش بعد از استان‌های شمالی قرار دارد، اما تنش آبی احتمالی در ۱۲۵روستا و مناطق عشایری استان دور از انتظار نیست. «علی خشنود» رئیس اداره آب و فاضلاب دنا هم خبر از این تنش آبی در مناطق تحت‌پوشش مجتمع‌های آبرسانی سادات محمودی، کریک و دارشاهی می‎دهد. او دلیل اصلی کمبود آب در روستاهای دنا را انشعاب‌های غیرمجاز و استفاده از آب آشامیدنی برای آبیاری درختان و صیفی‌ می‎داند و معتقد است مردم باید در رعایت الگوی مصرف آب دقت کنند. مشکلات اما به همین سادگی که رئیس اداره آب و فاضلاب دنا توصیه می‎کند قابل‌حل‌شدن نیست، زیرا کم‌آبی روستاهای دامنه دنا ریشه‌دارتر از آن است که با صرفه‎جویی حل شود.

40سال است آب نداریم 
یکی از اهالی روستای «توت‌نده» است. او که تربیت‎بدنی خوانده نه‌تنها کاری در رشته خود پیدا نکرده ‌ بلکه مزرعه کوچک برنجی هم که با خانواده‌اش در آن کار می‎کرده، حالا به‌دلیل بی‌آبی قابل کشت نیست. او درباره مشکلات کم‎آبی روستا می‎گوید: «تقریبا 40سال است اصلا آب نداریم. بعد از انقلاب مردم روستا همیاری کردند و از چشمه‎ای در کوه دنا لوله‎ آب به روستا کشیدند. در این سال‎ها مردم از همان آب اندک استفاده کرده‌اند. چشمه در سال‎های اخیر دیگر توان آب‎رسانی به روستا را نداشت. پس از اعتراض مردم از رودخانه بشار برای روستا آب آوردند، اما این آب هم مشکلات خاص خودش را دارد.»
«سعادت شجاعی» ادامه می‎دهد: «مشکل اول این ‌که رودخانه معارضی دارد و از طرفی آلودگی‎های محیطی به آن وارد می‎شود و استفاده از آن نگران‎کننده است. در حالی که همین آب هم نوبتی به خانه‌ها می‌رسد، چون روستای ما چند بخش دارد و آب برای هر بخش 2یا 3روز درمیان وصل می‎شود. مجبوریم تانکری را پر کنیم و در روزهایی که آب قطع است، فقط برای نوشیدن از آن آب برداریم.»
این روستایی اهل توت‌نده درباره اینکه چرا از آب آشامیدنی برای مصارف کشاورزی استفاده می‎شود‌ می‎گوید: «چاره‎ای نیست. منبع دیگری برای تامین آب کشاورزی وجود ندارد هرچند امسال همان را هم نداریم. »

برای آبرسانی امروز و فردا می‌کنند
دهیار توت‌نده هم درباره وضعیت بی‌آبی در این روستا می‎گوید: «توت‎نده بزرگ‌ترین روستای شهرستان دناست که 800خانوار و 3هزار نفر جمعیت دارد. با این حال سال‌هاست مشکل آب داریم. جمعیت روستا روبه افزایش و خط لوله آب روستا هم قدیمی است و توان آبرسانی را ندارد. از سال97 تا الان قرار است وضعیت آب روستا سامان یابد، اما مدام امروز و فردا می‎کنند و هربار برای چند‌ماه بعد وعده می‎دهند اما خبری نمی‎شود.»«نورالله کمالی» با اشاره به این نکته که برای بهبود وضعیت آب روستا، پیمانکار مشخص و اعتباری هم تامین شده است، ادامه می‎دهد: «با وجود این کارها هنوز از کار اجرایی خبری نیست و مردم نتیجه‎ای نگرفته‌اند. مسئولان می‎گویند دلیل کمبود آب روستا انشعاب‌های غیرمجاز است. وقتی جمعیت روستا در حال افزایش است و خیلی‎ها هم دوباره به روستا برگشته‎اند به آب نیاز دارند و باید برایشان انشعاب تعریف شود تا به‌صورت غیرمجاز لوله‎کشی نکنند.» او می‎گوید: «اطراف روستای ما پر از آب است ولی ما از آن بی‌نصیب هستیم. مردم روستا هم کشاورز و دامپرور هستند و کم‎آبی دامن آنها را هم گرفته است. محصولات دیم مثل گندم و عدس که به‌خاطر کاهش بارندگی کاشته نمی‎شوند و کشت برنج هم ممنوع شده است، اینها مشکلات مردم را چند برابر خواهد کرد.»

پیگیر حل مشکلات هستیم
بخشدار قسمت مرکزی دنا هم مانند رئیس اداره آب‌و‌فاضلاب این شهرستان دلیل مشکلات را استفاده غیرمجاز از آب آشامیدنی می‌داند و می‎گوید: «آب چشمه و قنات کم شده است و مردم از آب آشامیدنی برای مصرف کشاورزی استفاده می‌کنند. این مسائل موجب شده تا آب در توت‎نده کم شود. چند سال است مشکلات کم‌آبی را پیگیری می‌کنیم و تازه برای حفر چاه تامین اعتبار شده است. محل حفر چاه برای تامین آب این روستا در بویراحمد معارض اجتماعی داشت که از مرکز استان پیگیر هستیم و مشکل حل خواهد شد.» «هژیر ایلخانی» درباره وضع آبرسانی به دیگر روستاهای دنا نیز اظهار می‎کند: «همه روستاهای بخش ما لوله‎کشی آب دارند. آبرسانی به 10روستا از یک چاه مرکزی تقویت شده است و این روستاها مشکلی در زمینه آب ندارند.»

اختصاص بودجه برای آبرسانی
فرماندار دنا از حل مشکل‌کمبود آب روستای توت‎نده در هفته آینده خبر می‎دهد و می‎گوید: «برای تامین آب این روستا 2میلیارد‌تومان اختصاص یافته است و آبرسانی به این روستا در آینده نزدیک انجام می‌شود.» «عبدالحمید پناهی» ادامه می‌دهد: «برای بهبود وضعیت آب روستای مرغ‌چنار با کمک سپاه کارهایی انجام شده است. 450متر لوله گالوانیزه هم برای روستای مازه‎کز خریداری شده است که با مشخص شدن پیمانکار کار نصب آن آغاز خواهد شد.»

  
مسئولان خبرهای خوب می‎دهند. شنیده می‎شود که تامین بودجه و رفع معارض انجام شده و آب به‌زودی به روستاها می‌رسد. روستاییان اما همچون سال‎های قبل منتظرند. آب آشامیدنی اندک است و زمین‎های کشاورزی بی‎رمق هستند. بهار امسال هم مثل تابستان گرم است و فقط می‎شود امیدوار بود روستاییان دامنه دنا از آب‌های روان بر کوه بهره‌مند شوند.